Быйыл, 20-ншы майда, Махачкаладынъ Киров районынынъ Сулак поселогында янъыларда, 16-ншы майда, Ногай районынынъ Терекли-Мектеб авылыннан йол алган 3-нши Савлайногай атлылар юрисининъ тамамланувына багысланган байрам шарасы болып оьтти. Сол доьрт куьн ишинде Карашай-Шеркеш Республикасынынъ Ногай районыннан, Шешен Республикасыннан эм Дагестаннан йыйылган атлылар 300-ге ювык шакырым йолды оьтип, Сулак авылына келдилер. Ногай атлыларды Сулактынъ эм Дагестаннынъ ногай авылларыннан келген яшавшылар уьйкен куваныш эм куьез бен йылы йолыктылар.

Бу шатлыклы амалламада ДР Ногай район аькимбасынынъ орынбасары Баймагомед Ярлыкапов та ортакшылык этти.
3-нши Савлайногай атлылар юрисининъ бас ниети – халкымыздынъ аьдетли атлар оьстируьв ис аьрекетин яшавга кайтарув.
Быйылгы атлылар юрисининъ йолы Дагестан ногайлары бирге яшайтаган Ногай районынынъ Терекли-Мектеб, Эдиге, Тарумов районынынъ Новодмитриевка, Аневский, Кизляр районынынъ Серебряковка, Малая Арешевка, Цветковка, Большой Бредихин, Ново-Владимировка, Боранбай, Сангиши, Бирюзяк, Новая Коса авыллары уьстиннен оьтип, Сулак авылында кутылды.
Атлылар юрисининъ энъ де эсли катнасувшысы Сангиши авылдан 63 ясындагы Камалдин Донбузов, энъ де яс дегенлери – Огузер авылдан агалы-инили 7 ясындагы Сулейман ман 11 ясындагы Карайдар Куруптурсуновлар эдилер. Атлыларды йолыгувга багысланган байрам шарасы Каспий тенъизининъ ягасындагы Ногай шоьллигине усайтаган ерде озгарылды. Мунда авылдынъ яшавшыларынынъ аьрекети мен байрам кепте безеклендирилген ак термелерден ногай юрты курылган эди. Авылдынъ хатын-кызлары келген баьри де конакларды даьмли миллет аслары ман сыйладылар. Мунавдай байрам шарасын йогары оьлшемде уйгынлавда эм оьткеруьвде авыл аькимбасы Бадрутдин Суюндуковтынъ уьйкен уьлиси барлыгын айырым белгилемеге туьседи.
Атлылардынъ келуьвин йыйылганлар шат эм кувнак кепте йолыктылар. Баслапкы саламлав соьзинде атлылар юрисининъ ясуьйкени, Сангиши авыл яшавшысы Камалдин Донбузов авыл яшавшыларын, йыйылган конакларды бу ийги оьзгерис пен кутлады эм сондай уьйкен шарады аьзирлемеге ярдам эткенлерге разылыгын билдирди.
Оннан сонъ КЧР-ден узак йолды кыскартып келген кобан ногайлары атыннан Арслан Исергиев йыйылганларды саламлады. «Бурынгы заманларда бизим акыллы ата-бабаларымыз «Атсыз ногай канатсыз» дегенлер. Биз, буьгуьнги атлылар юрисининъ катнасувшылары, сизинъ баьринъизди де ногайдынъ энъ суьйикли айванларынынъ бириси – атлар сакламага эм оьстирмеге шакырамыз», – деп белгиледи ол.
Шешен Республикасындагы ногай атлыларынынъ ваькили Дагестан яшавшыларына сондай йылы конакбайлыгы уьшин уьйкен разылыгын билдирди. Байрам шарасында Кизляр районыннан 78 ясындагы ясуьйкен Алимгазы Менлибаев яс несиллерге ногайлар бирге яшайтаган ерлердеги миллетимиздинъ демографиялык аьллерин ийгилендирмеге эм тувган тилди йоймай сакламага шакырув этти.
Савлайногай атлылар юрисининъ катнасувшыларын солай ок Карасу авылдан келген ясуьйкен, ис ветераны Енали Копиев, Огузер авыл имамы Магомед-аьжи, Сулак авыл аькимбасы Бадрутдин Суюндуков, РФ ногай халкынынъ федераллык миллет-маданият автономиясынынъ Дагестан регионаллык боьлигининъ председатели Зейдулла Аджибайрамов, 3-нши Савлайногай атлылар юрисин уйгынлавшылардынъ бириси, фермер Залимхан Ваисов йылы кутладылар.
З.Аджибайрамов бурынгы заманларда ат оьстируьв ис аьдети ногайлардынъ экономикасынынъ негизи болганын белгиледи. Онынъ айтувы ман, буьгуьнлерде ногай яслары сол ис аьдетти кайтадан оьрлентуьвге бел бувганлар. Мунавдай шаралар соны ман бирге Россиядынъ туьрли регионларында яшайтаган халклар ара дослыкты беркитеди. «Солай ок мундай шарады озгарувымыз бан бирге биз буьгуьнлерде Донбасс еринде оьтип турган СВО-да йигитлерше катнасатаган яс ердеслеримизди де колтыклаймыз», – деди З.Аджибайрамов.
Саламлавлар эм кутлав соьзлер айтылган сонъ ортадагы сахнада патшалык ногай халк саз алатлар оркестрининъ солистлерининъ, «Карлыгашлар» балалар хореографиялык ансамблининъ катнасувы ман байрам концерти болып оьтти.
М.Ханов.
Суьвретте: Сулак авылындагы байрамнан коьринис.