Исин авыл-элине багыслаган

Грозныйдагы педучилищединъ физкультура боьлигин 1972-нши йылда окып кутарган сонъ, Нурадил Динислам увылы Баймамбетов 1 йыл Надтеречный районындагы Братское авылында окытувшы болып иследи. Сонъ 2 йыл Казахстанда Совет Аьскер сырасында спорт ротасында эр борышын толтырган. Сепер йолыннан кайтып келип, Шелков районынынъ Старо-Щедринский авылында куллык этеди. Болса да иске бажарымлы, билимли яс аьдемди район билимлендируьв боьлиги эм ВЛКСМ район комитети Сары-Сув авыл орта мектебине баслангыш аьскершилик аьзирленуьв дерисининъ окытувшысы этип йибереди. Сонда ол 25 йыл узагында ак ниети мен алал кепте куллык эткен.

Нурадил Динислам увылы 1972-нши йылдан буьгуьнге дейим республикадынъ спорт министерствосынынъ 2-нши номерли ДЮСШ тренери. Ол кешки мектебти де етекшилеген. Соны ман бирге эркин куьрес бойынша тренер куллыгын да юриткен. Оьзи де яс шагында, 1968-нши йылда, Грозныйда оьткен енъил атлетика ярысында катнаскан, республикадынъ 10 энъ ийги спортсменлери сырасында баргылы орынды казанган. 

Сары-Сув авыл орта мектебинде коьп йыллар физкультура окытувшысы аьрекетинде бу коькирегин бир де какпаган, оьз исининъ устасы болган аьдем окувшылар арасында спорт усталык оьлшемин дайым да йогары дережеде туттырып келген. Мектеб окувшылары волейбол, баскетбол ойынлары бойынша баьри район, республика сынасувларында катнасып, аьр заман йогары орынларды бийлеп келгенлер. 

Шешен Республикасыннан оьзге, Нурадил Динислам увылы оьз окувшыларын конъысы регионларга да ярысларга элтеген. Олар коьп кере Ногай эм Тарумов районларындагы окувшылар ярысларында, белсенли ортакшылык этип, 1-нши, 2-нши орынларды алганлар. Соьйтип, 2015-нши йылда Хасавюрт педучилищесининъ физкультура боьлигинде баскетбол ойыны бойынша 2000-2001-нши йылларда тувган кызлар арасында енъуьвши болганлар. Сол ок йыл Степной районынынъ Степное авылында онынъ окувшылары киши-футбол бойынша турнирде енъгенлер. Ставрополь крайынынъ Нефтекум районында 2014-нши йылда баскетбол бойынша окувшы яслар арасында 1-нши орынды алдылар. Кизлярда 2000-2002-нши йылларда тувган окувшы кызлар ярысында енъуьвге етисип, кубокты байырладылар. 

Окытувшы Баймамбетовтынъ аьр куьнлик кайратлы эм билимли аьрекетининъ аркасы ман онынъ яс окувшылары сол йыллар ишинде мектебке коьп грамоталар эм 16 кубоклар казанганлар. Тренер оьзи Шешен эм Дагестан Республикаларынынъ халклар ара Кызыл Каш дипломы ман савгаланган. 

Н.Баймамбетовка 1983-нши йылда «Зарница досы» деп аталган, 1986-ншы йылда «Халк билимлендируьв отличниги» деген коькирек белгилери савкат этилинген. Онынъ кеспи усталыгы Крым Республикасынынъ оьзинде де «Оьз борышларына яхшы эм яваплы кепте янасувы уьшин» деген грамота ман  белгиленген. Нурадил Динислам увылы 2010-ншы йылда «ДЮСШ ийги тренери» деген конкурстынъ енъуьвшиси болган эм баргысын да алган. Соны ман бирге ога Шешен Республикасынынъ Аькимбасынынъ билимлендируьв тармагы бойынша баргысы берилген. 

Нурадил Динислам увылы коьп йыллардан бери бек саваплы ямагат исин де юритеди. Ол 1975-нши йылдан алып Шелков районынынъ Уллы Аталык согысында ян берген эм сес-хабарсыз йок болган аьскершилерин излестиреди. Соны ман бирге ол тыл куллыкшыларына да оьзлерин дав йылларында тылда ислегенин беркитуьв бойынша коьмек этеди. Ол сол шаклы заман йолында Шелков районыннан фронтка кеткен 430 аьдем, коьбиси ногайлар акында билдируьвлер тапты. Сол аьскершилер ол замандагы 18 ногай авылларынынъ яшавшылары болганлар. Уьйкен оькинишке, давга кеткенлерден тек 64 аьдем кери ызына кайтып келген. 

Согыстынъ энъ де ызгы аьскершиси табылмай, ол кутылмаган деп саналады. Н.Баймамбетов авылдасымыз уьшин де дав эндиги де токтамаган. Согыс катнасувшыларын излестируьв коьп заманды алады. Сонынъ уьшин, оьз куллыкларынъды койып, согыска кеткенлердинъ кардаш-ювыкларына бармага яде сол авыр давга йолланган аьдемлер акында бир зат сама билетаганларды излестирмеге туьседи. Ол да аз десенъиз, туьрли аьскер комиссариатларына оьз карыжынъды тоьлеп бармага керегеди. Бек коьп архив материаллары актарылады. Бу ис боьтен де бизим республика еринде кыйынлы, неге десе Уллы Аталык согысыннан сонъ бизде тагы да 2 дав кампаниялары оьткен. Сырагысында коьп архив материаллары йойылганлар яде яравсыз аьлге келгенлер. Согыс катнасувшыларынынъ атларын кайтарув иси мен баска ногай авылларында да каьр шегилсе экен…

Мине сондай оьзин мактаганды суьймейтаган, ама коьп мактавларга тийисли, юрек-тамыры ман авыл-элине алал, керти патриот аьдем – Нурадил Динислам увылы. Онынъ яс несиллер уьшин эткен кыйыны яшавды ярыкка толтырып озады. 

А.Карасаев, Воскресеновское авылы, Шешен Республикасы.