Давда оьлген аталардан увыллары эсейген,
Неге десе маршта буьгуьн барадылар солдатлар,
Неге десе бу йылларга танапыс берилмеген.
Бизим акта сиз мутпаска борышлысыз, увыллар.
Сыя тувыл бу тоьгилген, каткан кан сол ердеги,
Ат уьстинде повесть язган суьйим онда сол йыллар.
Сыдыралары повестьтинъ кып-кызыл ды эндиги.
Бизим акта сиз мутпаска борышлысыз, увыллар.
Сиздей ясымызда биз басшылаганмыз полкларды,
Яркыраган юлдызлардай янган бизим кылышлар.
Кынга салган кынжаллардай ерге бизди койганлар.
Бизим акта сиз мутпаска борышлысыз, увыллар.
Каты соьзден, кара соьзден биз ийменмей юргенмиз
Янымыз бан тенъимизге ант эткенмиз, о, яслар.
Корламадык аталардынъ ак шашларын бир де биз.
Бизим акта сиз мутпаска борышлысыз, увыллар.
Биз яшавда коршалаганды, сиз де коршаланъыз,
Биз оьсиет эткен кимик, сиз де этинъиз, яслар.
Неге десе эркинлик – энъ баалы, анъланъыз.
Бизим акта сиз мутпаска борышлысыз, увыллар.
Бийик тавдай сиз эрекке карамага керексиз,
Тенъиз болып кайнамага, янмага тап юлдызлар.
Берген антка, ийги ойга алал болып юринъиз,
Бизим акта сиз мутпаска борышлысыз, увыллар.
* * *
«Алладан оьзге Кудай йок!», – деп пайхамбарымыз
айткан.
«Анадан оьзге ана йок!..» – деп мен айтаман бу куьнде.
Йок ты энди босагада бирев мени йолыккан,
Уьй касында сокпаклар да – тыртыклардай
бетинъде.
Мен акырын уьйге кирип, деспилерди коьремен,
Ялгызлыкта сен олтырып, язды, куьзди озгарган.
Мылтыготтай кара туьнлер санап сени сеземен,
Эм ак куьнлер куьнтувардан куслар кимик
коьп ушкан.
Ким ягар-ав отты энди сувып калган ошакта,
Сувык кыста узак йолдан йылынсыншы улым деп.
Мени суьйип, куьналерим кешер ким сонда ок та,
Мени уьшин кайгы ютып намаз кылар ким тилеп?
Мен колыма алтын язув калын Куран аламан,
Ога бек коьп имамлар да басын ийген яшавда.
Айта Куран: «Алладан баска
Кудай бизде йок ты!» – деп,
Мен айтаман: «Йок ты ана, анадан сонъ дуныяда!».
* * *
Алал досым, согыс дайым каплаган,
Эситемен мен сесинъди кетсенъ де.
Тек тириси калмай юрген артымнан,
Оьлгенлер мен оны эсап этсем де.
Алал досым, тартып сени дав алган,
Мага йылы сен акынъда эскерсем.
А баскасы ювыгымда олтырган,
Коьнъилимди сувыгы ман ораган.
* * *
Биз оьлермиз, аьдем оьлмей боларма,
Янъы тувыл ол зат, бизге белгили.
Тек яшаймыз яхшы ыз калдырмага,
Сокпак, уьй, соьз, бавлар емис терекли.
Курымайды баьри сувлар агаган,
Баьр йырларды оьлтирмейди заман да.
Шокыраклар косыларлар йылгага,
Бизим данъкты йыр арттырар сонъында.
* * *
Яхшылык пан яманлык бар дуныяда,
Тек мен оьзге анъламлар ман яшайман:
Сенинъ сесинъ, коьзинъ коьрип ягада
Баска сага тенълес тувыл, анълайман.
Ярасык бек ярык танълар, юлдызлар,
Алтын куьн де ак булытлы аспан ман.
Сага саьвле себетаган баьр затлар,
Баска сага тенълес тувыл, анълайман.
Сенинъ коьзел коьзлеринънинъ нурлары,
Яркыраткан тувган ата юртынъды,
Бийик таза оьрди ярган тавларды,
Аьр шешекей, оьлен-шоьп эм тасларды.
Мага баа сен мен байлы баьри зат, –
Баска сага тенълес тувыл, анълайман.
Сары япыраклар
Себелейди ямгыр, ах, себелейди,
Яланъаш бутакларды тоьбелейди.
Тереклерден мунълы кепте уьзилип,
Сары, сийрек япыраклар туьседи.
Куьзги ел де оьктем болып иедей,
Оларды кувады улып ян-якка.
Уьйсиз-эсиксиз язык етимлердей,
Азбарлардан, орамнан йыракка.
Оларды озганлар таптайды тас йолда,
Коьремен сазлыкка, батпакка синъгенин.
Аьдемлер мутканлар кайтип тек янъыда
Оларга япыраклар ыспайлык бергенин.
Байланар, билемен, яс япыраклар,
Тереклер буьрленер тагы язлыкта.
Терис болып тек неге, ювыклар,
Сезиледи коьп зат бу табиатта?
Ошактынъ янында
Пеш ишинде кызувланып коьмири,
Курым баскан оты куьнъирт янады.
Тек карайман ялынына термилип,
Юлдызларга усап ошак яллайды.
От янында олтыраман, коьзиме
Балалыктынъ юлдызлары коьринген.
Карт атамнынъ эртегиси, юзиме
Ана йыры йылы саьвле тоьсеген.
Туьн ортасы. От соьнеди. Ябаман,
Пеш капысын, ялгызлыгын янымнынъ.
Не зат калды? Юрегимде табаман, –
Ана йырын, эртегисин атамнынъ.
Коьширген Магомет-Али Ханов.
