Уллы Аталык согысынынъ кыйынлыкларын уьйкен Элимиздинъ аьр муьйиси, аьр аьели сезген эм бир де эстен тайдырып болмаяк. Бу коьп кан тоьгисли каты урыслар ман оьткен бир неше йыллар халк тарихинде уьйкен орын тутады. Явга карсы турып, туьрли миллет халкымыз Тувган еримизди коршалавда коьрсеткен коркынышсызлыгы эм йигитлиги бир де мутылмаяк, каты урысларда ян берген аьр аьскерши эсимизде дайымга сакланаяк.

1942-нши йылда каарлы явдынъ аягы бизим шоьл еримизге де етти. Онынъ бизим еримизди бийлеп алмага суьйген кара ниетин болдырмас уьшин шоьл халкы, бир тил болып бирлесип, явга карсы турды эм, коьп йойымлар болса да, район ерин немец-фашист баскыншыларыннан босатты. Соннан бери 80 йыл оьтсе де, сол авыр заманнынъ аьр куьнининъ азабын шеккен халкымыздынъ тарихининъ кайгылы, ама эстеликли бетлери болып сакланады: бир зат та эм бирев де мутылмаган. Сол заманда йигитлик коьрсеткен, кызганмай янларын курман эткен аьскершилер эм партизанлар, кыйынын аямай, шоьл ерининъ эм савлай Тувган еримиздинъ ярасыклыгын эм данъкын тургызувда катнаскан аьр ердесимиздинъ алдында бас иемиз эм уьйкен разылык пан эскеремиз.
Буьгуьнлерде, сентябрь эм октябрь айлары ишинде, Уллы Аталык согысы йылларында Ногай (Караногай) районын немец-фашист баскыншыларыннан босатылганлы 80 йыллыгын байрамшылавга багысланып озгарылаяк шаралар планы туьзилген эм «Ногайский район» МР аькимбасы Д.Эсиргепов пен кабыл этилинип беркитилген. Планга коьре бу эстеликли куьн байрам эсабында 21-нши октябрьде белгиленеек, а ога дейим буьгуьннен баслап районнынъ билимлендируьв эм маданият ошакларынынъ, уьлке танув район музейининъ, район Хатын-кызлар советининъ, «Яслык» яслар орталыгынъ соны ман байланыста белсенли куллык этуьв аркасы ман коьп туьрли иштеликли эм кызыклы шаралар оьткерилееклер. Айтпага, «Зарница» Савлайроссиялык балалар-оьспирлерининъ согыс-спорт ойынынынъ район кезеги, аьскерлик Данък обелисклер эм кардаш камырлар касында шаралар, шатлыклы йыйынлар, йигитлик акында дерислер, класс саьатлери, сочинениелер конкурслары, «Караногай районынынъ тарих бетлери» деген тарих бойынша илми-актарув ислер конкурсы. Бу баьри шаралар «Ногайский район» МР администрациясы, билим ошаклары яваплылыгы астында озгарылаяк.
Байрам шараларын озгарувга оьз уьлисин косадылар Ногай драмтеатры, Ногай патшалык саз алатлар оркестри, «Айланай» фольклор-этнографиялык ансамбли, «ЦРБ» МКУ, район мектеблери, район архивы эм сондай баскалар. Айтпага, район еринде «Бедный Марат» спектакль, «Музыка как знамя» концерт, балалар арасында «Мы о войне стихами говорим» деген ятлавлар окув район конкурсы, окувшылардынъ катнасувы ман «Чтоб не распалась связь времен» тоьгерек стол, выставкалар «Архивные документы свидетельствуют» эм «Лента памяти», «Дорогами судьбы, дорогами Победы» китаплер выставка, «Война и моя семья» суьвретлер выставкасы уйгынланаяк. «Яслык» яслар орталыгынынъ баславы ман бу байрамга багыслап спорт турнири озгарылаяк.
Район мектеблерининъ эм маданият учреждениелерининъ уйгынлавы ман Интернет тармагында Ногай районын явдан босатувда катнаскан ердеслеримиздинъ акында хабарлавлар ман суьвретлер, видеороликлер салынып, «История моего героя» деген онлайн-проект яшавга шыгарылаяк, район меканларынынъ терезелери «Спасибо за мирное небо» деп, тынышлык эм эстелик белгилер мен ярасыкландырылаяк. Солай ок тыл куллыкшыларына эм Махач Дахадаев атындагы партизан отрядынынъ катнасувшыларына эстеликли белги салынаяк.
Бу эстеликли оьзгеристи байрам эсабында белгилев куьнинде (21-нши октябрь) шатлыклы митинг, «Но в памяти такая скрыта мощь» деген байрам концерти, спорт эм сондай баска шаралар оьтееклер, байрам салюты озгарылаяк.