Аьдемлердинъ савлыгын саклавды оьз иси этип сайлаганларды аьр заманларда да сыйлаганлар. Медицина куллыкшысы тек оьзининъ исин бажарымлы толтыратаган аьдем болып калмай, онынъ языксынув, танълык касиетлери де болмага тийисли. Яшавынынъ коьп йылларын саьбийлердинъ савлыгын саклавга, олардынъ яшавын куткарувга багыслаган Асрет Сарсеевна Абдурахманова.
Ол Тарумов районынынъ Шобытлы авылында тувган, суьйикли кесписин байырлар ниетте, Дагестан патшалык медицина институтынынъ эмлев факультетинде билим алган. Оьз ис аьрекетин 1963-нши йылда «Ногайская ЦРБ-да» баслаган. Сол йылларда аьеллерде 8-10 бала болган, «диспансеризация» деген анълам да болмаган. Асрет Сарсеевна 6000- 6500 бала болган Ногай районында ялгыз педиатр болып балалар консультациясында да, стационарда да ислеген, солай ок сол заманнынъ баьри врачларындай болып, баска авылларга да саьбийлерди карамага баратаган болган. Асрет Сарсеевнадынъ белсенли аьрекет этуьви мен Терекли-Мектеб авылында «молочная кухня» ашылган, онда бир ясына толмаган балаларга суьттен азыклар аьзирленген, йырма ятар орынга балалар боьлиги ашылган. 1994-нши йылда ол Шумлелик авылында холера авырувынынъ яйылувына карсы шараларын уйгынлап, авырувдынъ яйылувын токтаткан.
А.Абдурахманова 18 йыл узагына методикалык уйгынлав куллыгы бойынша бас врачтынъ орынбасары, 2008-2010-ншы йылларда «Ногайская ЦРБ-дынъ» бас врачы, сонъ Гражданлык коршаланув бойынша бас врачтынъ орынбасары болып куллык эткен. Асрет Сарсеевнады «земский доктор» деп суьйип атаганлар, ога терапевт, фтизиопедиатр, психиатр, инфекционист болып та ислемеге туьскен. Оьзининъ медицина исиннен оьзге хатын-врач белсенли ямагат куллыгын да юриткен: Ногай ЦРБ-дынъ комсомол организациясынынъ секретари, больницадынъ партия организациясынынъ секретари болган, Терекли-Мектебтинъ авыл советининъ депутаты этип сайланган, район Хатынлар советининъ агзасы болган, аьли «Россия хатынлар союзынынъ» Ногай районында агзасы болады.
Йогарыда белгиленгенлей, Асрет Сарсеевна тек оьз исин ийги билген врач болып калмаган, оны таныганлар эм авырыган баласы ман келгенлер онынъ танълыгына, баска бирев уьшин яны авырып билуьвине сейирсинмей болмагандырлар деп ойлайман.
Мага да оны ман куллыктан тура йолыгыспага туьскен. Мен онынъ аьдемшилигине, сабырлыгына куьезленгенлердинъ сырасыннан. Асрет Сарсеевна бир куьн танып, экинши куьн мутатаганлардан тувыл. Бир кишкей тамшыдай яхшыды ол оьмир бойы мутпайды эм оьзи де, кайдай куллыгы коьп болса да, ярдамын этпеге шалысады.
Танъ эм касындагына яны авырып билген врач деп те, неше кишкей баладынъ яшавын куткарган деп те, Асрет Сарсеевна акында босына айтылмады. Ол ислеген йылларда ярдам этуьвди энъ де бас орынга салганы акында бизге де эситпеге туьсти.
Бир кере кешке таман Асрет Сарсеевнады уьйиннен больницага шакырадылар. Мунда авыр аьлдеги балады аькелиптилер. Врач оьзининъ балаларын уьйде ялгыз калдырып келеди, ама яны рахат таппайды. Оларга ас та асылмаган, уьйде от та ягылганы йок. «Сиз меникин каранъыз, а мен сизинъ балаларынъыз бан олтырайым», – дейди авырыган баладынъ атасы. Саьбийди врач тийисли аьлге аькелгенше, аз заман кетпейди. Бир не шаклы заманнан сонъ Асрет Сарсеевна уьйине кайтып келсе: от та ягылыпты, ералма да кувырылыпты, балаларды да тойдырып, конак оьзи ашапты. Сондай оьзгерислер Асрет Сарсеевна ислеген йыллар аз болмаган.
«Заманлар кыйын эди, ама аьдемлер бек ийги болганлар, врачка оьзине сенъгенлей, сенетаган эдилер. Аьлиги кыйын заман, ойлап та болмайсынъ, врач балады уьйиннен эмлемеге больницага ата-анасыз аькететаганын. Соны ман бирге танымаган-билмеген ят киси мен оьз балаларын да аьли бирев де калдырмас эди. Оьз яшавымды эсиме алып, мен бек разыман бактыма, байырлаган кеспимди сайламага ярдам эткен атаанама, мага тирев болган эм мени анълаган ян йолдасым ман балаларыма, ис йолдасларыма», – деп оьзининъ акында Асрет Сарсеевна айтады.Асрет Сарсеевнадынъ йолы ман онынъ балалары да барганлар, кызлары педиатр, увылы балалар хирургы, келини балалар неврологы болып ислейдилер, уныгы болса мединститутта окыйды.
Янъыларда Асрет Абдурахмановады савлай «Ногайская ЦРБ» куллыкшылары, етекшиси Фаризат Межитова ман бирге уьйкен сый ман тийисли тыншаювга йолга салдылар. Ис йолдаслары йыйылып, сыйлы ясуьйкенге каратылган коьп йылы соьзлер айттылар. Бу куьнлерде ясуьйкенимиз ДР ТФОМС-нынъ Кизляр филиалында бас специалист-врач эксперт болып аьрекет этеди.
Асрет Сарсеевнады биз Хатын-кызлар байрамы ман кутлаймыз эм коьп йыллар узагына балаларына, уныкларына куьезленгенди йораймыз.
Н.Кожаева.
Суьвретте: А.Абдурахманова (ортада).
