Россия Федерациясында аьел, суьйим эм алаллык куьни белгиленип басланганлы коьп болганы йок, бу байрам сондай атты алып, биринши кере 2008-нши йылдынъ биз йогарыда белгилеген куьнинде байрамшыланды. Бу байрамнынъ уйгынлавшысы Россия Федерациясынынъ уьшинши Президенти Дмитрий Медведевтинъ хатыны Светлана Медведева болады.
Элбетте, аьел, суьйим эм алаллык куьни – бек ярык байрам. Бу куьннинъ ювыклап келгени аьдем коьнъилине куваныш аькеледи. Эсимде бу байрамнынъ белгиленип баславы ман бизим де бир неше ердеслеримиз аьел, суьйим эм алаллык уьшин медаль мен савгаланганы. Бу йыл да, байрамнынъ белгиленуьвине рас келип, тыпаклыкта, татымлыкта яшап келетаган Нариман авылыннан Шаникеевлердинъ эм Терекли- Мектебтен Танаевлердинъ аьеллери белгиленип, суьйим эм алаллык уьшин медальди алмага керек деп токтастырылган.
1972-нши йылдынъ навруз айынынъ ишинде бир-бирисине алал болган юреклер Али Казманбет увылы ман Батьма Язманбет кызы аьел курдылар. Соннан бери элли йылга ювык заман оьтип барады. Яшав деген бир аьлемет кызыклы эм кыйынлы зат. Бактылар да бек туьрли болады. Бир аьдем кайдай туьрли йолды да оьтеди, бирде кыйынлы, бирде тыныш та болады.
Сол йол кайдай болган болса да, бирге оьтип барадылар оны Али мен Батьма Шаникеевлер.
Аьел басы Али Казманбет увылы Шаникеев 1948-нши йылда тувган. Балалыгы да оьз тенълериндикиннен баскаланмайды. Ис аьрекетин де «Путь Ленина» совхозында автокоьлик айдавшы болып баслаган эм 40 йыл узагында сол суьйикли ис орынында бардырган. Ол ис аьрекетин бардырып баслаган йыллар, бу куьнлерге караганда, бек баска эди. Савлай халк кырда куллык этетаган эди. Кыйыншы халк элдинъ экономикасын оьрлендируьвге баьри куьшин салатаган эди. Сол санда Али Казманбет увылы да болып, ис орынында тек алдышылыкты алып юрмеге шалысатаган эди. Ис аьрекетин йогары дережеде юриткени уьшин Али Шаникеев «Социаллык базластынъ енъуьвшиси» деген белгиси мен савгаланган. Онынъ савгалары ишинде «Ис ветераны» деген медали де бар. Эли уьшин, халкы уьшин янын берип ис аьрекетин бардырып уьйренген аьдемге буьгуьнги яшав да босына оьтпейди. Ол аьли Нариман авыл ясуьйкенлер советин етекшилейди. Дайым онынъ янында ярдамшы болып туратаган хатыны Батьма Язманбет кызы сол биз айтып озган совхозда бухгалтер болып отыз йыллардан артык ис аьрекетин бардырган. «Ис ветераны» эм «Аналык уьшин» медальлери мен савгаланган. Аьли район Согыс эм ис ветеранлар советининъ агзасы болады.Шаникеевлердинъ татым аьелинде бир увыл ман доьрт кыз оьсип тербияланган. Балаларынынъ баьрисине де йогары кеспидинъ шайытламасын алдырдылар. Аьр бириси буьгуьнлерде суьйикли ис аьрекетин бардырадылар. Эки кызы окытувшылар, экеви предпринимательлик аьрекетти бардырадылар, тукым тамырын оьрлендирип барувшы увылы Муслим Сраждин Батыров атындагы саниятлар мектебинде окытувшы болып ислейди. Муслим де ногай халкымыздынъ анъ дуныясын байытув уьшин аз куьшин салмайды, Дагестан Республикасынынъ ат казанган маданият куллыкшысы да болады.
Сондай балаларды тербиялап оьстирдилер Шаникеевлердинъ аьели. Олар сол аьел, суьйим эм алаллык медалине де тийисли.
Сол савгага ТереклиМектеб авылыннан Танаевлердинъ аьели де тийисли болады. Аьел басы Асадулла Елманбет увылы эм тандыр саклавшысы Кумис Куруптурсун кызы бирге яшав курганлы 40 йылдан артып барады. Тувра дурысын айтканда, куьздинъ бир ярасык куьнинде, 1979-ншы йылда Куьнбатар авылында бир ярасык той ойнатылып, яс аьел тувды. Аьелди баьри яктан да канагатлав борышын Асадулла Танаев колына алган эди. Ол яшав оьмирининъ отыз йылдан артык заман районымыздынъ экономикасын коьтеруьвге багыслап келди. Ол оьзининъ ис аьрекетин тувганоьскен авылы Куьнбатарда баслады. Кырда куллык юрген заманларда Асадулла Танаев янын берип ислейтаган эди. Ол белсенли аьрекетти юритип, производстводынъ алдында да болган, онынъ аты дайым ийгилик пен айтылып турды. Оннан сонъ Ногай районымыздынъ орталыгы ТереклиМектебке коьширилди. Мунда орынласкан май заводында куллык этип баслады. Асадулла, оннан баска болып, военкоматта, подстанцияда автокоьлик айдавшы эм баска ерлерде де иследи, тек кайсы ерде де оьз борышын намыслы толтырган. Танаевлердинъ татым, авылда коьрнекли аьеллердинъ бирисинде уьш аьвлет тербияланды. Увылы Аскер, оьз аьелин курып, ата-анасын оьзине мысал этип, олардынъ йолы ман бармага шалысады. Ол от туьсуьвге карсы боьликте ис аьрекетин бардырады, кызы Диляра Дагестан Республикасынынъ Патшалык университетин окып битирген. Аьли болса, предпринимательлик аьрекетин бардырады. Танаевлердинъ кенжепайы Фарида, Дагестан Республикасынынъ патшалык анъ училищесин окып битирген. Аьр бириси оьзининъ тандырын курып яшайдылар. Асадулла ман Кумис Танаевлер оьзлерининъ уныкларына суьйинип, олардынъ тоьгереклерине йыйылувы ман уьйкен байрам этип яшайдылар. Аьли олардынъ 8 унык балалары бар. Терекли-Мектеб авылында Танаевлердинъ аьелин таныган аьдемлер олардынъ бир-бириси мен йылы катнасы акында айтадылар. Олар коьрим болгандай аьел, эм оьзлери де тийисли несилди тербиялаягына шек йок.
Алдымызда аьел, суьйим эм алаллык куьни белгиленеди. Сол куьнди баьри аьеллерге де куваныш пан йолыкканды йорайман. Аьел курув, сонынъ отын соьндирмей саклав да – тынышлардан тувыл. Аьр бир курылган аьелдинъ оты соьнмесе экен деген тилеклер кабыл болсынлар.
Г.Сагиндикова, РФ Журналистлер союзынынъ агзасы. Суьвретте: Танаевлердинъ аьели эм Шаникеевлер увылы Муслим мен.
