Ярык ызды калдырган

Яс кишкей заманда онынъ аьели Ыргаклы авылына коьшеди. Мектебте ол ийги окувшылардынъ бириси эди. Билимге талпынган яс 1950-нши йылларда  Грозный каласынынъ педагогикалык училищесинде заочно окып билим алады. Сол ок  йыл ол оьзи окыган мектебинде окытувшылык аьрекетин баслайды. 1952-нши йылдан алып, ясуьйкенлердинъ тилеги  мен окытувшы  Абрам-Тоьбе авылына коьшеди, ерли  мектебинде ис аьрекетин бардырады. 1954-нши йыл педучилищеди тамамлап, ол билимин оьстируьв мырад пан Ставропольдинъ педагогикалык институтынынъ тарих боьлигине туьседи.

Онынъ яшавында ис аьрекетин баслаган мектеби, ис йолдаслары, куллыгы уьйкен маьнеди тутып келди. Ол, тап ийги бавшы кимик, аьр бир окувшыдынъ юрегинде ийгиликти оьстирмеге шалысып келген. Кайсы куллык та устадынъ алтын колларында янган. Терен билимли, куллыксуьер,  маскарашы, аьдил, кызыклы  хабаршы, окытувшы, сулыплы етекши болып ол ис йолдасларынынъ, окувшыларынынъ да  эслеринде мутылмас эстелик болып яшайды. 

Онынъ колында коьплеген окытувшылар  кеспи ягыннан оьсип, сулыбы байып, оьзлерине янъы йолларды ашып келгенлер. Колында тербияланган  несил окувшылары, онынъ коьрсеткен йолын басып, буьгуьнлерде элимиздинъ туьрли ерлеринде сыйлы кеспи иелери болып келедилер. Уьйкен кеспилик усталыгы ман, уйгынлав оьнери мен баскаланган,  кайсы иске де яратувшылык пан караган мектеб етекшисининъ ис йолдаслары, авыл яшавшылары арасында сый-абырайы уьйкен  болган.  Акылбалык окытувшыга кайсы авыл яшавшысы да оьз соравы бойынша маслагатласпага келетаган болганлар. Ол ким мен де кызыклы хабарласып, кайсы соравга да енъил яваплап билген.

Онынъ етекшилиги мен авылда кара кербиштен мектеб салынганы коьплердинъ эсинде сакланады. Мектебтинъ курылувында коьплеген авыл яшавшылары уьйкен белсенлик пен  ортакшылык эткенлер. Бир неше йыллардан сыйлы етекшидинъ аьрекет этуьви мен мектебтинъ сырт бетинде  окувшылардынъ эм окытувшылардынъ  куьши мен яс тереклер, шешекейлер шашылады. Окувшылар, окытувшылар сол эгилген  тереклерди сувгармага сувды  бир неше шакырым ердеги татавылдан  тасыганлар. Сол зат оравлыклар тувдырса да,  коьп заман кетпей, мектебтинъ артында аьр яз шагында шешекейленген аллы-ясыл паркы тоьгеректегилердинъ коьзининъ явын алып, буьрленди. Муса Амитовичтинъ етекшилеви мен  мектебтинъ азбарында, коьп кетпей,  сув да тартылады. Соьйтип, сол йылларда кыйын салып оьстирилген парк авылда бек ярасык, эстеликли ерлердинъ бириси болып келеди. 

Оьзининъ ис аьрекетинде, сайлап алган кесписине алал болган куллыкшы болып калмай, ол – калемин де сынап келген шаир. Куллыктан сонъ кешелерде ол ана тилинде ятлавлар, хабарлар да язган.  Халк авызыннан авызлама халк яратувшылыгын да йыймага суьйген.  Оьзининъ ятлавларын, хабарларын  ол, тептерлерде шанъ бастырып калдырмай, «Шоьллик маягы», «Ленин йолы», «Восход» газета бетлеринде окувшылар ман таныстырып келген. Яс шаирлерининъ йыйынтык болып шыккан китабинде  онынъ ятлавлары да баспаланып шыкканлар. Ол коьшируьв иси мен де каьрлеген. Онынъ калемининъ астыннан ногай пьесалар  орыс тилине де авдарылганлар. Буьгуьнлерде онынъ атын Абрам-Тоьбе  авылынынъ орамларынынъ бириси тийисли юритеди.    

Муса Амитович Юсуповтынъ аты, эткен иси, куллыгына алаллыгы оьзининъ окувшыларынынъ, ис йолдасларынынъ, авыл яшавшыларынынъ эсинде дайымга сакланып, уьлги болып калады.

Г.Нурдинова.