Коронавирус маразы аьдем организмине маьнелиги бар сынав. Эш бир белгилер болмай, авырувды уьйде озгарганлар да оьз аьлин ийги тувыл деп белгилейдилер. Айтпага, бир кишкей кыдырувдан сонъ да аьдемге тыныс алмага кыйын болады, ол оьз организмнинъ кайдай ды бир осалланганын, тоьмен коьнъилликти, навасызланувды сезип баслайды. «Анализдинъ явабы отрицательный» деген де сиз толысынша савболганды аянламайды. Сонынъ уьшин «реабилитация» оьтуьв керек. Ол кайдай авырувдан сонъ да, а бу авыр мараздан сонъ, мукаят та керек.

Вирус бас деп аьдемнинъ тыныс алув муьшелерине киреди, эм сонъында, авырув оьрленген сайын оькпелерге де етип, вируслы пневмония авырувынынъ себепшиси болмага болады. Сырагысында гипоксия яде кислород етиспеви тувады, эм ол савлай организм аьрекетине буршавлык тувдырады.
Коронавирус – бек кавыфлы мараз эм тек вакцинацияды оьтуьв ога карсы турувдынъ ялгыз бир амалы. Вакцинады алмага керекпе? – деген соравга явап кыска: «да, алув керек». Боьтен де бу авырув 65 ясларыннан оьткен эслилер, хронический маразлы эм шеккиси уьйкен аьдемлер уьшин бек кавыфлы, оннан оьлмеге де болады.
Коронавирус бек авыр аьлде эсли аьдемлерде оьтетаганы акында билдируьвлер пандемиядынъ басыннан алып белгили. Аьлимлердинъ ойларына коьре, баьри зат аьдем эсейген сайын иммунитеттинъ осалланувы ман байланыслы. Аьдем тувганнан алып инфекциялар ман расады. Коьбиси оларды енъил, оьз куьшлери мен оьтедилер. Авырыса да, сав болганнан сонъ, онда маразга карсы антитела тувады. Ол «кепленген иммунитет» деп аталады. Бала шакта алган прививкалар оьлимге аькелмеге болатаган вируслар эм бактерияларга карсы турувда оьз себеплигин этедилер.
Бу ой-токтаска коьре, эслилерде энъ коьп этилинген прививкалар эм коьплеген инфекцияларга карсы кепленген иммунитет, ама савлай дуныя аьдемлери алдын бу мараз бан распаган, сонынъ уьшин «антитела, врожденный иммунитет» деген онда йок. Бу ерде тек йыллап кепленген иммунитетке сеним бар, ама ол аьдем организми мен бирге картаяды. Мысалы, аьдемнинъ бурны йоьткирик ярдамы ман осал тазаланады, оькпе муьшесининъ оьлшеми тоьменлейди, соннан вируслар эм бактериялар куьши артады. Иммунитеттинъ картаювы – эсли пациентлердинъ авырувды авыр озгаратаганнынъ бас белгиси. Пандемиядынъ басыннан алып аьлимлер коронавирус эслилерге не уьшин кавыфлы экенин билмеге шалысадылар. Себеплердинъ бириси – эслилерде бар авырувлар. Вице-премьер Татьяна Голиковадынъ соьзлерине коьре, ковид юрек-кан тамыр, эндокринный эм нерв тармаклар, тыныс алув муьшелер авырувларына себеплигин тийгистеди.
– Бу авыр мараздан кавыфсызланып, уьйреншикли яшав кебине кайтув, оны юктыраман деп коркпас уьшин, прививка эттируьв керек, – деп язады Москва каласындагы О.М.Филатов атындагы больницасынынъ бас врачы Валерий Вечорко.