(Басы 14-нши номерде)
Соннан бери кырк йыл да кетти. Институтты биткеннен сонъ, мен оьзимнинъ асарларымды ногай тилинде шыгатаган «Ленин йолы» (Черкесск каласы) эм «Кызыл байрак» (Терекли-Мектеб авылы) газеталарында баспалап басладым. Бир неше йыллар узагында ногай газетасы «Ленин йолында», сонъ «Кызыл байракта» куллык эттим.
Сол йылларда Махачкалага келген заманымда Расул Гамзатов пан танысув вакытын излеп турдым. Сондай бир вакыт болып та калды демеге керек. Ол 1968-нши йыл, муннан 55 йыл артта болды. Сол заманга мен кумык шаирлери Камал Абуков эм Магомет Абаев пен таныс эдим. Мен Камал Абуковка балкар шаири Кайсын Кулиев мага авар шаири Расул Гамзатов пан таныспага кереги акында айтканын айтып алдым. Ол мага мени Гамзатов пан таныстырмага оьзининъ соьзин берди. Соьйтип, мен тагы да бир кере Дагестаннынъ Язувшылар союзына келдим. Союз болса, Махачкалада Буйнакская, 4 деген орамда ерлескен эди. Камал мени бир эсикке алып кетти эм онда «Расул Гамзатов» деген язув да бар эди. Камал эсикти ашып кирди эм арасы бир неше такыйка оьткеннен сонъ, мени де шакырды:
– Кирейик, Расул Гамзатов оьзинде олтыры, – деди ол мага карай берип. Биз кирдик, мен Расул Гамзатов пан саламластым. Аьне сол заман Камал Абуков мен яс ногай шаири эм Кайсын Кулиевтинъ танысы экенимди ога айтып алды. Сол вакыт Расул орыныннан турагалды эм мага колларын созды. Ол, куьлемсирей берип, булай деди:
– Мен бек разыман ногай яс шаири Анварбек Култаевти коьргениме, таныс болганыма.
Биз бир кесек заман адабиат акында, Кайсын Кулиев акында хабарлап та алдык. Мен кетеек болып турдым эм оны сезген Гамзатов булай деди:
– Махачкалада болсанъ, Язувшылар союзына кире тур. Ол шаирлердинъ экинши уьйи болады…
Мен Камал Абуковка уьйкен разылыгымды билдирдим. Сонъ Ногай районга кайттым. Оьзимнинъ танысларыма Махачкалада болып, Расул Гамзатов пан танысканым акында айттым. Дурыс, биревлери ынандылар, баскалары ынанмадылар. А уьшиншилери Расул Гамзатов пан таныс болдым деп мен оьз-оьзимди мактагандай коьрдилер. Ол заманда, дурысында да, Расул Гамзатов савлай дуныяга белгили эди эм оны ман йолыгысув енъил тувыл болган. Оны ногайлар да ийги билетаган эдилер.
Сол заманда мен ногай адабиатынынъ негизин салувшылардынъ бириси,1935-нши йылдан алып СССР язувшылар агзасы, Дагестан поэзия классиклери Гамзат Цадаса, Сулейман-Стальский мен ийги таныс болган сыйлы агайымыз Муса Курманалиевти аьруьв билетаган эдим эм оны ман коьп кере йолыгыскан эдим. Бир йолыгыс болганда, мен ога Гамзатов пан танысканым акында айтып алдым. Ол бек суьйинди эм меним бетиме карай берип:
– Ол бек ийги, увылым Анвар-Бек! Ийги! Расул Гамзатовтай, Кайсын Кулиевтей, Камал Абуковтай сыйлы аьдемлер мен таныс болув бек яхшы. Не заманда да олар сага керегер, – деди. – Сенинъ яшавынъ аьли де алдыда.Мен Муса Курманалиев берген маслагаты бойынша ногай тилине дагестан язувшыларынынъ эм шаирлерининъ асарларын коьширип газеталарда эм журналларда баспалап басладым…
1973-нши йыл мен КПСС-тинъ Дагестан обкомынынъ эм Дагестаннынъ Язувшылар союзынынъ тапшырувы эм маслагаты бойынша ногай тилине Расул Гамзатовтынъ «Бийик юлдызлар» йыйынтыгын коьширдим эм йыйынтык дагестан халкларынынъ 9 миллет тилинде шыкты. Ол мага уьйкен сый эм абырай болды, мени тагы да язбага эм коьширмеге ымтылыслы этти. Боьтен де, Расул Гамзатовка тагы да бираз ювык болмага.
А.Култаев,
Дагестан Халк шаири.