Дагестаннынъ Бабаюрт районындагы кишкей Геметоьбе авылынынъ яшавшысы Альберт Ханбулат увылы Батыргазиев Япониядынъ бас каласы Токиодагы 2021-нши йыл тамбыз айынынъ 5-нши куьнинде яй Олимпиадасында 57 килограмм болган шеккиде бокстан Олимпиадалык чемпионы болды. Онынъ сосы спорт данъкы тек ногайлар, бизим Дагестан тувыл, савлай Россиядынъ сыйын оьрге коьтерди. Онынъ тукымы дуныя баспасында айтылды эм оны савлай Ер шары карады эм коьрди.

Сол куьн ногайымнынъ аьр бирисининъ басы коькке етти. Соны ман мен де куванышым кушагыма сыймай суьйиндим. Оны ман йолыгысым болганнан сонъ, савлай ногайлар эм дагестаншылар оны бир йылы кепте йолыгып алганнан сонъ, бир кесек заман ойландым эм сонъында сосы ясымыз акында оьзимнинъ шаирлик соьзимди айтайым деп мырат эттим.
«Тувган ерим Геметоьбе»
«Тувган ерим Геметоьбе», –
Дейди Альберт оьктемсип,
Коьз йибере терезеге,
Савлай коьнъил суьйинип…
Ол биринши абытын,
Алган сосы авылда.
Эм биринши ойынын
Баслаган уьй азбарда…
Алты яска мингенше,
Неше туьрли зат болган:
Баьриси де эсинде –
Буьгуьнгидей, таймаган.
Дослары да бар онынъ,
Куьрескен, топ ойнаган.
Куьлемсирей орамы –
Ол да бир зат мутпаган!
Бар сокпагы Альберттинъ,
Тап алты йыл ол юрген.
Не зат болган кеде мен –
Савлайын да билеген!
Бала шагы – еннет шак,
Йок бир кайгы, йок мыдах.
Буьгуьн эске аларга,
Келди заман балага!
Аьне сосы йылларын,
Оьткерген Геметоьбеде.
Эсте туткан чемпион,
Не ерлерде юрсе де…
Суье энди досы ман,
Эскермеге йылларын:
Эске алып карарга
Оьткен бек коьп затларын…
Анасы да баласын,
Колтыклаган, белгили:
«Тоьгерекке карасын,
Ойнасын эм де билсин».
Атасы да арада,
Тик караган балага.
Артык бир зат этпесин –
Аьр куьни аьруьв кетсин…
Ойнамаган ким бар ды,
Бала шакта, биледи.
Тек ул коьрим болганын,
Ай-хай, яны суьеди:
Ата-ана айтканын,
Бала тынълап турсекен,
Эм олардынъ ойы ман,
Калганга коьрим болсакен…
Альберт те оьз ягыннан,
Анълай эди аьр заман:
Ата-ана айтканын,
Тынълав керек, баягы!
Эм оьзи де шалыскан,
Шынты йигит боларга.
Эм де ийги кылык пан,
Баьрине де ярарга!
Босагага минип-туьсип,
Бала шакта коьп юрген.
Ким осал эм ким куьшли,
Оны да оьзи сезген.
Кишкейлейин бу яшав,
Балады коьп сынаган.
Оьзи бек яс болса да –
Сынав керек, анълаган!
Аьне соьйтип бу яшав,
Оьз аягын басады.
Ким анавы, бу калай,
Тешкерип те карайды…
Алты йыл – алты абыт,
Алдынъ, бастынъ, кетеди.
Ана ошак калдырып,
Кетерге шак етеди…
Нижневартовск
йылы йолыкты
Нижневартовск аэропорты:
Толды онда аьдемлер;
Келген ога ямагат,
Альберт ясты коьрмеге:
Йылы салам бермеге.
Не зат айтар яс оьзи,
Оны баьри тынъларга…
Суьйинди Альберт те;
Сансыз коьп халк йыйылган.
Чемпион да баслайды:
– Бу бизим ортак енъуьв!
Савга меннен элиме,
Суьйиниш сизди коьруьв!
Элдинъ сыйын якларман,
Берсин сеним – акларман.
Олимпиада-2024-тен
Алтын медаль аларман!
Йыйылганлар йигитке,
Созадылар колларын.
Шешекейлер береди,
Билдирип оьз сыйлавын.
Альберттинъ коллары
Шешекейге толады.
Оьсип оьрге коьнъили
Куванышлы болады.
Нижневартовск каласы,
Йигитти кушаклайды.
Алган алтын медаль мен,
Баьриси де кутлайды!
Аьне соьйтип Альберт те
Каласына етеди.
Ога йылы саламын
Кол булгав ман береди!
Яшайтаган уьйине
Авылдаслар келдилер.
Чемпионга суьйинип,
Сый-ормет те эттилер…
Аьр авылдас-аданас,
Биреви ювык кардаш.
Биреви болса агав,
Биреви ини ога.
Альберттинъ де коьзясы,
Куваныштан тоьгиле.
Аьне сол заман ога –
Геметоьбе коьрине.
Онда онынъ баьри де
Ювыклары турады.
Кайзаман яс келер деп,
Аьр бириси саклайды!..
Альберт ногайларды
бириктирди!
Махачкала. Аэропорт.
Кешки саьат тек алты.
Коьп аьдемлер ян-яктан
Келиптилер, топ-толы.
Россиядынъ, Дагестаннынъ,
Солай ок ногайлардынъ,
Елпилдейди байраклары,
Коьзин салып карай баьри!
Бетлеринде куьлкиси,
Карттынъ эм де ястынъ да.
Себеби де белгили:
Альберт тувган юртында!..
Кайтып келе чемпион,
Оьз Эли – Дагестанга.
Мынъ санлы халк йыйылган,
Курсап оны алмага!
Бирев йырлай, бирев бийий,
Бирев колын булгайды.
Самолеттан туьсе йигит,
Куьлип ол да карайды…
Суьйинеди, шат болып,
Дагестанга еткенге.
Салам берип, колын созып,
Аьр бир оны коьргенге!
Кышкырады баьриси:
– Савбол, Альберт, енъуьвши!
Энди ногай ваькили –
Олимпиада чемпионы!
Батыргазиев енъуьви
Миллетти бирлестирди.
Оны келип коьрмеге
Эм саламын бермеге.
Келди бизим ногайлар:
Бас кала Москвадан,
Калмай шетте Астрахань,
Эрте турып ювырган.
Келди Кобан ногайы,
Тав беттеги беставлы,
Ставрополь крайдан,
Аз тувыл йыйылганлар.
Аь бизим бу Дагестан,
Калмай шоьлден эм тавдан.
Аэропортка янаскан,
«Чемпион!» – деп кышкырган.
Не деп, не зат айтсак та,
Аэропортта толы халк.
Оьтпеге арасыннан,
Шыгыр йип те болмаяк!
Эпилог
Олимпиадалык чемпион
Атты Альберт казанды.
Онынъ аты эндиги
Ер шарында айтылды.
Алла берсе, сол сыйы
Турар оьмир-оьмирге.
Бизге де заман келер,
Ол акында соьйлерге.
Сол куьнге де, Иншалла,
Шыдам салып карайык.
Мактавлы улымызга,
Коьп уьстинлик йорайык!
Уьмитимиз уьзилмес,
Шыдамымыз кемимес,
Ден савлык Кудай берсе,
Сол шакка да етермиз!
Махачкала,
2021-нши йыл,
август-октябрь.