Дагестан Республикасынынъ Урахи авылынынъ яшавшысы, Сергокала авылында тувган, оьлгеннен сонъ Россия Баьтири деген атка тийисли болган Магомед Нурбагандов бу яшавдан йигитлерше кеткенине бес йыл толды.
Ол яслай бек акыллы экени коьринетаган эди. Магомед Сергокала авылындагы экинши номерли лицейди йогары уьстинликлер мен алтын медальге кутарганнан сонъ, Махачкалада Дагестан патшалык университетининъ юридический факультетин окып битирген. Оннан сонъ ол оьзининъ ис аьрекетин Дагестан Республикасы бойынша Россия ФСВНГ Управлениесининъ вневедомстволык каравыл боьлигинде Каспийск каласында юрисконсульт болып куллык эткен.
Магомед Нурбагандовтынъ аты оьмирлерге Россия МВД-сынынъ тарихине йигитликтинъ ийги коьрими эсабында кирген. Эсинъизге салып озайык, 2016-ншы йылдынъ шилле айынынъ 9-ншы куьнинде Магомед оьзининъ ювыклары ман Сергокала авылыннан коьп узак болмаган орманлыкта тыншаймага кеткен болган. Эртенъги шакта олар токтаган палаткага колларында савытлары ман бес аьдем келедилер эм яткан аьдемлерди зорлап тургызадылар. Олардынъ ишинде ыхтыяр саклавшы органларында аьрекетин бардыратаган аьдем барын билгенде, караклар оны эм инисин автокоьликтинъ артына тиеп, олар тыншаятаган ерден бираз арманга аькетип, урганлар.
Терроризм эм экстремистлик йорыгы болган аьрекетти юриткенлер колларына полиция куллыкшысы туьскенде, оны яман зорламага ниетлери болганнан себепли, баьри болган затларды телефон камерасына сокканлар. Сонъында олар оьзлерининъ кир ниетлерин кенъ яйылдырар мырат пан, Магомед Нурбагандовтынъ ис йолдасларына «Исленъиз, йолдаслар!» деген шакырувын кесип, зорлав ерин бир экстремистлик сайтына салган болганлар. Ама бизим яшав сондай, эткен яманлык та оьзинъе кайтады. Атайларымыз айтканлай, «Намартлык арытар, ак калкар» дегенлей, Магомед Нурбагандовтынъ ак ниети мен эткен шакырувы да тийисли ерлерге еттилер.
Етуьвине себепликти оны оьлтирген караклардынъ ысланувлары эттилер. Сол куьптинъ бир неше караклары оьлтирилгеннен сонъ, олардынъ мобильли телефонлары тергелгенде, Магомед пен онынъ инисин зорлаганлары толысынша аянланды.
Караклар Магомед Нурбагандовты оьлтиреектен алдын ога оьзининъ йолдасларына ис аьрекетин бардырманъыз деген шакырувды этпеге буйырык берген эдилер, ама ол, олардынъ айтканын этпей, «Исленъиз, йолдаслар!» деген шакырув эткен.
2016-ншы йылдынъ кырк кийик айынынъ 17-нши куьнинде Махачкала каласында «Исленъиз, йолдаслар!» деген полициядынъ киши полиция куллыкшысы Магомед Нурбагандовтынъ шакырувына багысланган биринши билдируьв-ярыкландырув акциясы озган. Онынъ ызгы шакырувы баьри ыхтыяр саклавшы органлардынъ куллыкшыларына терроризм эм экстремизм идеологиясына карсы турув куллыкларды куьшейтуьвге себеплик этти эм патриотлык проектининъ негизин туьзди. Сол проект «Координационлы билдируьв-маданият орталыгы» патшалык бюджет учреждениесининъ етекшиси Мухтар Амировтынъ эм Дагестан Респуб-ликасынынъ Баспа эм билдируьв министерствосынынъ, Instagram dagestanprotiv аккаунтынынъ ваькили Диляра Гасанова ман уйгынланган.
2016-ншы йылдынъ кырк ки- йик айынынъ 21-нши куьниннен алып, Россия Федерациясынынъ Президентининъ 486-ншы номерли Указы ман Магомед Нурбагандов оьлгеннен сонъ, Россия Федерациясынынъ Баьтири деген ат тийисли этилинген.
Россия Федерациясынынъ Президенти Владимир Путин М.Нурбагандовтынъ ата-анасы ман йолыгыста полициядынъ киши лейтенантын «Шынты йигит, эр киси, неге десе ол, оьлим тувра коьзине караса да, оьзининъ ис аьрекети бойынша берген антына алал болып калган, ол оьз эли, халкы алдында шынты аьдемшилигин коьрсеткен» деген ойын айткан.
Сергокала авылында Магомед Нурбагандовтынъ аты ман орам да аталган.
2016-ншы йылдынъ караша айынынъ 10-ншы куьнинде Шешен Республикасынынъ Аькимбасынынъ Указы ман Грозный каласында да орам ашылган, солай ок, Сергокала авылында уьш мемориаллык такталары салынганлар: мектебте, уьйинде эм орамда. 2018-нши йылдынъ карагыс айынынъ 27-нши куьнинде баьтирдинъ эстелиги Сергокала авылынынъ орталык паркында салынган. Ол окыган мектеб 2020-ншы йылдан алып онынъ атын юритеди.
Аьлиги заманда Россия Федерациясынынъ Иш ислер министерствосынынъ колтыклавы ман беркитилип, халк бирлигининъ халклар ара «Белые журавли России» фестивалинде «Исленъиз, йолдаслар!» М.Нурбагандов атындагы халклар ара баргысы тапшырылады.
2019-ншы йылдынъ шилле айынынъ 10-ншы куьнинде, Магомед Нурбагандов оьлгенли уьш йыл толганда, Махачкалада «Почта России» филиалы онынъ суьврети болган 300 конверт шыгарган.
Бу куьнлерде Россия Баьтири Магомед Нурбагандовтынъ дуныядан тайганына 5 йыл толды. Оьзек те, йойым ата-анага, ювыкларга уьйкен кайгы, ама йигит оьлсе де, онынъ аты оьмирлерге сакланады, ол – оьзининъ шакырувы ман коьп ыхтыяр саклавшы органларынынъ куллыкшыларына ийги коьрим.
Г.Сагиндикова.
Суьвретте: М.Нурбагандов.
