Элли йыл бирге яшаган, алтын тойын белгилеген аьдемлер акында эситсем, мен оларга бек сукланаман, суьйинемен. Олар яс заманларда Кудай берген аьлемет сезим – суьйимди сол кадер йыллар саклап келгенлерине, шыдамлыгына, бир-бирин анълавына, бир-бирине тирев болувына куьезленемен. Суьйим кемесинде элли йыл бирге юзедилер Терекли-Мектеб авылынынъ яшавшылары Крымсолтан эм Елетхан Шокаевлер.
Узак 1970-нши йылда эки яс юрек танысады. Куьнбатар авылында тувган яс йигит Крымсолтан Шокаев Махачкаладагы Г.Гасанов атындагы музыкалык училищеди окып кутарып, Терекли-Мектеб авылындагы «Юлдыз» балалар бавында ислеп баслайды. Сонда педагогикалык училищединъ студенти, ярасык шынъдай кара шашлы кыз Елетхан кесписи бойынша практика оьтпеге келеди.
Оны ман бирге практикады 5-6 кыз да оьтеди, ама ястынъ юреги Елетханды сайлайды. Аьрекетлеген ери олардынъ бир болганлай, яшаган ери де узак болмайды. Елетхан оьзининъ аьптеси Куьмисхан Рахмедовадынъ уьйинде туратаган болады, Крымсолтан – олардынъ авылдасларында. Соьйтип юлдызлар ясларга бир-бирин танымай калмага амал бермейдилер. Алтын куьздинъ бир куьнинде ясларга той этедилер, соьйтип янъы аьел тувады. Олар Терекли-Мектеб авылында ислейдилер, Куьнбатар авылында яшаган ясуьйкенлерине тез-тез барып, савкатлар элтейдилер. Бу куьнлерде Елетхан Шокаева оьзининъ кайынатасы ман кайынанасын йылувлык пан, бек ийги аьдемлер эдилер деп эсине алады. Елетхан кайынатасына сондай ийги увыл тербиялаганына оьмир бойы разы болып келгенин де айтады.
Крымсолтан Тунгатаровичти меним несилимнинъ ваькиллери сырасында танымаган аьдем йок десем, оьтирик болмас. Оны балалар суьйип эм сыйлап, «Кобыз-акай» деп айтатаган эдилер. Мектебти окып кутарып, ол курылыс техникумга окымага бараяк болады, ама Аскербий акасы оны кобызда ойнатып уьйретеди эм, музыкантлар районымызда йок деп, музыкалык училищеде окымага маслагат береди. К.Шокаев ювыгы ак юректен берген бек пайдалы болган маслагатын тынълаганына бир куьн де оькинмейди. Элли йылга ювык заман ол бир ерде – «Юлдыз» балалар бавында аьрекетлейди, исине бек яваплы куллыкшы эсабында оьзин коьрсетеди. Крымсолтан Тунгатарович «Голосок» деген кишкей балалар вокал куьбин туьзеди. Онынъ етекшилиги астында сонынъ сырасындагы саьбийлер туьрли конкурсларда ортакшылык этип, баргылы орынларды бийлегенлер. Крымсолтан Шокаевти иси мен яшаган деп айтпага да болаяк, балалар бавында ислей келип, ол район маданият уьйининъ художестволык етекшиси болган, балалар анъ мектебинде, солай ок Ногай оькимет саз алатлар оркестринде де ислеген.
Крымсолтан Шокаев район администрациясынынъ коьплеген Сый грамоталары ман, Разылык хатлары ман савгаланган. Ол «РФ ортак билимлендируьвининъ сыйлы куллыкшысы» деген атты казанган.
Елетхан Шокаевады болса, баьри таныганлар да колы ашык, конаксуьер, ама оьктемлик дегеннен айлак алыс кыскаяклы деп биледилер. Ол ясуьйкен мен де, ясы кишкей мен де тил тавып, йылы аьллеседи. Елетхан Салимсолтановна коьп йыллар узагына «Юлдыз» балалар бавында тербиялавшы болып куллык эткен. Ол «ДР ярыкланув тармагынынъ отличниги» деген атты казанган, бир неше Сый грамоталар ман савгаланган.
Ясуьйкенлер Крымсолтан эм Елетхан Шокаевлер бу куьнлерде – тийисли тыншаювда. Олар бир кыз эм эки увыл тербиялап, яшав йолына салганлар. Кызы Сакинат Астраханьде газпромда бухгалтер болып ислейди, Шамиль – предприниматель, Фазиль бардырган куллыгы ман, халкка эткен коьмеги мен аьли яшайтаган Коясула авылында сый-абырай казанган.
– Мен оьз бактыма бек разыман, яшавымда сондай ийги, мени наьсипли эткен аьдем мен йолыгысканыма. Ян йолдасым бир де каты соьзи мен яде яман иси мен меним коьнъилимди тоьмен этпеген. Балаларды да соьйтип уьйретти. Оьзек те, яшавда кайдай аьллер де болады. Баьри зат та туьз эм тувра болса, ол яшав тувыл эртеги болар эди. Яшав болса – ол яшав. Балаларым баьриси де окыдылар, ислейдилер, аьеллер де курдылар. Бизге алтындай ети унык та савкатладылар. Олардынъ куьезине биз суьйинемиз, ден савлык оларга тилеймиз. Таулан уныгым Москва каласында университетте окыйды. Тезден окувын кутараяк. Баскалары да оьсип барадылар, – дейди Елетхан Шокаева оьзининъ энъ де ювык аьдемлери акында.
Быйыл алтын куьздинъ бир куьнлеринде Крымсолтан эм Елетхан Шокаевлер оьзлерининъ алтын тойын белгиледилер. Олардынъ наьсибин, йолын биз балаларына эм уныкларына йораймыз. Ясуьйкенлериндей болып, олар да оьз ян йолдаслары ман бир-бирине тирев эм коьмекши болсынлар, наьсипли аьеллеринде алтын тойын белгилесинлер.
Н.Кожаева.
Суьвретте: Крымсолтан эм Елетхан Шокаевлер.
