Ийгиликтинъ йоллары ман

Оьзининъ саьвлесин, яркыравын йоймайтаган кеспилердинъ бириси окытувшыдыкы болады. Ер юзинде оьмир бардырылган шаклы окытувшы яшаяк. Онынъ ис аьрекети тынышлардан тувыл, ол коьп баска аьдемлердинъ бактысын кеплевде уьйкен себеплик этеди деп айтпага да боламыз.

Сол тыныш болмаган кеспиди сайлаган Марзият Шанев кызы Эсенова бу куьнлерде соны оьрлендируьвге уьйкен косымын этип келеди. Ол, баслангыш класслардынъ окытувшысы болып, мектебке биринши кере аягын басатаган окувшыдынъ алдында билимлердинъ уьйкен дуныясына капыды ашады. Онынъ, окытувшы болып, эткен биринши абытыннан кишкей балалар тоьгерек якты кайтип коьрееги белгили болады. Марзият Шанев кызы асылы ман Ногай районымыздынъ Орта-Тоьбе авылында тувып-оьскен. Онынъ балалыгы, яслыгы кишкей болмаган татым аьелде оьткен. Марзият Шанев кызы оьзи мектебте окыйтаган заманларында окытувшы кесписин сайлаган деп айтпага болады. Онынъ оьзининъ эскеруьвлерине коьре: «Меним окытувшы кесписин сайлавымда уьйкен уьлисин коскан меним окытувшыларым Фазилет Джумалиевна Шавгараева ман Менлару Ивасовна Баратова. Сол окытувшылардынъ берген дерислери бу куьнлерге дейим де меним эсимде. Кайтип кызыклы оьтетаган эди олардынъ бизге берген дерислери». Заманлар тез оьтедилер, Марзият Шанев кызы мектебти кутарганлы да заьлимдей узак заманлар оьттилер. Марзият окытувшы болып ис аьрекетин бардырганлы да 40 йылларга ювыклап келеди. Сол йыллар ишинде не шаклы оьзгерислер, не шаклы несиллер тербияланып, билим алып, уьйкен яшав йолларына шыктылар. Бу куьнлерде билимли, абырайлы окытувшы оьзининъ тувган куьнин белгилейди, аз ба, коьп пе, оны аьдемнинъ яшаган оьмири, этилген ислери айтадылар. Оьзининъ 60 йыллык мерекесине Марзият Шанев кызы Эсенова аз уьстинликлер мен етиспейди. Онынъ уьйреткен окувшылары, билимлендируьв бойынша кулланатаган янъы окытув амал-йосыклары (методикалары), заман ман бирге абытлавы оьз кесписине алаллыгын, уьйкен суьйимин коьрсетеди. Марзият Эсенова, кыз тукымы Карагулова, Хасавюрт каласынынъ педагогикалык окув ошагын окып битиргеннен сонъ, ис аьрекетин Нефтекум районынынъ Абрам-Тюбе авылында пионерлер етекшиси болып баслаган. Сол аьрекетининъ басында ок, онынъ сайлаган кесписине яныплыгы, ишки дуныясы ман берилуьви коьринетаган эди. – Мектеб – меним экинши уьйим, мен мунда яшавымнынъ айлак коьп заманын озгараман, мени мен ис аьрекетти бардыратаган Тукуй-Мектеб авылынынъ мектебиндеги окытувшыларды оьз аьелим деп те санайман, авыл еринде мен булай яшавшы тувыл, мен баьрининъ коьз алдында коьрим болган – окытувшы боламан, сога коьре яшавымды да коьримли этип, элдинъ оьрленуьвине косым этип яшамага шалысаман, – дейди ол. Аьлиги заманларда окытувшыдынъ ис борышлары коьбейген деп айтпага болады. Алдын ол тек кагытлар ман ислейтаган болган болса, аьли янъы технологияларга да эс бермеге, ис аьрекети бойынша кулланмага керек болады. – Шалысамыз, заманнан калмай билимди оьстирип турмага туьседи, ойлар да аз тувыл, – деп бардырады соьзин йогары категориясы болган окытувшы. Марзият Шанев кызынынъ ызын ызлап барады онынъ уьйкен кызы Эльмира. Ол анасындай болып, окытувшы кесписин сайлаган. Бу куьнлерде узактагы Норильск каласында балалар бавында аьрекетин уьстинликли бардырады. Экинши кызы Гульмира – медициналык куллыкшысы. Ол да Норильск каласында ислеп юри. – Мен уьйкен кызым окытувшы болаягына бир де шексинмедим. Ол мен кешелерде тептерлер тергесем, янымда туратаган эди, соравлары да коьп болып, кызыксынувы уьйкен эди, – дейди Марзият Эсенова. Оьзининъ мерекесин Марзият Шанев кызы тувган ювыкларынынъ янында, йиенлери мен, кызлары ман йолыгады. – Йиенлерим Малика, Эмилия эм Сафия яшавда меним энъ уьйкен савкатларым деп санайман. Олар мага дем бередилер, олардынъ кишкей болса да, уьстинликлери мага уллы тавдай болып коьринеди, – дейди ол. Марзият Шанев кызынынъ коьплеген Сый грамоталарына, савгаларына янъыларда «В.И.Ленин атындагы Савлайсоюзлык пионер организациясынынъ 100 йыллык мерекесине» деген медали де косылды. Марзият Шанев кызы Эсенова бизим «Шоьл тавысы» республикалык газетамыздынъ да белсенли авыл хабаршысы болады. Онынъ калеми астыннан бек кызыклы макалалар шыгадылар. Онынъ аьрекети мен Ногай район яшавшылары конъысы Ставрополь крайынынъ Нефтекум районынынъ белгили аьдемлери, бактылары акында билип турадылар. Сыйлы Марзият Шанев кызы, биз сизди мерекенъиз бен кутлаймыз. Алдыда тек уьстинликлерди эм, аьли де байланысымызды уьзбей, ис аьрекетимизди бардыраягымызга сенимимиз барын билдиремиз. Г.Сагиндикова, РФ Журналистлер союзынынъ агзасы.

Суьвретте: М.Эсенова.