Энъ де йогары тоьреши — Кудай

Бу кыйын йыллар тылда халкымыздынъ сырасында яман аьдемлер де бар эди. Сосындай юрегининъ орынына тас болган эки аьдем акында айтып озайым. Олар эки объездчик Абу эм Юмау (атлары туьрленген, куьнасиз кардашларынынъ юрегин авыртпас мыратта). Экеви халк бийдай урламасын деп, тергеп юретаган эдилер. Бизим авылдынъ пакыр кыскаяклылары оьлен йыйнап, пыслак, иримшик этип, оны сатып яде аьзирлеген затларын базарда унга авыстырып, уьйге кайтатаган болганлар. Кыскаяклылар кырда ошакка балаларына оьтпек салаяткан аьсерде, сосы эки намарт инсан аттынъ уьстиннен де туьспей, энъкейип, шыбырткыларынынъ таягы ман табаларды ашып, тоьнътерип кеткенлер. Олар урланган бийдай излеймиз деп юргенлер эм таппай кайтканлар. Кыскаяклылар болса, зая этилинген оьтпек уьшин, балалары тагы да аш калады деп йылайтаган болганлар, эки намартты каргап. Бир де мен мутып болмаякпан, кайтип Абу эм Юмау эки картты, бийдай йыйналып болган майданда масаклардан калган бийдайды алганы уьшин, аямай шыбырткы ман тоьбелегенлерин. Бир карт (онынъ аты Тангатар Карагулов) тизине шоьгип, мени аькетпенъизши, мен тек бир увыс бийдай йыйнадым деп аясын ашып коьрсетип, йылап, тилеген. Ама оны эм оны ман бирге Якуб Караевти сосы эки намарттынъ шагувы ман, эки увыс бийдай уьшин аькеткенлер. Биз аьлиге дейим сосы картлар ман не болганын билмеймиз, уьйлерине пакыр картлар кайтпадылар. Солай яман аьдемлер бар эди бизим сырамызда. Бир неше йылларданъ сонъ Абудинъ яназысында, Юмау досыма булай дедим: – Не коьрип кеттинъиз бу ялган дуныяда, кыйын йылларда сол шаклы пакырларга яманлык эттинъиз. 
– Сол заманларда соьйтип этпесе, болмай эди, – деп ол явап берип, янымнан тез кетти. 
Согыс йыллар кыскаяклылар: «Ах сени, сосы эки яманды оьлтиргендей де бир яравлы эркек йок, баьри де согыста», – деп айтатаган эдилер. Сосы эки яман объездчик те яравлы яшав коьрмедилер. Биреви ишки мен оьмирин йиберди. Бу ялган дуныяда эрте болса да, кеш болса да, баьри зат уьшин де явап бермесенъ кутылмайсынъ. Сога коьре аьдемлер мен татым яшамага тийисли. Аьр биримиз дуныядан кешкенде, балаларымызга эм уныкларымызга еткен, ийги эм яман ислеримизди калдырамыз, энъ де йогары тоьреши ол – Кудай.

А.Карасаев.