Каза эм йигитлик

Чернобыль акында неше булаклардан да окымага, саьатлеп соьйлемеге болады. Бу тарихке кирген оьзгеристи коьрген, билген бир инсан да мутып болмаяк. Мутпайдылар сол казага йолыкканлар, коьзлери мен коьргенлер эм олардынъ аьеллери.

Коьп йыллар оьтсе де, ЧАЭС атылганнан сонъ, сонынъ калдыкларын тайдырувда катнаскан аьдемлердинъ эскеруьвлеринде – кайгы эм юреклеринде авыр юк.
Янъыларда ЧАЭС атылганлы 35 йыл толувына багысланган эрлик дерисин Ногай район орталыгында ерлескен А. Тахо-Годи атындагы музейининъ филиалында озгардылар.
Бу эстеликли шарады музей куллыкшылары ман китапхана куллыкшылары бирге уйгынладылар. Шарада Чернобыль атом электростанциясы атылганнан сонъ, сонынъ калдыкларын тайдырувда катнаскан йигитлеримиз тоьр бетте олтырдылар. Олардынъ аьр бирисининъ коьзине карайман, йигитлерше коьнъилдинъ тоьменлигин коьрсеткиси келмеселер де, мунъаюв сезиледи, эскеруьвлери мен боьлискенде, эр кисилердинъ сеслери дирилдеп, коьмекейлери коьзяска толады.
Шарадынъ барысында бек кызыклы Ногай районы бойынша Чернобыльшилер союзынынъ етекшиси Руслан Кунтувганов оьзи коьзи мен коьргенин тизип хабарлады. Ол бу шарада катнаскан Кадрия атындагы мектебининъ 10 «б» класс окувшыларынынъ бек маьнели соравларына да яваплады. Балаларга бу казадынъ аьр бир куьни, саьати кызыклы эди. Телевизор, туьрли китаплерден билуьв оьзек те пайдалы, ама оьзлери коьзлери мен сол казады коьрген, калдыкларын тайдырувда куллык эткен, келеектеги яшав уьшин оьзлерин аямаган аьдемлердинъ авызларыннан эситуьвди бир зат пан да тенълестирип болмайсынъ.
ЧАЭС атылувдынъ тарихин окувшылар Асрет Аджиева ман Айбике Рамбердиева айттылар, оннан сонъ олар Припять каласына багысланган бир неше терен маьнели ятлавлар окыдылар.
Окувшылар, шарада ортакшылык эткен аьдемлер чернобыльшилер Русланбий Дильманбетов пан Замир Мусаевтинъ эскеруьвлерин коьзяссыз тынълап болмадылар, сол санда мен оьзим де. Замир Мусаевтинъ ис аьрекетин бардыратаган еринде (энъ де каарлы еринде эди) блок атылган эди, ушып бараятырган вертолеттынъ куйрык бети сол блокка кавып, вертолет зарарланган блок ишине кеткен. Сол блоктынъ ишине туьскен аьдемлердинъ оьмирлери сол такыйка ишинде уьзилди. Соны оьз коьзи мен коьрген Замир-акамыз оькинишли хабарлады, суьвретте де коьрсетти. Балалар сол саьатлей ок онынъ тоьгерегине йыйналдылар, неге десе айтылган хабар бек кызыклы эди. Оьзек те, аьли бизге, тынълаганларга, бек кызыклы, оларга ша, хабарламага да, эскермеге де бек кыйын, анълаймыз. Тек биз тарихимизди билмеге эм баьтирлеримизди бетиннен танымага бизим киели борышымыз болады.
Г.Сагиндикова.
Суьвретте: чернобыльшилерге багысланган шарадан музейде.