Гульфира Бекмуратова (суьвретте) «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ редакциясына куллык этпеге деп 2000-ншы йыллардынъ басында келди. Сол йылларда редакцияда язатаган аьдемлер аз калган эди: Алев Атабай увылы Алимов, Любовь Ибрагим кызы Уразаева эм мен. Сол себептен газетага материаллар аьзирлемеге енъил болмаган. Сол себептен хабаршы болып ислеп баслаган Гульфирага да биринши куьнлериннен алып редакциядынъ куллыгына урынмага туьсти. Ол сонынъ авырын да, енъилин де шекти, кайтип бирерде байрам, каты куьнлерде де журналистлерге егинин туьрип ислемеге керегин билди. Командировкадан келип, кезекли макалады язып ис куьни биткенде, уьйине келип диванга олтырганда, аьдемге калай енъил болатаганын да сезген.
Ислеп баслаган куьнлерден Гульфирадынъ куллыкшы экени коьринди. Оьзине тапшырылган аьр бир исти де ерине еткерип битирген. Редакция куллыгы ман бирге ол типографиядагы верстальщик авырыса яде отпускка шыкса, онынъ да ис борышларын толтырып келди. Соьйтип, коьбисинше, янъы йыл алдындагы куьнлерде ол верстальщик, мен яваплы секретарьдинъ орынында болып, янъыйыллык номерлерди аьзирлегенмиз. Мен де, ол да янъыйыллык газета номерин коьрнекли, кызыклы этпеге суьетаган эдик. Гульфира сол номерге оьзининъ янъы язган ятлавын, балалар бетин, мен – кужырлы хабарларымды аьзирлегенмиз. Солардынъ кырыннан язылган хабарласувларды, суьвретлевлерди санамай.
Гульфирадынъ бир хыйлы ятлавлары тувган авылына, уьйкен Ногай шоьллигине, аявлы анасына багысланган. Соьйтип, кишкей ата юртыннан шаирдинъ уьйкен оьнер тенъизине агып баратаган яратувшылык булагы басланган. Оьзининъ ятлавларында ол окувшылар ман дайымлык яшав темалары акында оьз ойлары ман боьлиседи. Ол патриотизм, табиат, суьйим темаларына, балалар уьшин коьп язады. Оьз ятлавларында оьзининъ замандасынынъ бактысы акында навасызланувы да сезилмей болмайды.
Аьлиги заманда РФ Язувшылар эм Журналистлер союзларынынъ агзасы, Дагестаннынъ ат казанган маданият куллыкшысы Гульфира Бекмуратовадынъ адабиат яратувшылыгы уьш негизге таянады деп те айтар эдим. Бириншиси – ол буьгуьнлерде онынъ уьшин баалы эм киели болатаган баьри зат та басланатаган тувган ери, ана тили. Экиншиси – ол онынъ кардаш-тувганлары эм ювык аьзиз аьдемлери, оларсыз аьдем канатсыз кустай. Уьшиншиси – бир соьзсиз де, Гульфирага яратувшылык уьшин таьвесилмес куьшлер беретаган онынъ канында-янында болган поэзиялык оьнери.
Онынъ ятлавлары айырым лирикасы эм романтизм сезимлери мен оьзлерине эс эттиредилер. Гульфирадынъ тувган шоьли акында ятлавын окысанъ, авлактагы оьлен-шоьпли, бирерде тувра эм айлангыш авлак йолы ман юргендей боласынъ. Тоьгерек якта оьсимликлер, шешекейлер, бийик кум буйратлары, эректе толкынласкан сагын эм йогарыдагы коьктен тоьгилетаган аьлемет аспан ярыгы коьрингендей. Сол ярык онынъ поэзиясын окыйтаганлардынъ юреклерине ата топырактынъ йылувын, аьдемнинъ биринши сезимининъ юрек телезуьвин, боьлинмеген, анъланмаган суьйимнинъ мунъшылыгын, оьткен согыс кырларыннан тувган-оьскен уьйине кайтпаган аьскерши уьшин кайгылы дертти, танълагы куьнге сенимликти, балаларга таза суьйимликти еткереди. Сол сезимлер онынъ «Мен тилеймен», «Шоьлиме», «Меним ерим», «Ногайдынъ боьрки акында», «Бузылган куьзги» эм баска ятлавларында орын табады.
Шоьлим, сени мен арымай кеземен
Эм тынълайман буйратлардынъ
хабарын.
Йолларынънынъ арасында излеймен
Энъ биринши суьйимимнинъ
сокпагын.
(«Шоьлиме»).
Ийгиликке ымтылув, оьз ниетине баратаган йолы эм баскаларга оьз-оьзин таппага ярдамласувы окувшыды автордынъ ишки дуныясы ман таныстырады. «Анадынъ кайгысы» деген балладасында шаир аьлиги заманда да оьз аьвлетин замансыз йойган анадынъ кайгысы сол ок юзлеген йыллар арттагы аналардынъ кайгысындай юрекке авыр юк болып калатаганын белгилейди.
Ким коьрмеген бу яшавда, инсанлар,
Оьз аьвлетин коьрге салган Анады?
Карашынъыз, йолакланган юзине
Ялган яшав кара кайгы коьндирген.
Карашынъыз, мунълы болган коьзинде
Ашшы оьлим, ярык саьвле
соьндирген…
(«Анадынъ кайгысы»).
Хыйлы шаирлер эм язувшылар оьз яратувшылыгын патриотизм шыгармаларыннан баслаган. Эм аьр бирисининъ оьнери оьзинше баскаланады. Аьр бириси оьз Тувган Элин оьзинше суьеди. Баьрисин де бирлестиретаган негиз – ол тарих, халктынъ дуныяды сезип билуьви, шаирлердинъ язганларын яхшылыктынъ эм ярыктынъ шокыракларына айландырып болатаган миллеттинъ касиети, яшав турмысы, тили, аьдетлери.
Ерим меним, сенинъ авыр кайгынъды
Мен ойланмай алар эдим оьзиме.
Таян мага баьле-каза келгенде,
Табыларман соьзиме…
(«Ерим меним»),
Гульфира Бекмуратовадынъ ятлавларында аьдем янынынъ куьш-куваты, касиеттинъ берклиги, ойдынъ ашыклыгы аян коьринеди. Онынъ ятлавлары оьзлерине туьрли темалары эм сезимлери мен эс эттиреди. Солардынъ баьрисин де аьдемлерге каратылган уьйкен ярык суьйимлик бирлестиреди.
М-А.Ханов.
