31-нши август – Ветеринар куллыкшысынынъ куьни . Яваплы эм саваплы ис тапшырмасы

Йыллар оьтип, бу организация заьлимдей оьскен эм буьгуьнлерде «Ногайское ветеринарное управление» Патшалык бюджет учреждениесинде 35 аьдем куллык этеди. Солардынъ 28-и ветеринар специалистлери, калган етеви контор куллыкшылары.

Учреждение санында 7 ветеринар участоклары бар деп эсапланады. Солардынъ энъ уьйкени Терекли-Мектеб ветеринар участогы болады эм соны Рашид Оразалиев басшылайды. Мунда тагы да Бажиган ветеринар участогы (етекшиси Бегали Индирбаев), Кумлы ветучастогы (Мурзабек Курганов), Эдиге ветучастогы (Актай Акбердиев), Нариман ветучастогы (Мавли Шангереев), Карагас ветучастогы (Алавдин Карагулов), «Бирлик» ветучастогы (Амирхан Нурманбетов) бар эм солардынъ аьр бириси 2-3 (Карагас ветучастогы 4) авылларды канагатлайды.

Буьгуьнге район бойынша ветеринар куллыкшыларынынъ бас борышы – айванлар арасында авырувлардынъ алдын шалув-эмлев ислерин оьткеруьв.

Ногай район ветеринар управлениесин коьп йыллар узагында ДР ат казанган ветеринар врачы Мавлимберди Баймурзаев басшылаган. Быйыл 10-ншы апрельден алып управлениеди Кельдимурат Мухтар увылы Шамаров етекшилеп баслаган. Ол оьзи бола-болганлы 32 йыл узагында район ветуправлениесинде куллык этип келеди. Онынъ ис книжкасында тек бир язувы бар: ис орыны – «Ногайское районное ветеринарное управление» ГБУ. К.Шамаров Дагестан авыл хозяйство институтындагы зоотехния боьлигин, оннан сонъ Дагестан авыл хозяйство академиясындагы ветеринар факультетин окып кутарган. Ис йолын 1986-ншы йылда Ногай район ветеринар управлениесинде ветеринар санитары куллыгыннан баслаган. 1987-89-ншы йылларда Совет Аьскер сырасында Белоруссияда Брест каласында эр борышын намыслы толтырган. Оннан сонъ 1995-нши йылга дейим ветеринар фельдшери болып ислеген. 2001-нши йылдан алып Терекли-Мектеб ветеринар участогын етекшилеген. 2012-2017-нши йылларда Кельдимурат Шамаров «Ногайский район» МО Депутатлар йыйынынынъ депутаты болып куллык эткен. Сол йылларда ол район мал отлакларында малды багувдынъ нормасын тутув акында маьселеди коьтерген, соны ман байланыста бир неше кере «Шоьл тавысы» газетасына баспалавга тийисли материаллар берген.

Ветеринар кесписи Шамаровлардынъ аьел кесписи, неге десе онынъ атасы Мухтар Кошер увылы Шамаров сав ис оьмирин район авыл хозяйствосынынъ керекли тармагы – ветеринария тармагына багыслаган. Ол 1995-нши йылдан алып Ногай район авыл хозяйство управлениесинде, район ветуправлениесинде начальник болып куллык эткен. Мухтар Шамаров коьпйыллык кайратлы куллыгы уьшин Дагестан Республикасынынъ ат казанган ветеринар врачы деген сыйлы ат пан савгаланган.

Аьлиги заманда район ериндеги айванлар арасында кутырув, туберкулез маразы йокка эсап эм ол зат коьп ягыннан Ногай район ветеринар куллыкшыларынынъ аьрекети мен байланыслы. Йыл сайын планда белгиленген заман-заманы ман район ветеринарлары, айтпага, йылда 2 кере ящур, МКР маразына карсы, «сибирь ярасы» маразына карсы йылда 1 кере, брюцеллез, уьй куслары арасында йолыгатаган талав (чума) маразына карсы вакцина урадылар. Район ветеринарларынынъ соьзлерине коьре, ызгы 4 йылдан бери уьй куслары арасында район бойынша талав маразы таралмайды, ол зат, элбетте, олардынъ уьстинлиги.

Аьр бир ис коллективтинъ де байлыгы – сонынъ аьдемлери. Ногай район ветеринар управлениесинде узак йыллар бир еринде ислейтаган, оьз кесписине алал, ясларга коьрим болган специалистлер аз тувыл. Быйыл тувра кырк йыл толады Алибий Караев ветеринар врачы болып ислегенли. Билимли, бай ис сулыбын йыйнаган специалистти район еринде танымаган аьдем йок болар. Намыслы эм коьпйыллык иси уьшин А.Караев Дагестан Республикасынынъ ат казанган ветеринар врачы деген сыйлы ат пан савгаланган.

Кумлы ветеринар участогынынъ басшысы Мурзабек Курганов, Бажиган ветучастогынынъ етекшиси Бегали Индирбаев, энъ уьйкен Карагас ветучастогынынъ заведующийи Алавдин Карагулов эм коьп баскалары оьз куллыкларын тийисли кепте юритпеге шалысадылар. Солардынъ арасында энъ ийги ветучастогы деп Актай Акбердиевтинъ Эдиге участогы саналады. Бу участок ветеринарларына Ленин, Калинин эм Эдиге авыллары беркитилген. Сол авылларда буьгуьнлерде эпизоотикалык ягыннан аьллер аьруьв деп саналады. Тагы да бир сондай ийги ветучастокларынынъ бириси – Амирхан Нурманбетов басшылайтаган «Бирлик» ветучастогы. Ога Батыр-Мурза эм Червленные Буруны авыллары беркитилген. «Амирханнынъ колы енъил. Ол авырсынган айванга караса, соны сав этуьвге сав билимин, куьшин салар. Бирерде авырыган малдынъ янында конып та калатаган эди. Авыл яшавшылары Амирханга уьйкен разылыгын билдиредилер. Ол оьз исин билип эм суьйип куллык этеди. Арув-талувды, эринуьвди билмейтаган А.Нурманбетовты аьр ким де сыйлайды. Биз оны эм баьри район ветеринарларын ис байрамы ман кутлаймыз», – дейди Батыр-Мурза авылдынъ эсли яшавшысы Аминат Сариева.

Терекли-Мектеб авыл ветучастогынынъ басшысы Рашид Оразалиев, ветеринары Куруптурсын Байгараев те узак заман намыслы куллык этуьвлери мен белгили.

Каирбек Рахмедов Ставропольде авыл хозяйство институтын окып кутарып, ветеринар кесписин алган. 1981-нши йылдан алып «Ногайский» ем аьзирлевши совхозында уьйкен ветеринар врачы болып ислеген. Сонъ комсомол куллыгына шыгып, ВЛКСМ Ногай район комитетинде боьлик заведующийи, 2-нши, 1-нши секретари, комсомолдынъ Дагестан обкомында инструкторы болып куллык эткен. 1989-ншы йылдан алып оьз кесписи бойынша Ногай район ветуправлениесиндеги ветеринар-санитар тергев лабораториясынынъ етекшиси. Коьпйыллык намыслы иси уьшин Россия Федерациясынынъ авыл хозяйство министри В.Ткачев атыннан Разылык хатын, Дагестан ветеринар управление комитетиннен, Ногай район ветуправлениесиннен Сый грамоталарын казанган.

Ветеринарларга яваплы эм саваплы ис тапшырмасы беркитилген. Аьдем оьз авырувы акында айтып болса, айван болмайды. Сол себептен шынты ветеринар болув уьшин тек билим, сулыптан оьзге, айванларды аяп эм аявлап билуьв керегеди. Ислам динимиздинъ хадислерининъ бирисинде малга языксынган инсанга Алла-Талладан уьйкен савап бериледи деп язылган.

М.Нухов.

Суьвретлерде: «Ногайское районное ветеринарное управление» ГБУ начальниги Кельдимурат Шамаров; ис коллектив; Карагас авыл ветучастогынынъ басшысы Алавдин Карагулов эм «Бирлик» ветучастогынынъ етекшиси Амирхан Нурманбетов; ветеринар-санитар тергев лабораториясынынъ заведующийи Каирбек Рахмедов.