Кокыс материалды йыювдынъ эм кулланувдынъ янъы тармагын савлайы Россия бойынша янъы 2019-ншы йылдан алып яшавга шыгарып басламага деп ниетленгенлер. Аьли уьшин яшавшыларды эм муниципалитетлерди бу реформага аьзирлев бойынша шаралар оьткериледи.
Кокысларды кулланув тармагын реформалав иси ол власть эм яшавшылар ягыннан кокысларды кулланувга вайымсыз эм тийиссиз кепте караганы уьшин яваплыкты токтастырув уьшин нормативликыхтыярлар негизине туьрленислер эм туьзетуьвлер киргистуьвди, экинши кере асыллавга яравлы кокыс материалын коьмуьвди койдырувды закон бойынша беркитуьвди, кокысларды йыювдынъ эм кулланувдынъ янъы йорыкларын киргистуьвге регионларды аьзирлев эсабында регионаллык операторларынынъ куллык этуьвин канагатлав болады. Олардынъ ис борышларына кокысларды йыюв, айырув, аькетуьв эм тайдырув аьрекети киреди.
Сондай оператордынъ кыйынын тоьлев акы регионнынъ баьри яшавшылары уьшин де ортак: экотехнопарклардынъ курылысы эм кулланувга киргистилуьви. Сондай паркларды курувдынъ бас ниети – ол кокыс материалларын коьмуьв оьлшемин кемитуьв эм солардан пайдалы ший малды айырып шыгарувды арттырув, хозяйстволык субъектлерининъ кенъейтилген яваплыгын аьзирлев эм яшавга шыгарув. Сол субъектлер патшалык бюджетине экологиялык карыжлар йыювларды йибермеге эм оьз продукциясынынъ кокысларын (пластмасса, сиседен этилинген савытлар, кутыклар, стаканлар эм с.б. затларды) йок этуьвдинъ нормаларын толтырмага борышлы.
Сол борышты толтырув эсабында кокыс материалын айырым кеплерге боьлетаган техникады таралтув эм кокысларды айырып таславга гражданларды демевлев аьрекети маьнели болады. Кайсы бир предприятие тамак-азык яде айырым бир алатларды орав, куюв, салув яде ерлестируьв уьшин шыгаратаган кутыклардынъ экологиялык дережесин эм солардынъ шируьв кадерин белгилейтаган оьлшемде предприятиеден косымша карыжды йыймага керек.
Сондай шараларды оьткеруьв производительлерди экология ягыннан таза товарлар шыгармага эм тамак-азык эм айырым бир алатларды орав, куюв, салув яде ерлестируьв уьшин шыгарылатаган материалларды экинши кере кулланувга, каты кокыс материалларынынъ уьйимшиклерин боьтен де калалар тоьгереклериннен тайдырувга, кокысларды кулланув тармагын автоматизациялав эм хозяйстволык аьрекетин юритуьвши субъектлерге эм гражданларга олардынъ курылыс калдыклары эм кокыслары кайтип кулланылганы акында информация алувга анъсатлыклар туьзеди.
Бу маьселе мен байланыслы реформалав эндигиси бир йылдан да артык заманга созылган, калдыкларды эм кокысларды кулланувдынъ янъы тармагын киргистуьв бойынша аьли де шешилмеген коьп соравлар кала береди.
