Налог инспекцияларынынъ ерли-ерлеринде куллык этуьвлери мен республикамыздынъ, сонынъ санында Ногай районымыздынъ бюджетлерининъ толысувы, казналарынынъ теренлиги тар байланыслы. Налог эм налог тувыл келимлер – бизим кыйын акларымыз, пенсияларымыз, экономикага келип куйылатаган финанс булаклары, янъы курылаяк балалар бавлары, мектеблер, больницалар, тартылаяк газопроводлар, казылаяк артезианлар…
Оьткен 2020-ншы йыл узагында
Озган 2020-ншы йыл янъы коронавирус юкпалы маразынынъ таралувы ман байланыста, авыр болып оьтуьвине де карамастан, Тарумов эм Ногай районлар ара налог инспекциясынынъ куллыкшылары планда коьрсетилген 78 миллион 528 мынъ маьнет акшадынъ орынына 90 миллион 021 мынъ маьнет акшадынъ налог тоьлевлерин йыйнаганлар яде планды 114,6 процентке толтырганлар.
Соьйтип, ерли бюджетлерге физический лицолар уьшин налог (НДФЛ) план бойынша 46 миллион 497 маьнет кебинде йыйналмага керек болса, баьриси 48 миллион 020 маьнет акшадынъ налоглары йыйылып йиберилген. План 103,3 процентке толтырылган.
УСН налогы бойынша пландагы 3 миллион 800 мынъ маьнеттинъ орынына йыйналганы – 3 миллион 819 мынъ маьнет акша болады яде ол 100,5 процент пен ябылган. Оннан алдынгы 2019-ншы йыл (тенълестируьв уьшин) налогтынъ бу кеби бойынша баьриси 3 миллион 148 мынъ маьнет акшадынъ налогы йыйналганы эсапка алынган.
Ортак бир авыл хозяйство налогы (ЕСХН) бойынша планда белгиленген 3 миллион 216 мынъ маьнет орынына 3 миллион 390 мынъ маьнет йыйналып, план 105,4 процентке толтырылган. 2019-ншы йылда болса, бу налог бойынша 4 миллион 45 мынъ маьнет акша йыйылган болган. Тенълестиргенде, 655 мынъ маьнеттинъ налогы кем йыйылганы белгиленген.
Ер налогы бойынша оьткен йыл налог куллыкшылары 1 миллион 668 мынъ маьнет акша йыйнамага керек эдилер. Дурысында, баьриси 2020-ншы йылда 2 миллион 226 мынъ маьнеттинъ акшасы йыйылган яде план толувы 133,5 процентке етискен. 2019-ншы йыл ман тенълестирсек, сол йыл 3 миллион 214 мынъ маьнет акшадынъ налог келимлери туьсирилгени эсапка алынган. Ол сан 2020-ншы йылдыкыннан 988 мынъ маьнет акшага артык болады.
Налог йыюв тармагында сондай уьстинликлер мен бирге былтыр етиспевликлер де орын тапканлар. Айтпага, физический лицолардынъ муьлкине салынатаган налог бойынша бюджетке 1 миллион 668 мынъ маьнет туьспеге керек болса, баьриси туьскени – 910 мынъ маьнет яде план 81,2 процентке тамамланган. 2019-ншы йылда бу налог кеби бойынша 1 миллион 206 мынъ маьнет акша йыйылган.
Соьйтип, ЕНВД налогы бойынша озган йылда 600 мынъ маьнеттинъ налоглары йыйналмага каралган болса, баьриси йылдынъ ызына тек 574 мынъ маьнеттинъ налог келимлери йыйналган яде план 95,7 процентке, еткерилмей толтырылган. 2019-ншы йылда 3 миллион 59 маьнет акшадынъ налогы йыйылган.
2021-нши йылдынъ 5 айы ишинде
Эндиги биз уьстимиздеги 2021-нши йылдынъ оьткен 5 айы ишинде налог йыювдынъ план борышлары калай толтырылганына эс этейик.
НДФЛ налогы бойынша быйылдынъ басыннан алып планда белгиленген 28 миллион 734 мынъ маьнеттинъ орынына 26 миллион 173 мынъ маьнет акшадынъ налогы йыйналган яде план толувы – 91,1 процент.
УСН налогы яктан планда коьрсетилген 1 миллион 871 мынъ маьнет йыйналмага керек эди. Йыйналганы – 3 миллион 188 мынъ маьнет акша. План толувы 170 процентке етискен.
ЕСХН налогы план бойынша 1 миллион 453 мынъ маьнет оьлшеминде йыйналмага керек болса, сол борыш 1 миллион 905 мынъ маьнеттинъ налогы оьлшеминде йыйналган. Толтырылувы – 131 процент.
Физический лицолардынъ муьлкине салынатаган налог бойынша планда белгиленген 320 мынъ маьнеттинъ орынына тек 226 мынъ маьнеттинъ налогы туьскен.
Ер налогы бойынша пландагы 492 мынъ маьнет орынына, бюджетке 620 мынъ маьнеттинъ налогы йиберилген яде план 126 процентке толтырылган.
М.Юнусов.
