Уллы Аталык согысы йылларында халкымыздынъ эткен йигитликлерин биз дайым да эсимизде саклармыз. Бизим юреклеримизде баьтирлердинъ атлары оьмирлерге калаяк. Енъуьв аьскершилерининъ, енъуьвши несилининъ яркын ваькили, Данък орденининъ уьш те дережелерининъ толы иеси Алимхан Асанов болады. Онынъ атын халкымыз бир де мутпас эм оьмирлер узагына оьктемсир.
Янъыларда Алимхан Боранбаевич Асановтынъ 100 йыллыгына багысланган эстеликли шаралар баьтирдинъ тувган авылы Нариманда шатлыклы аьлде оздылар. Байрамнан алдын Терекли-Мектеб авылындагы Баьтирлер аллеясындагы Алимхан Асановтынъ эстелигине, солай ок баьтирдинъ аты берилген Асанов орамындагы онынъ мемориал тактасына гуьл байламлары салындылар. Гуьл байламларын Ногай районынынъ администрациясынынъ аькимбасы Мухтарбий Аджеков, Тарумов эм Ногай районларынынъ аьскершилик комиссары Александр Мельников, Согыс эм ис, савытлы куьшлерининъ ветеранлар советининъ председатели Акманбет Сангишиев, Ногай районынынъ организациялар куллыкшылары, баьтирдинъ кардаш-тувганлары салдылар.
Байрам Нариман авылындагы Данък эстелиги касында митингтен басланды.
– Тарихтинъ асабалыгына айланган куьнлер, оьзгерислер эм атлар боладылар. Сол асабалык – бизим халкымыздынъ Уллы Аталык согысында коьрсеткен йигитлиги. Халклардынъ ортак тарихининъ яркын бетлери бизим ердеслеримиз бен де язылганына биз бек оьктемсиймиз. Биз буьгуьн ердесимиз, Нариман авылында тувып-оьскен, аьскершилик «Данък» орденининъ толы иеси Алимхан Асановтынъ эстелигине оьрмет этпеге йыйылганмыз. Онынъ согыс биографиясынынъ аьр бир бети – коркынышсызлык, оьз янын аямавлык. Яв ман куьшлер тенъ болмаса да, ол дайым да енъуьвши болып шыккан. Сол зат оьктемситеди эм куьезлендиреди, – деди оьз соьзинде Мухтарбий Аджеков.
Оннан сонъ йыйылганларды «сельсовет Коктюбинский» СП МО-сынынъ аькимбасы Замирхан Суюндиков йылы хошлады. Акманбет Сангишиев халкымыздынъ баьтирининъ яшав эм согыс йолы акында хабарлады. Ол Алимхан Асановка аьскершилик «Данък» орденлери кайдай йигитликлери уьшин тапшырылганын белгиледи. Солай ок Акманбет Мусаевич Савлайроссиялык согыс, ис, савытлы куьшлер эм ыхтыяр саклавшы органларынынъ ветеранларынынъ ямагат организациясынынъ Дагестан регионаллык боьлигининъ председателининъ исин кесек заманга юритуьвши Б.Баркуевтинъ Ногай район аькимбасы эм баьтирдинъ кардаш-тувганларынынъ атына келген телеграммады окып, йыйылганларга эситтирди:
«2021-нши йылдынъ 23-нши сентябринде Дагестан Республикасы аьскершилик «Данък» орденининъ уьш те дережесининъ иеси, дагестан халкынынъ данъклы увылы Алимхан Асановтынъ 100 йыллыгын белгилейди. Немец-фашистлери мен куьресуьвде етекшилевининъ берген борышларын уьлгили толтырувда коьрсеткен йигитлиги уьшин «Данък» орденининъ уьш те дережеси мен савгаланган. Биз буьгуьн эли уьшин янын-канын аямаган, онынъ бойсынмаслыгын коршалаган аьдемди оьрметлеймиз. Алимхан Асановтынъ яшавынынъ баьтиршилик бетлери эм баьтирлиги мен биз оьктемсиймиз. Ветеранлар Дагестан регионаллык боьлигининъ Президиумыннынъ атыннан Ногай районынынъ яшавшыларына эм Алимхан Боранбаевичтинъ кардаш-тувганларына ден савлык, онъайлык, уьстинликлер, тынышлык йорайман».
Нариман авылынынъ орта мектебининъ тарих дерисининъ окытувшысы Увылхан Эсенгельдиева баьтир ердесимиз Алимхан Асановтынъ коьп аьдемлерге белгили болмаган согыс йолынынъ бетлери акында – согыска кеткен биринши куьнлеринде болган ислер, солай ок онынъ балалыгы эм балалары акында айтып озды. Байрамнан алдын Увылхан Исмаиловна Нариман авыл орта мектебининъ 11-нши классынынъ окувшылары ман Алимхан Асановтынъ 100 йыллыгына багысланган балаларды патриотлык яктан тербиялав манелиги болган ашык дерис озгарган.
Эстелик шарасында Алимхан Асановтынъ балалары атыннан онынъ уьйкен увылы Камалдин Асанов шыгып соьйледи. Ол бу байрамды уйгынлавшыларынынъ аьр бирисине уьйкен разылыгын билдирди эм айырым белгиледи «сельсовет Коктюбинский» СП МО аькимбасы Замирхан Суюндиковты эм Нариман авыл орта мектебининъ етекшиси Джамалдин Эсиргеповты.
Атасына багыслап Камалдин Асанов язган «Атамызга» деген ятлавды баьтирдинъ энъ де кишкей уныгы Алия Батырова окыды.
Сонъ байрам шарасынынъ экинши кезеги аьскершилик «Данък» орденининъ уьш те дережесининъ иеси Алимхан Асановтынъ атын бардырган Нариман авыл орта мектебининъ азбарында озды. Мунда ногай терме курылган, онынъ ишинде ногай шай ман туьрли зияпетлер туьзилген сыпырага аьр бир конак шакырылды. Солай ок байрамга деп аьр бир авыл маданият уьйи оьз авылынынъ ветераны акында альбом аьзирлеген, соларды Нина Халилова тизип, келген окувшыларга коьрсетти.
Нариман авылынынъ орта мектебинде бардырылган шарады онынъ етекшиси Джамалдин Эсиргепов ашып, келген конакларды хошлады. Ол оьсип келеяткан несилди мектеб окытувшылары баьтир, разведчик Алимхан Асановтынъ яшав эм согыс йолын коьрим этип тербиялайтаганларын белгиледи. Оннан сонъ соьзди окытувшы Сайрат Адиева алды:
– Алимхан Асанов тек Нариман авылынынъ тувыл, савлай ногай халкынынъ оьктемлиги. Ол бизим яслар коьрим алмага керек аьдемлерининъ бириси болады. Ондай аьдемлер, оьзек те, элимизде коьп болган, ама биз кишкей халк, сога коьре биз аьр бир баьтиримизди оьрметлемеге, эсимизде сакламага, олардынъ мерекелерин белгилемеге тийислимиз. Ол зат киели болмага керек. Биревдинъ де баьтирлерди мутпага ыхтыяры йок. Тагы да мен бизим авылда сыйлы, эстен кетпес бизим ис йолдасымыз Асият Османовна Максутовады эсиме алмага суьемен. Сиз баьринъиз де ол кайдай аьдем экенин билесиз, ол савлай яшавын мектебке, бизим авылга багыслаган. Кайда ислесе де, ол яны ман эм юреги мен янган. Сога коьре де эртерек соьнген болар. Мен суьемен сиз де буьгуьн оны эсинъизге алганынъызды. Бу куьн Асият Османовнага 70 яс толаяк эди.
Нариман авылында тувып-оьскен композитор Яхъя Кудайбердиев баьтир Алимхан Асановты мектебте окыган йылларында коьргенин, сога бала заманыннан бек оьктемсийтаганы акында айтты.
Сонъ окувшы Софья Ярикова Юрий Щербаков орыс тилине коьширген А.Култаевтинъ «Алимхан» деген поэмасын окыды. Оннан сонъ Нариман авыл мектебининъ окытувшыларынынъ вокал куьби, солай ок окувшылар йырладылар.
Шарадынъ экинши кезеги Патшалык ногай фольклор-этнографиялык «Айланай» эм Патшалык ногай халк саз-алатлар оркестрининъ артистлерининъ аьлемет йырлары ман тамамланды. Шараларды Бурлиянт Курманова ман Гульфия Кокоева юриттилер.
А.Асановтынъ 100 йыллыгын белгилев бойынша Нариман авылында волейбол турнири уйгынланды. Ойынлар сырагылары бойынша биринши орынга – Абрам-Тоьбе, экинши орынга – Нариман, уьшинши орынга – Терекли-Мектеб авылларыннан командалар тийисли болдылар. Биринши орынды казанган командага 25 мынъ маьнет акша, экинши орынга – 20 мынъ маьнет акша, уьшиншиге – 10 мынъ маьнет акша тапшырылды.
Н.Кожаева.
Суьвретлерде: эстеликли шарадан коьринислер.
