Аьрекети хайырлы

Махачкалада 1981-нши йыл Дагестан патшалык институтынынъ физика-математика факультетин окып кутарган сонъ, Тимур Солтан улы Елакаев оьзининъ ис йолын Бораншы авыл мектебинде баслайды. Яс окытувшы оьзининъ дерислерин йогары дережеде беруьв мен бирге класстан тыскы ислер мен аьрекетли кепте каьр шегип баслайды. Ислеп баслаганлы экинши йыл дегенде ок авылда футбол командасын туьзеди. Авыл кишкей, ийги ойнайтаган ясларды тербиялав оьзиннен-оьзи болмайды. Калай болганда да, Тимур Елакаевтинъ етекшилеви астында команда йылдан-йылга ийги ойнап баслайды эм районда белгили тамамларга да етиседи. Мысалы, ярым финалда Червленные Буруны авыл командасын енъип, Нариман авылдынъ командасы ман ойнамага финалга шыгады.

Солай ок Тимур Елакаевтинъ шатраш ойнав ман кызыксынувы да оны ман сав яшавы бойынша бирге келеди. Ол школада окыганда да, Аьскер сырасында борышын толтырганда да, институтта окыганда да шатраш ойнайтаган эди. Сонынъ уьшин де ол институтты кутарып келип, школада куллык этип баслаганда, балаларды шатраш ойынына уьйретип баслайды.Онынъ биринши тербияланувшылары ярысларда баргылы орынларга тийисли болып басладылар.

Атаклы совет педагогы В.Сухомлинский язган: «Шатраш ойыннынъ коьмеги мен аьдем кайдай кыйын яшав аьллерде де оьзин ыслап уьйренеди, неге десе ол ойында аьдем енъуьвдинъ даьмин де, енъилуьвдинъ ашшылыгын да татады. Оннан баска болып, шатраш ойын куьндестинъ психологиялык басувына карсы турмага коьмек этеди. Аьне сол сулып аьдемге яшавдынъ кайдай кыйынлыкларын да тыныш шыдамага амал береди». Сонынъ уьшин де шатраш ойыннынъ ясларга пайдасы уьйкен. Йогарыда айтылганга коьре, балаларды шатраш ойынга уьйретуьвдинъ маьнеси де уьйкен болады.

Токсаныншы йылларда школада 2-7-нши классларда шатраш ойыны дерис кебинде берилип баслайды. 1992-нши йыл Ногай районнынъ командасы Т.Елакаевтинъ басшылавы ман окувшылар ара Махачкалада оьткен шатраш ойын бойынша фестивальде сыйлы 4-нши орынды бийлейди. Соннан бери онынъ тербияланувшылары йыл сайын республикалык ярысларда ортакшылык этеди. Онынъ окувшыларынынъ арасыннан Марина Елакаева, Арсланбий Аджениязов, Арслан Елакаев, Амина Толубаева, Мурат Романов, Муслим Толубаев, Эмиль Кузеев, Динислам Адризанов, Суюнбике Матиева, Вазир Махмузов, Келдибай Суюндиков Махачкалада, Каспийскте, Буйнакскта, Ессентукиде, Анапада баргылы орынларды алганлар.

Ызгы йылларда шатраш бойынша республикалык ярысларда Эмиль Боршакаев, Арслан-Али Джалалов, Ислам Равилович Боршакаев, Максуд Зарболганов, Муслим Боршакаев эм Ислам Фазильевич Боршакаев катнасадылар. Бу йыл 26-27-нши майда Махачкалада Максуд Зарболганов школага дейимги балалар арасында 3-нши орынга, Муслим Боршакаев биринши класстагылар арасында 3-нши орынга тийисли болдылар. Олар уьшинши орын уьшин диплом ман, медаль мен эм уьшер мынъ маьнет акшалай баргы ман савгаландылар.
Бораншы авылдынъ яшавшыларынынъ 70-80 проценти шатраш ойын ман аьвлигедилер. Бу затта шатраш бойынша тренер Тимур Елакаевтинъ уьлиси уьйкен. Быйыл Бораншы авылдынъ маданият уьйинде директор Альфия Боршакаевадынъ эм шатраш ойнавшы Арслан Елакаевтинъ уйгынлавы ман район шатраш ойнавшылары арасында турнир озгарылды. Биринши орынды Бораншы авылдан Изамутдин Шамсутдинов, экинши орынды Терекли-Мектебтен Солтан Валиев эм уьшинши орынды Терекли-Мектебтен Аскер Дильманбетов бийледилер. Хатын-кызлар арасында биринши эм экинши орынларга Бораншы авылдан келисли кепте Нурзия Махмузова эм Гульнара Шамсудинова тийисли болдылар. Енъуьв- шилер грамоталар ман, медальлер мен эм баргылар ман савгаландылар.

Бу куьнлерде Тимур Елакаев школада 1-4-нши классларда шатраш бойынша дерислер береди эм уьйкен классларда окыйтаганлар арасында шатраш кружогын юритеди. Балаларды уьйкен ярысларга аьзирлейди.

Школада куллык эткен йыллары ишинде Тимур Солтан улы Елакаев яс шатраш ойнавшыларды аьзирлегени уьшин грамоталар ман, дипломлар ман эм баргылар ман савгаланган. Солай ок ол «Йыл окытувшысы» деген ярыста катнаскан эм «ДР Халк билимлендируьвининъ отличниги» деген белги мен савгаланган.

Балаларды шатраш ойынга уьйретуьвде Т.Елакаевтинъ етимислери бар. Ога сондай пайдалы куллыгында эм онынъ окувшыларына алдыдагы ярысларда тагы да уьйкен уьстинликлер йораймыз.

М.КОЖАЕВ.

Суьвретте: Т.Елакаев.