1974-нши йыл мен Махачкала каласына коьштим, 35 йыл узагында Даградиода ногай тилинде соьйлесуьвлерининъ биринши редакторы болып турдым эм Дагестан Язувшылар Союзы ман ийги байланыс туттым. Сонъ мени бир йылдан сонынъ етекшиси Расул Гамзатов Дагестаннынъ Язувшылар Союзынынъ правлениесининъ секретари этип беркитти эм: «Сизинъ адабиатынъыздынъ бурынгысы бек бай эм терен, эм сол зат акында дагестанлыларга айтпага амаллы боласынъ. Республика калаларына эм районларына йолыгысларга бараякпыз эм сен соларда ийги кепте катнас. Баска миллет адабиат ваькиллери мен де байланыс тут эм олардынъ язганларын ана тилинъе коьшир», – деп айтты. Онынъ сол маслагаты мага бек ярады эм мен соны эсимде аьли де саклап тураман.
Расул Гамзатов пан ногай адабиат соравларын да ортага салып карайтаган эдик. Ол бизим адабиат классиклеримиз Муса Курманалиевтинъ, Суюн Капаевтинъ, Гамзат Аджигельдиевтинъ эм Кадриядынъ яратувшылыклары ман бек кызыксынатаган эм коьп затлар сорайтаган эди. Боьтен де, Кадрия акында. Москва каласында Адабиат институтты битирип, Кадрия Махачкалага келди эм Дагестаннынъ Язувшылар союзында куллык этип баслады.Тек не пайда,1978-ншы йыл онынъ яшавы боьлинди… Кадриядынъ оьлуьвине Расул Гамзатов бек кыйналды эм кайгырды. Онынъ эстелигине оьзининъ ятлавын да багыслады, эм онда булай деген сыдыралары барлар:
Сен йогынъа кыйналады Каспий де,
– Кадрия! – деп, сув ягага шапшыйды.
– Бу ша мен! – деп, сен де созшы колынъды,
Оьктем болып туршы оьзинъ балконда…
Тек онынъ-ав коьринмейди иеси –
Яде болса, мутканмекен ол бизди?!.
Расул Гамзатов Кадрия акында аз язбады эм бир макаласында ол: «Кадрия —ногай адабиатынынъ эртенъги юлдызы!» – деп айырым белгисин берди.
Расул ман байланыслы тагы да бир зат акында айткым келеди. Ол 1990-ншы йыл эди. Бизим ногай тилиндеги «Лашыннынъ» биринши номери шыкты эм онда Расул Гамзатовтынъ йылы кутлавы да ерлести. Ол сосы ыспайы эм керек болган журнал яс шоьл яшавшыларынынъ айырылмас досы эм насихатшысы болса экен деди. Коьресизбе, кайдай йылы катнаслыгы болганлыгын бизим миллет культурага!
Расул Гамзатов бизим Ногай районында да болган, оны мунда сыйлап эм оьрметлеп Ногай районынынъ сыйлы гражданини де эттилер, эм ол сол затка бек оьктем эди.
Коьп миллетли дагестан адабиатында ногай адабиаты да оьссин эм оьрленсин уьшин сыйлы агайымыз Расул Гамзатов аз каьрлемеген. Онынъ хош коьруьви мен Кадрия, Бийке Кулунчакова, Мурат Авезов эм бу сыдыралардынъ авторы СССР-дынъ Язувшылар союзынынъ агзалары да болдык.
Быйыл, 8-нши сентябрь куьн, уллы дагестан шаири Расул Гамзатовка 100 йыл толады. Биз, ногайлар, сосы мерекеди баьри ягыннан да ийги йолыгув уьшин каьрлемеге керекпиз. Боьтен де, онынъ асарларын ана тилимизге коьширмеге эм газеталарда, журналларда баспаламага, ога багыслап яратувшылык кешликлер оьткермеге тарык боламыз. Сый да сыйлыга этилинмеге керек.
А.Култаев,
Дагестаннынъ халк шаири.