Россия Федерациясы бойынша полициядынъ участковый уполномоченныйынынъ кеспи куьни ноябрь айынынъ 17-нши куьнинде белгиленуьвининъ оьзининъ айырым белгиси бар. 1923-нши йылда бу куьн РСФСР НКВД-сы ман участковый каравшыдынъ инструкциясы кабыл этилинип алынган. Бу тармактынъ куллыкшылары бир неше кере атларын да туьр-лендирдилер: милициядынъ участковый инспекторы, полициядынъ участковый уполномоченныйы… Аты кайдай болса да, ыхтыярлары да, ис борышлары да туьрленмеген.
Бу йогарыда белгилейтаган служба ыхтыяр саклавшы органларында маьнелилердинъ бириси болады. Олар ямагат пан иш ислер органлары араларында байланыс коьпири болады.
Буьгуьнлерде Ногай районымыз бойынша Россия ОМВД-нынъ участковый уполномоченныйлар боьлигинде 27 куллыкшы аьрекет этеди, сол саннан эки аьдем ПДН инспекторлары, биреви административли карав бойынша инспектор. Боьликти болса, терен билимли, оьз исине яваплылык пан карайтаган полиция подполковниги Крымхан Махмат-Мурзаевич Кусепов етекшилейди. Онынъ соьзине коьре, буьгуьнлерде участковый уполномоченныйлар службасында йогары кеспилик усталыклары болган аьдемлер ислейдилер. Олардынъ ийинлеринде бу аьрекеттинъ уьйкен сулыбы да бар. Оьзи етекшилейтаган ыхтыяр саклавшы органлардынъ участковый уполномоченныйлар боьлигининъ етекшиси Крымхан Махмат-Мурза увылы бардыратаган аьрекети акында булай хабарлайды:
– Биз ис борышларымызга коьре, аьдемлер мен тар байланыс тутамыз. Бизим боьликтинъ куллыкшыларынынъ аьр бирисине байлы, тапшырылган участок бар. Сол участокта биз белсен куллык-ларды да юритпеге борышлымыз. Халк арасында кыянатлыктынъ алдын шалув, олар ман анълатув ислер юритуьв – бизим алды борышымыз. Участковый уполномоченныйдынъ аьрекети тынышлардан тувыл. Кайдай аьдемлер де бар, тувра соравды анъламаганлар ман, явап берип болмайтаган ман, ашув тилдинъ оьткирлигин коьрсеткенлер мен де расатаган ерлеримиз боладылар.
Коьбисинше, аьдемлер бизге коьмек тилеп келедилер. Сога коьре, участковый уполномоченныйдынъ аьрекетин бардыратаган киси аьруьв психолог та, маслагатшы да, языксынув касиети мен инсан болмага керек болады. Аьдемлердинъ бизим органга келуьвининъ себеплери де туьрли болады. Олар тек административли ыхтыярлардынъ бузылувы акында билдирип калмайдылар, орамларда электроярыктынъ йоклыгы, газ трубалардынъ тийисли аьллерде турмайтаганы акында да билдиретаган ерлер боладылар. Сол бизим ис борышларымызга кирмейтаган болса да, аьдемлердинъ аьризелери явапсыз калмайды, биз соларды да тийисли органларга, сол маьселелерди шешип болаякларга йиберемиз.
Баьриннен де коьп йолыгатаган аьел арасында болатаган бытовой кыянатлыклар боладылар, айтпага, урылык, бир аьдемнинъ ден савлыгына зыян келтируьв, уьй айванларды дурыс сакламав эм сондай баскалар. Оьспир темасына уьйкен маьне беремиз, неге десе колайсыз яшайтаган аьеллердинъ балалары кыянатлык этпеге амырак боладылар. Оьткен йыллар ман тенълестиргенде, уьстимиздеги йылда кыянатлыклардынъ ашыкланувы айлак аьруьв. Буьгуьнлерде, оьлшемине коьре, аз болмаган куллыклар коронавируслы маразды ямагат арасында яйылдырмас уьшин этилинеди, терроризм-экстремизм бойынша арымай-талмай ислеймиз.
Ногай районы бойынша Россия МВД-нынъ участковый уполномоченныйлар боьлигининъ етекшиси Крымхан аьлиги ис орынында эки йылдан бери ислейди, баьриси, иш ислер органларындагы ис стажы 26 йыл болады. Сол йыллар ишинде ол участковый уполномоченныйынынъ ис аьрекети мен де таныс болып кеткен. Ол биринши кере Ногай районы бойынша Россия МВД боьлигине 1994-нши йыл келген эди. Оннан сонъ, Крымханнынъ ымтылысын коьрген, сол йыллардагы етекшилер, оны Астрахань ериндеги милиция школасына окымага йибередилер. Аьли сол окув ошагы да, Ростов каласындагы Россия МВД-нынъ милиция школасы да артта калдылар. Буьгуьнлерде оьзининъ ис орынында яваплылык пан аьрекетин бардырады полиция подполковниги Крымхан Махмат-Мурза увылы Кусепов.
Ол ис йыллары ишинде коьплеген разылык хатларга, коькирек белгилерге, Дагестан Республикасы бойынша Россия МВД-нынъ Сый грамотасына да тийисли болган. Ис аьрекетин бардырган йыллар ишинде «Кесписинде энъ де ийги» деген республикалык кезегинде оьткен шарадынъ енъуьвшиси де болган.
Россия Федерациясы бойынша полициядынъ участковый уполномоченныйынынъ кеспи куьни белгиленип турганда, Ногай районы бойынша Россия МВД-нынъ участковый уполномоченныйлар боьлигининъ куллыкшыларын, Крымхан Кусепов пан басында, кутлаймыз, тыныш болмаган исинъизде уьстинликлерди йораймыз.
Г.Сагиндикова.
Суьвретте: К.Кусепов.
