Белгили ногай шаири, КЧР Халк язувшысы Суюн Имамалиевич Капаев мен бала заманда Караногайга уьйкен язувшылар куьби мен келип, авылларда йолыгыс этип кеткени эсимде.
Биз, окувшылар, Нариман авылдынъ клубында, аяк баспага ер йок аьлинде, мекан ишиндеги энъ ызгы олтыргышлар касында ийтесип турагалып, олардынъ хабарларын тынълаганмыз.
Айлак та ювык таныстым мен Суюн Имамалиевич пен 1976-1979-ншы йылларда, олар кайтадан бизим районга конак болып уьйкен язувшылар делегациясы ман келип, халк пан йолыгыскан мезгилде. Мен бу йолыгыска шайытпан, неге десенъиз, сол йылларда аьскер сырасыннан келип, мен Терекли-Мектебтинъ маданият уьйинде етекшиси болып исимди шалыскыр бардыратаган эдим. Ол заманда баьри куллыклар да партия райкомынынъ буйырыгы ман озгарылатаган эди. Мени сонда шакырып, мага келген язувшыларды авыл- авылга озгараягымды билдирдилер.
– Яхья, конаклар айлак та бек сенинъ йырларынъды яратыптылар, сен бу куьнлерде олардынъ касында болаяксынъ», – деп айттылар.
Мен кобызымды колтыклап, делегация ман бир неше куьн узагында йолыгысларды озгардым. Сол замандагы меним янъы йырларым язувшылардынъ коьнъиллерин бек куванттылар. «Кая, аьли де бир «Коьл ягага коьриспеге келмединъ» деген йырынъды айтып йырлашы, иним», – деп Суюн Имамалиевич мага тилек салады. Сонъ ол тамашасы келип, «Мунынъ соьз лерин ким язган?» – деп, шынтылайын да билгиси келип, коймай -уьзбей сорады. «Меним досым Магомет Кожаев язган», – деп явапладым мен. «Ол ким оьзи, кайсы йигит?» – деп, ол тоьгерегинде олтырганлардан сорап, тынышсызланатаганы – коьз алдымда.
Бек аьлемет, ашык эм танъ аьдем эди Суюн Капаев. Хабарламага, билмеге дайым да аьзир эди. Оннан баскалай, «Кара коьзлер», «Фатира», «Авылыма», «Кешелер» деген йырларымды да бек яратканы эсимде калган. Солай ок, кайсы ерде коьрсем де, ол шалт юрип, касына аьдемлерди йыйып, оьз хабары ман аьвликтирип болатаганы сезилетаган эди.
Аскербий Киреевтинъ 50 йыллык мерекеси мен байланыста Черкесск каласынынъ филармониясында озган кешликте «Бизим ногай кешелер» деген М.Авезовтынъ соьзлерине язылган йырымды пианинода ойнап йырладым.
Кешлик биткеннен сонъ, биз Аскербий-агавымыз уьйинде олтырдык. Суюн-агавымыз онда да мага коьп аьруьв соьзлер айтты: «Яхья бебем, институтты да битирип келген экенсинъ, машалла, аьперим сага!». Сонъ ол «Аьше эндигиден армаган ногай халкынъ уьшин куллык юритеексинъ», – деген ойды айтты.
Сол кешлик барысында да Суюн-агавымыздынъ тамада эсабында тавысы шыгып турды. Яс вакытында Магомет Оьтемисов та сол кешликте ортакшылык этип йырлады, Магометтинъ де янъы сахнага шыгаяткан мезгили болар. «Бу аьне яс па?» – деп, ол йырлаган сонъ, Суюн-агавымыздынъ тоьгеректегилерден бир затлар энъкейип, кулагын салып тынълаганы коьз алдымда турады, неге десе, ога баьри зат та керек, ол баьрисин де танымага тийисли.
Бизим дослыгымыздынъ энъ де баалы емиси – 1994-нши йылда балалар уьшин «Коькте шолпан коьремен» деген меним биринши музыкалык йыйынтыгым дуныя ярыгын коьруьви болады. Бу китаптинъ басында «Куьмис конъыравдынъ наьзик сеси» деген кирис соьзин язган сыйлы агайымыз Суюн Капаев. Кельдихан Кумратовадынъ редакторлыгы астында ол Черкесск каласында шыгып, уьйкен йол коьрди. Сол вакытта мени коршалаган Капаевлердинъ аьелине, досым М.Авезовка, иним К.Янбулатовка коьп муьсиревли боламан.
Соннан бери хыйлы заманлар оьтти. Бир неше китабим баспадан шыгып, Россия Федерациясынынъ Язувшылар союзынынъ агзасы да болдым.
Суюн -агавымыз айткан насихатларды бир де мутып болмаякпан. Не ерде де, не заманда да Суюн Имамалиевич меним коьз алдымда уллы патриот, ногай халкына алал аьдем болып калган.
Я.КУДАЙБЕРДИЕВ,
композитор.
Суьвретте: С.Капаев
