Мен Арувзат Баймурзаевна Сейдибаталова 1930-ншы йыл бурынгы Чубутлы (аьлигиси Тарумов районынынъ Ново-Дмитриевка авылы) авылында тувганман.

Уллы Аталык согысы басланганда мен 11 ясымда эдим. Бизим авылымыздан баьри эр аьдемлерди 1941-1942-нши йылларда элимизди коршаламага деп аьскерге аькеттилер. Авылда тек сакат аьдемлер калдылар. Калганлардынъ ишинде меним сокыр болган атам Баймурза да бар эди. 1942-нши йыл бизим аьелден уьйкен аданасым Шатемирди согыска аькеттилер. Ол 1944-нши йыл Чехословакияды немец фашистлерден босатувда ортакшылык этти, каты яраланды. Коьп узак болмай, сол элде ян берди. Шатемирдинъ аты совет солдатларга салынган эстеликте язувлы.

1942-1945-нши йылларда баьри калалардынъ, авыллардынъ хатын-кызлары элимиз уьшин согыска йибермеге деп кешеси-куьндизи мен асыллав, авыл хозяйстволык тармакларында куллык этетаган эди. Сол йылларда мен де 12-13 ясымда оьзимнинъ тенълерим мен бирге авыл хозяйстволык тармагында ислейтаган эдим. Эсимде, колхоз етекшилери бизди совет малына пишен, аслык йыйнамага йиберетаган эди. Шашылган аслыкка сув йиберуьв уьшин Чубутлы йылгадан каналлар казганмыз. Тувар фермада сыйыр савып, пыслак, май ясап фронтка йиберетаган эдик. Бизди колхоз етекшилери куллыкка танъ ман аькетип, кеште аькелетаган эдилер. Сол йыллар ашлык йыллар эди. Азыклар йок, аьр бир аьдемге оьлшенип оьтпек берилетаган эди. Болса да бизим кишкей ногай халкымыз янын-канын аямай, согыс йылларында бир аьелдей болып фронтка оьз коьмегин этип турды.

1945-нши йыл бизим Совет Аьскеримиз, коьп кыйынлыклар коьрсе де, немец фашистлерин енъдилер. Олар тек Совет Союзын тувыл, конъысы эллерди де Польшады, Болгарияды, Венгрияды, Чехословакияды эм сондай баска эллерди душпаннан босаттылар.

Бу йыл 9-ншы Майда Уллы Енъуьвге 75 йыл толады. Бизим Элимиз буьгуьн бек куьшли эм абырайлы эл. Аьли халкымыз тыныклыкта, тынышлыкта яшайды. Элимизге дайым да татымлык, байлык йорайман. Яс несилге наьсип, тынышлык, онъайлык эм тил бирлик болсын оьмирлерге!

А.Сейдибаталова,
согыс йылларынынъ тыл куллыкшысы.