Конакларды сыйлаган, берекети тоьгилген

Онынъ уьйи дайым да кардаштувганларга, кыймасларга, авылдасларга толы болады. Конаксуьер кыскаяклыдынъ берекети де арта береди. Ким биле, айтувга коьре ме экен яде онынъ, арувды – талувды билмей, ислевининъ сырагысы ма экен? Гульшаар Шандакова Батыр-Мурза авылында коьп балалы, уьйкен аьелде тувып-оьскен. Онынъ анасы Куьмбике де, абалары Баалы эм Увылбийке де бавырмалы, авылдасларын суьйген кыскаяклылар болганлар. Гульшаарга сосы касиетлер олардан коьшкен болар. Гульшаар балалардынъ энъ уьйкени болганга, анасына коьмек этип, куллыкка эртеректен шыныккан. Кеспи байырлар ниетте яс кыскаяклы Кострома каласындагы маданият училищесинде окыйды.  Мине бу йыллар онынъ яшавында тыныш тувыл эдилер. Кыянатлык, кыйынлык яс кыскаяклыды буькпедилер, Гульшаар, белин каты бувып, окымага да, ислемеге де куьш тапты. Мине сосы йыллар Гульшаар Шандакова «Ялгызлык», «Оьш», «Ким шуьшли», «Яшав сондай кыска» деген хабарларын язады. Белгиленген хабарлар сол йылларда «Ногай давысы» газетасында баспаланадылар, оларды орыс тилиннен ногайшага Келдихан Кумратова коьширген. Солай ок Гульшаар Маушевнадынъ шыгармалары «Шоьл тавысы» республикалык газетасында да баспаланганлар, эм оларга коьп окувшылар аьруьв белги бергенлер. Окувын тамамлап, яс кыскаяклы Шешен Республикасынынъ Бурунское авылында анъ дерисининъ окытувшысы болып коьп йыллар ислеген. Тагы да балалар бавында да саьбийлерди йырлап уьйреткен. Сосы кыйынлы йылларды бу куьнлерде Гульшаар йылы эскереди. Суьйикли куллыгынынъ эм окувшыларынынъ акында хабарлайды. «Кыйынлы йыллардынъ да оьз хайыры болады. Олар бизге яхшыды яманнан айырып уьйретедилер. Коьп заттынъ баасын да тек сол шакта анълайсынъ. Кыйын десем де, мен оьзимди сол заманларда наьсипли деп сезетаган эдим, неге десе меним энъ де ювык аьдемлерим атам, анам, аданасларым касымда эди. Коьп баалы аьдемлерим бу дуныядан кешкенлер. Бар меним синълилерим, кишкей аданасым, балаларым, уныкларым. Олар – меним бас байлыгым, наьсибим», – дейди кыскаяклы. Гульшаар Маушевнадынъ наьсиби – ол онынъ балалары. Кыскаяклы эки увыл тербиялап асыраган. Эки увылы – онынъ эки канаты. Уьйкени Селим Турция элинде Экономикалык университеттинъ Халклар ара катнаслар факультетинде окыган, бу куьнлерде элимиздинъ бас каласында ислейди. Кишкей увылы Исмаил СанктПетербург каласында куллык этеди. Яз мезгилде балалары эм уныклары уьйлерине кайтып, Гульшаарды суьйиндиредилер. Хабарым ногайлардынъ куллыксуьер хатынлары акында эди, сога коьре Гульшаар-абайдынъ берекетли азбарында эткен куллыкларына коьшейим. «Мен ислемей болмайман, куллык этпесем, оьзимди авырыгандай этип сеземен. Куллык мага куьш береди», – дейди кыскаяклы. Ол бир йыл ишинде мынъга ювык туьрли салатлар, компотлар, вареньелер кайнатып, кыска аьзирлейди. Келген конаклардынъ аьр бирисининъ дорбасына Гульшаар тузлаган затын салмай йибермейди. Солай ок ол саклаган анънынъ санын оьзи де билмейди. Ол тек уста уьй бийкеси болып калмайды, онынъ тагы да бир оьнери бар. Туьрли маьселелери мен келгенлерге де Гульшаар оьз коьмегин этеди.

 Г.Шандаковадынъ кыскаяклыларга уьйшиликте пайдалы бир кенъесин беремиз.

Салат «Бакыт» Керек затлар: помидор, болгар бурышы, морковь, синики, кабачки, ашшы бурыш, баьрисиннен де бирер килограмм. Помидорды, эт вататаган алаттан шыгарып, ярым саьат кайнатынъыз. Ол кайнаяткан аьсерде болгар бурышын, морковьти, синикиди, кабачкиди, аваслыгынъызга коьре, доьрткил яде узын этип кесинъиз. Баьри кесип аьзирлегенди кайнаяткан помидорларга косынъыз. Баьрин де булгап, тагы да 10 такыйкадан сонъ, 1 килограмм ашшы бурыш, кендирмай, туз, секер куйып, аьли де ярым саьат кайнатынъыз, сонъ 9 процентли уксус косып, банкаларга куйып, ябынъызКыс куьнинде болгар бурышын таппага кыйын, табылса да, туькенлерде айлак баа эм шет эллерден аькелингени болады. Солай ок болгар бурышыннан туьрли аслар аьзирленеди. Сога коьре язда оны банкаларга салып, кыска аьзирлесек, ийги болар деп ойлайман. 1 килограмм болгар бурышын урлыгыннан тазалап, туз, секер салынган сувда кайнатынъыз. Айлак коьп кайнатып, бурышты иритип койманъыз. Сонъ оларды сувдан шыгарып, банкаларга сыйган шаклы салынъыз, кайнаткан сувынъыздан куйып, уксус косып, ябынъыз.