14-нши августта Ногай район орталыгы Терекли-Мектеб авылында «Шоьл баьтирлери» XIV Савлайногай регионлар ара эркин куьрес бойынша аьдетли турнир болып оьтти. Бу шатлыклы спорт ярысына ногайлар бирге яшайтаган Россиядынъ баьри де регионларыннан катнасувшылар ман конаклар келдилер. Турнирди Ногай район администрациясы, «Яслык» район ясларынынъ орталыгы эм Патшалык ногай халк саз алатлар оркестрининъ етекшиси Бекмурза Кудайбердиев уйгынлап озгардылар.
Турнирдинъ шатлыклы кезеги район паркында Карашай-Шеркеш Республикасынынъ Ставрополь крайыннан, Астрахань областиннен, Шешен Республикасыннан келген ваькиллерининъ эм ерли Дагестан спорстменлерининъ парадыннан басланды. Сонынъ катнасувшыларын Ногай район етекшилери атыннан муниципалитет аькимбасы Джамалутдин Эсиргепов йылы кутлады.
Ол бу эндиги халкымыз арасында сый-абырай казанган турнирдинъ оьтуьви Бекмурза Кудайбердиевтинъ авторлык проекти мен байланыслы экенин айырым белгиледи. Турнир биринши кере 2007-нши йылда Терекли-Мектеб авылында басланган эм сонда ок та Россиядынъ туьрли ерлеринде яшайтаган ногайлар арасында хош коьрилген деди район етекшиси.
«Бизге ата-бабаларымыздан бурынгы «Ак билек» деп аталган миллет куьреси еткен. Буьгуьнлерде сол куьрес янъыдан яшавга кайтады. Бу спорт ярысларында катнасув – ол бизим яс спортсменлеримизге армаган оьспеге эм оьрленмеге ийги баскыш болады деп сенимли кепте айтпага боламыз. Быйыл мунда халкымыз яшайтаган регионлардан 100-ден артык куьресуьвшилер келгенлер. Мундай шаралар регионлар ара бирлесуьвге, халклар ара дослыкка ийги негиз болады», – деди Джамалутдин Эсиргепов.
Оьзининъ соьзинде Бекмурза Кудайбердиев быйылгы турнир 16-ншы болмага керек эди, ама оьткен эки йылларда янъы коронавирус пандемиясынынъ таралувы ман байланыста сол оьткерилип болмаган деп билдирди. Бу сынасувлар озгарылып келетаган хыйлы йыллар ишинде бизим спортсменлердинъ яшавында ийги якка коьп туьрленислер болган. Ногай халкынынъ тарихинде биринши кере эркин куьрес бойынша Олимпиада ойынларынынъ катнасувшысы болып Юсуп Батырмурзаев шыкты. Ол Орта Азиядынъ, Казахстаннынъ бир неше кере чемпионы эм Казахстаннынъ эркин куьрес бойынша йыйылыс командасынынъ агзасы деди Бекмурза Кудайбердиев.
Ол соны ман бирге ызгы йылларда Ставрополь крайы ман Кобан беттеги яс ногай куьресуьвшилери Россия эм Европа чемпионатларында катнасып, заьлимдей уьстинликлерге етискенин белгиледи. Олар ман бирге Бекмурза Терекли-Мектеб авыл яшавшысы, СКФО бойынша эркин куьрес ярысынынъ баргылы орынларынынъ иеси, уста куьресуьвши Казмухамед Аблезовты да атады.
Турнирдинъ проектининъ авторы соны Россиядынъ, Европадынъ, дуныядынъ эм Олимпиада ойынларынынъ келеектеги чемпионлары уьшин баслапкы майдан болады деп белгиледи. «Шоьл баьтирлери» деп аталган ярысымыз халкымыздынъ тарихининъ тагы бир бети болады», – деп кутарды соьзин Бекмурза Кудайбердиев.
Муннан сонъ шарадынъ катнасувшыларын ДР Халк депутаты Мурзадин Авезов кутлады. Ол Бекмурза Кудайбердиевке КПРФ Орталык Комитети атыннан «СССР курылганлы – 100 йыл» деген эстеликли медальди тапшырды.
Республика парламентининъ яс депутатларынынъ бириси, ДР Халк Йыйынынынъ Савлык саклав, ис эм социаллык политикасы бойынша комитетининъ председателининъ орынбасары Гасан Османов турнирдинъ баьри катнасувшыларын бирлеспеге шакырды. Ол биз тек баьримиз де бирге болганда халк, республика, эл боламыз деп белгиледи. Шарады уйгынлавшыларга разылык билдирди.
Шатлыклы йыйында солай ок КЧР Ногай районынынъ аькимбасы Мурат Хапиштов, Шешен Республикасынынъ Шелков районынынъ Каршыга авылынынъ аькимбасы Рамиль Еракаев, Ставрополь крайынынъ «Ногай Эл» ФНКА регионаллык боьлигининъ председатели Зейнадин Шандиев, «Эдиге» ногай маданият орталыгы» деген Астрахань регионаллык яслар ямагат организациясынынъ президенти Ильдар Альмухамедов, СКФО-дагы РФ мусылманлар дин управлениесининъ толы ыхтыярлы ваькили, «Казыят» дин фондынынъ председатели Рашид Акказиев, Ногай район Имамлар советининъ председатели Алимбек Арсланов, Шешен Республикасынынъ «Ногай Эл» ФНКА регионаллык боьлигининъ председатели Альфия Курганова эм баскалар ийги йоравларын айттылар.
Турнирдинъ ашылувына багысланган шарада ДР авыл хозяйство эм тамак-азык министри Мухтарбий Аджеков, Ставрополь крайынынъ думасынынъ депутаты Заурбек Шерпеев, «Ногай Эл» РФ ФНКА Оьр советининъ председатели Валерий Казаков, Махачкаладынъ Киров районынынъ Главный Сулак авылынынъ аькимбасы Бадрудин Суюндуков, Шелков районынынъ Ораз авылынынъ аькимбасы Башир Узбеков, Астрахань областининъ Растопуловка авылынынъ аькимбасы Мансур Сапаров ортакшылык эттилер.
Байрам концертиннен сонъ турнирге келген яс куьресуьвшилер оьзлери ара ярысларды басладылар. Солар ава аьллери мен байланыста Олимпиада чемпионы Альберт Батыргазиевтинъ атындагы спорт мектебинде оьттилер.
М.Юнусов.
Суьвретлерде: «Шоьл баьтирлери» турниринде.
