Келеектеги – мектеб окытувшысынынъ колларында

Совет эм россия публицисти, педагог эм философ Симон Соловейчиктинъ аты кенъ белгили педагогикалык журналистика тармагында. Солардынъ бирисинде ол сыйлы кеспи – окытувшы акында булай язады: «Ол – артист, тек онынъ тынълавшылары эм каравшылары карс какпайдылар. Ол – скульптор, тек оны бирев де коьрмейди. Ол – врач, тек пациентлер ога эмлегени уьшин разылыкларын сийрек айтадылар эм кайбиревлер эмленмеге де суьймейдилер. Кайдан алмага керек ога куьш-куватлыкты куьндегилик аьрекетин уьстинликли бардырув уьшин? Тек оьз оьзинде, тек савлай ямагат ягыннан ога – окытувшыга, сый этуьвден эм оны яклавдан». Мен толысынша разыман онынъ айтканы ман.

Окытувшы кесписи бек сыйлы эм енъиллерден тувыл. Бас суьйиниши окытувшыдынъ – онынъ окувшылары, олардынъ яклавы аркасы ман ол янына якын аьрекетин етимисли бардырады. Белгилев керек, билимлендируьв исине оьз бактысын толысынша багыслап, бизим балаларымыздынъ ярык эм онъайлы келеектегисин туьзуьвге окытувшылар аз куьш салмайдылар. Эм бу ерде йигерли кепте айтпага болады: келеектеги – мектеб окытувшысынынъ колларында.
Соьйтип, куьш-куватлыгын, ис сулыбын аямай, бактысын балаларды окытув эм тербиялав аьрекети мен байланыстырып, оьмир суьрип келеди Калинин авыл мектебининъ окытувшысы Фаризат Али кызы Оразбаева.
Мине кайтип хабарлайды онынъ акында ис йолдасы С.Янгазиева:
«Фаризат Оразбаева – сол авыл яшавшысы: мунда ол тувып-оьскен, мундагы ерли мектебте тербияланып, орта билим алган. Сонъ Карачаевск оькимет пединститутынынъ филология факультетинде окып, йогары билим алувга етисип, окытувшы кесписин байырлаган. Студент йылларында ол оьзин тек окув аьрекетинде тувыл, ямагат яшавынынъ белсен аьрекетшиси болып, ийги яктан коьрсетип билди. Окытувшы кесписин байырлаган яс кызды тувган ери, ата юрты оьзине тартпай болмады, эм Фаризат Оразбаева, кесписи бойынша Калинин авыл мектебине куллыкка туьсип, мине 27 йыллар узагында мунда уьстинликли кепте кыйын салады. Орыс тил эм адабиат бойынша окытувшы Фаризат Алиевнадынъ йолын алып, сол енъил тувыл ис аьрекети мен оьз бактысын байланыстырганлар арасында онынъ окувшылары да аз тувыл. Мектебтинъ окытувшылар коллективинде де Ф.Оразбаева уьйкен сый-оьрмет пен пайдаланады, район билим тармагында ийги окытувшылар арасында онынъ ис уьстинликлери неше кере де белгиленеди. Соны шайытлайды онынъ коьплеген Сый грамоталары эм разылык хатлары.
Фаризат Оразбаевадынъ байыр яшавы енъил туьзилмеди. Коьп кыйынлыкларды басыннан оьткермеге туьсти ис йолдасыма. Татым аьелининъ наьсиби узакка созылмады: тунъгыш аьвлети Эмиль дуныядан кешип кетти, ян косагы Эльдар замансыз эрте топырак болды. Кыскаяклы ийинлерине авыр яшав кыйынлыклары ийилди, ама ол, белин тартып бувып, эгиз увыллары Равиль мен Расильди оьстирип, аяк уьстине салув ата-ана борышы яшавга шыгарылмага керегин бас орынга салды эм оьз бактысын сол аьвлетлерине багыслады, оларды уьйкен яшав йолына шыгарды. Буьгуьнлерде ис йолдасым уныклы болып, яшав куванышына коьмилип, оьмирин бардырады.
Туьнегуьн, 7-нши декабрьде, ол 50 ясына толды. Мен оны ак юректен сол сыйлы мереке куьни мен кутлайман, берк ден савлыкты, узак оьмирди, онъайлыкты, таьвесилмес наьсипти йорайман, ийги окувшылары коьп болганды сагынаман».
Савлай яшавын юреги мен сайлаган кесписи бойынша кыйын салувга багыслаган окытувшы Фаризат Али кызы Оразбаевады окувшылары бир де мутпайдылар. Олардынъ аьриси оны айырым йылувлык, суьйим эм разылык пан эске аладылар, тез-тез, сонынъ ишинде тувган куьнинде де, конакка келедилер.
Окытувшы кесписининъ айырым белгиси сол: ога аьр бир инсаннынъ карыслыгы бар. Оны ман, танъ йолландырувшымыз эм насихатшымыз бан, биз балалык шактан уьйкен болып оьскенге дейимги йолды оьтемиз. Ога борышлымыз биз баьри етискенлеримиз уьшин – билим негизлерин байырлавдан уллы дуныялык ашувларга дейим. Эм яшавда аьдем, ким болса да – исши яде аьлим, эгинши яде министр – аьриси, кашан болса да, оьз окытувшыларын, оьз мектебин эсине туьсиреди.
«Язувшы – оьз произведениелеринде, ийги суьвретши – суьвретлеринде, скульптор – оьзи туьзген скульптураларында, окытувшы оьз окувшыларында яшайды», – деп босына айтылмайды. Калинин авыл мектебининъ окытувшысы С.Янгазиевадынъ белгилеви мен, онынъ ис йолдасы Фаризат Али кызы Оразбаева мектебти битирип кеткен окувшылары ман байланысларын бир де уьзбейди. Уллы Дмитрий Менделеевтиннъ соьзлери мен айтсак, «окытувшыдынъ оьктемлиги – онынъ окувшыларында, ол шашкан урлыклардынъ буьрленип оьсуьвинде…».
Л.Ибрагимова.
Суьвретте: Ф.Оразбаева кеделери мен.