Янъы амалларга йол ашады_______________
«100 школа» проекти Дагестан Республикасынынъ Аькимбасы Владимир Васильевтинъ баславы ман уйгынланган эм 3 йылдан бери регионымызда яшавга шыгарылып келеди. Белгиленген заман ишинде 300-ден артык мектеблер программа катнасувшылары болдылар, олардынъ ярастырылувына республикалык бюджетиннен 600 миллион маьнет акша шыгарылган. 2019-ншы йылда «100 школа» проектин «150 школа» проекти авыстырды.
Проект бойынша республикадынъ калаларынынъ эм авылларынынъ ерли самоуправлениелерине регионаллык бюджетиннен 2 миллион маьнет акшага дейим шыгарылады. Проектте катнасар уьшин онынъ яшавга шыгарылувына шыктажланаяк карыждынъ 15 проценти меценатлардынъ коьмеги болмага, солай ок МО бюджетиннен 5 проценти ябылмага тийисли. Уьстимиздеги 2020-ншы йылда «150 школа» проекти 39 МО-динъ 136 билимлендируьв учреждениесинде яшавга шыгарылаяк.
Озган йылларда «100 школа» проектинде Ногай районынынъ 3 мектеби катнаскан: А.Джанибеков атындагы Терекли-Мектеб, Карагас эм Калинин авылларынынъ. Уьстимиздеги йыл бу проектте Ногай районынынъ аьли аьрекетлеген мектеблериннен энъ де биринши болып салынган, бизим атайларымыз окыган Кадрия атындагы Терекли-Мектеб, солай ок Нариман эм Червленные Буруны авылларынынъ мектеблери катнасаяк.
Бу мектебтинъ меканы 1914-нши йыл курылган. Сол 106 йыл ишинде мекан Халк билимлендируьв боьлиги, баслангыш мектеби эм Пионерлер уьйи болган. Сол заманларда ол Терекли-Мектебтинъ ярасык меканларынынъ бириси болганына шек йок. Уллы Аталык согысы йылларында мекан госпиталь эсабында кулланылган.
Оьмир узагына кулланылып келген мекан аьли эскирген. Онынъ поллары шириген, сылавы туьсеятыр, электроалатлары курылган заманнан алып авыстырылмаган, мектеб хыйлы заманнан бери ярастырувды куьтеди.
– Мине «100 школа» проекти окытувшылар, балалар, ата-аналар коьптен куьткен ярастырылувды яшавга шыгармага амал береди. Ярастырылган сонъ мектеб туьрленер, мунда ислемеге де, окымага да аваслык боьтен де куьшли оьсер. Оннан оьзгелей, мектебке келген конакларды да биз уьйкен суьйиниш эм оьктемлик пен хош коьрмеге болармыз. Мунда Кадриядынъ музейи аьрекетлейди. Ногай районына баска ерлерден келген конаклар сырасыннан музейде болмага суьйгенлер аз тувыл. Сога коьре шаир кызымыздынъ атын юриткен мектеб тийислисинше ярастырылган болса экен деп мырат этемен.
Аьлиги заманда мектебте 68 куллыкшы ислейди, 485 окувшы билим алады, мектебтинъ аьлине коьре мунда 270 бала окымага тийисли. Кабинетлердинъ етиспевлиги бу куьннинъ уьйкен маьселеси болады. Сосы кыйынлыкларга карамастан, мектеб окувшыларына сапатлы билим бередилер, онынъ окытувшылары эм окувшылары туьрли дережели конкурсларда, олимпиадаларда, конференцияларда 1-нши орынды бийлейдилер, – деп хабарлайды мектеб етекшиси Альфия Акимова.
Кадрия атындагы Терекли-Мектеб авыл мектебинде окыган окувшылар сырасыннан коьплеген врачлар, окытувшылар, инженерлер шыкканлар. Оларга окытувшылар баьри куьшлерин салганлар, билим эм ийги тербия бермеге шалысканлар. Балалар оьз мектебинде билим алганлар, оьскенлер, оьрленгенлер, туьрли конкурсларда, олимпиадаларда катнасканлар, бир-бири мен досласканлар эм биринши суьйими мен расканлар. Оьсип, уьйкен аьдемлер болганда, аьр бириси, мектебинде алган билимлерин кулланып, ислерин бажарымлы толтырып турган заманда, мектеб окувшыларынынъ коьмегинде эм коьтергишлевинде керексинеди. Мектебтинъ алдынгы йылларынынъ окувшылары карыж яктан ярдам этер деп Альфия Акимова сенеди. Солай ок меценатлардынъ коьмеги де керек. Районымыздынъ онъайлыгы, танълагысы куьни уьшин яны авырыган аьр бир аьдем коьмек колын созар деп ойлаймыз. Мунда, солай ок баска мектеблерде окыйтаган эм окыяк балалар – бизим келеектегимиз, олар районымыздынъ онъайлы танълагысын туьзееклер.
Альфия Амирхановна «Ногайский район» МР администрациясынынъ аькимбасы Мухтарбий Аджековка «100 школа» проектинде катнаспага амаллы эткени эм дайым да бизим билимлендируьв тармагын коьтергишлегени уьшин уьйкен разылыгын билдиреди.
Н.Кожаева.
