Расим Алимурзаев яс болса да, ногай халкынынъ шынты патриотларынынъ бириси болады. Ол оьз исиннен баска, ямагат исине де заман тавып, буьгуьнлерде Сургут каласындагы Ногай яслар союзын да етекшилеп келеди. Янъыларда Расим Алимурзаев пен хабарласып, оннан ямагат организациясынынъ ис аьрекети акында хабарламага тиледик.

– Расим, бириншилей, окувшыларымызга оьзинъиздинъ акынъызда хабарласанъыз экен.

– Мен 1991-нши йылдынъ шилле айынынъ 13-нши куьнинде Дагестаннынъ Кизляр каласында тувганман. Кизляр каласынынъ 5-нши номерли мектебинде 10-нши классты тамамлаганман. Аьелим коьшкен саялы, мага 11-нши классты Ханты-Мансийский автономлык округындагы Сургут районынынъ Федоровский поселогындагы мектебинде тамамламага туьсти. Мектебтен сонъ мен оьз билимимди оьстируьв мырат пан Воронеж каласындагы Лесотехнический академиясында билимди бардырдым. Аьскер борышымды Екатеринбург каласынынъ разведротасында толтырып келген сонъ, оьз ис аьрекетимди Сургутнефтегаз организациясында басладым.

– Сургут каласындагы Ногай яслар союзын сиз кайзаманнан алып етекшилеп басладынъыз?

– Ногай яслар союзында мен онынъ ашылувыннан, 2017-нши йылдынъ басыннан алып катнасып келемен. Сол ямагат организациямыздынъ биринши председатели Радмир Нуралиев болды. Оннан сонъ онынъ орынына Замид Яриков келди. Замид Яриковка коьп кетпей, оьз тувган авылында куллык этпеге керек болды. Ногай яслар союзын етекшилеп баславы ман, онынъ келеектеги оьрленуьвине яваплылыкты мен алдым. Сол заманнан алып Сургут каласынынъ яшавында биз оьз белсенлигимизди йойытпай, аьрекет этип келемиз.

– Сургут каласындагы Ногай яслар союзы ман кайдай шаралар озгарылып келеди?

– Сол аьрекет этип баславымыз бан коьплеген шаралар озгарып келемиз. Коьплердинъ ишиннен ана тилинде яттан ятлав окув деген савлайроссиялык ярысын озгарганымызды белгилегим келеди. Ярыста 80-нен артык балалар катнаскан эдилер. Баьри катнасувшыларын да Разылык хатлары эм баргылары ман савгаладык. 2019-ншы йылдынъ увыт айынынъ 24-нши куьнинде ногай баьтирлери эстелигине багыслап, шара озгардык. Сол шарамыздынъ бас мырады баскалар уьшин оьз яшавын курман эткен бизим йигит баьтирлеримизди эскеруьв эди. Шарада ногай баьтирлери аьскершилик борышын толтырувда янларын курман эткен Рафик Кадырбулатовтынъ, Расул Аджикеримовтынъ, тоьгеректегилерди аман калдырар уьшин ядырады оьзи мен япкан Заур Керейтовтынъ, Эльдар Аджигельдиевтинъ, ис борышын толтырувда караклар ман куьресуьвде ян берген Ислам Койлубаевтинъ, караклардынъ отынынъ астыннан яраланган тынышлы яшавшыларды шыгарган кала яшавшысы Мурат Джемалиевтинъ, касында караклар болган мектебтен окувшылардынъ шыгувын канагатлап, сонъында оьзи ян берген Замир Акмурзаевтинъ яшав йоллары акында хабарланды. Олардынъ коьрсеткен баьтирлиги яс несилге йигитликтинъ уьлгиси болып калады. Олар баьриси де йогары патшалык савгаларына тийисли болганлар. Олардынъ атлары ман орамлар аталганлар, оларга деп уьлке танув музейлеринде эстелик экспозициялары багысланганлар.

– Сиз баска организациялары ман байланыс тутасыз ба? Сырт бетте яшайтаган ногайлар сиз озгаратаган шараларда катнаса ма экен?

– Сургут каласынынъ администрациясынынъ бир шакырувын да йибермей, ногай халкымыздынъ атын тийисли танытып келемиз. Бизим белсенли аьрекетшилеримиз болмаган болса, сол баьри куллыкты да яшавга айландырып болмаяк эдик. Союз председатели болган сонъ, мен союз агзаларына, катнасувшыларына оьз заманын аямай, ногайлар уьшин пайдалы куллык этип келетаганларына уьйкен разылыгымды билдиремен. Ногай яслар союзы аьрекет этуьви мен Сургут каласынынъ яшавшылары алдында ийги деп айттыртты. Эндиги кала яшавшылары бизим ярасык маданиятымыз акында, бизде ийги ойлары болган ясларымыз бар экени акында билдилер. Солай болып, биз баска ногай ямагат организациялары ман да катнасып келемиз. Айтпага, Федоровский поселогындагы Камалдин Чатырбаевтинъ етекшилиги мен куллык этетаган «Ногай Эл» деген ямагат организациясы ман ийги катнасамыз. Олар да ХМАО-да яшайтаган ногайларына коьп затлар этпеге шалысадылар. Керек заманда бизге де оьз ярдамын этип келедилер. Бизим организация да оларга кайзаман да ярдамласпага аьзир.

– Сургут каласындагы Ногай яслар союзында неше эм не ерлерден ногай яслар аьрекет этедилер?

– Коллективимизде туьрли регионларыннан 20-га ювык яслар аьрекет этедилер. Олар Карашай-Шеркеш, Дагестан, Шешен Республикаларыннан, Ставропольский крайыннан ногайлар боладылар. Сол зат бизге коьп соравларды шешпеге оьз ярдамын этеди.

– Ямагат организациянъыз алдында кайдай мыратлары бар?

– Келеекте кала администрациясында регистрация этип эм халклар маданияты эм ана тилин оьрлендируьв уьшин демевликти алмага мыратланамыз. Биз оьзимиздинъ баьри озгарган шараларымыз акында социаллык тармакларында билдируьвлер баспалаймыз. Окувшылар бизим аьр бир эткен исимиз бен таныспага амал табаяклар. Биз дайым да ондагы комментарийлерге яваплаймыз. Боьтен де язылувшыларымыз бизим исимизди ийги хош алганы бизди суьйиндиреди.
Бизди яслар арасында ногай тилининъ соравы бек тынышсызландырады. Сол темага биз уьйкен эс беремиз эм шараларымызды багыслап келемиз. Социаллык тармагында оьткерген шараларымыз акында оьз макалаларымызды да эки тилде баспалаймыз. Федоровский поселогында «Ногай Эл» ямагат организациясы уйгынлавы ман бизим катнасувшымыз Альфия Ябагиева ана тилин юритип келеди.

Сургут каласындагы Ногай яслар союзынынъ аьрекетине келеекте де бийик етимислер, ногай халкынынъ атын данък-латып, салынган мыратлары толып, келеекте де халкы уьшин салдарлы куллыгын этип барганын йораймыз.

Хабарласувды Г.Нурдинова юриткен.
Суьвретте: Р.Алимурзаев.