Иесиз эшекти боьри ашар

Бурын-бурын заманда бир Кожа атлы аьдем яшаган. Куьн- лердинъ бир куьнинде ол, арбасына эшегин егип, агашлыкка кетеди. Отынлыкка агаш аьзирлеек болып, ол бир теректинъ бутагына минеди де, сол бутакты шавып баслайды. Сол ерден бир аьдем озып бараятып: «Эй, Кожа, сен не этесинъ, йыгылаяксынъша?» – дейди. Сол аьдем узак кетпейди, Кожа бутагы ман бирге «домп» деп йыгылады. Йыгылган ериннен ол тез болып турады да, баягы аьдемнинъ артыннан ювырып барып: «Сен меним йыгылаягымды билгенсинъ, оьлеегимди де биле боларсынъ», – деп каныгады. Аьдем мунавдынъ соьз- лерине баслап куьледи, сонъ ашувланады, а артыннан калмаягын билгенде: «Эшегинъ уьш кере бакырганда оьлерсинъ», – дейди. Кожа арбасына минип, уьйине йоьнейди. Коьпирге етеятканда, эшеги бир кере бакырады. Кожа арбадан туьседи де, эшегин туварады. Экинши кере бакырганда, Кожа коьпирдинъ астына туьсип ятады. Уьшинши кере бакырганда, Кожа: «Оьлдим», – дейди де, коьзин юмады. Сол арада коьпирден бир аьдем оьтип бараятырган болган. Коьпирдинъ ортасына еткенде, онынъ арбасы сынады. Сонда ол: «Ах сени, бир аьдем болса экен ярдам эткендей», – дейди. Йолавшы, тавысты эситип сейирсинип, ян-ягына каранады, биревди де коьрмейди. Сонъ коьпир астында яткан аьдемди коьрип: «Бос ятканнан эсе, мага ярдам эт», – дейди йолавшы. Кожа турмайды. Сонда ол оны коьшерагаш пан туьртеди – турмайды. Болмаганда, коьшерагаш пан басына береди – Кожа ушып турагалады да: «Иесиз эшекти боьри ашар», – деген мунавы экен, – дейди. Сонъ: «Коьр, коьр деген – коьпирдинъ авызы экен, коьрдинъ азабы коьшерагаштынъ басы экен», – дейди.
М.Нурманбетова
язып алган.