От ушкыныннан мекан янып соьнди

Оьткен уллы юма куьн, 29-ншы июльде, Ногай район орталыгы Терекли-Мектеб авылында от туьсип, КБО меканы янып соьнди.

Себеби сол: мунда кулланылатаган электроалатлар (кондиционер, компьютерлер, парикмахерскийлерде, кийим тигуьвде пайдаланатаган эм с.б.) электроток куватлыгына авырлык тувдырып, кулланув болжалы ызына еткен электротеллерди кыздырып, от ушкынлар шыгып, сырагысында мекан куьшли от ялыныннан янып соьнген. КБО куллыкшысы Румия Акбулатова электрорубильникти тымдырып, янаяткан мекан ишиннен фотограф Владимир Уразакаевти шыгарган. Сонъ от тымдырувшылар келдилер эм оьз исине киристилер, тек мунда, касындагы организацияларда, от туьсуьвден сакланув бир йорыклар да тутылмайтаганы кыйынлыклар тувдырды. Олай деген, сув йоклыгыннан бир неше кере сув толтырув керекти. Бу етиспевликлерге ДР МЧС эс каратар деп сенемиз. КБО меканы Совет Союзы заманында, муннан 60 йыллар артта, салынган мекан. Республика еринде ол сондай ялгыз бир мекан болса да ярайды, Россияда ондайлар йокка эсап. КБО директоры (аьли ол «Половецкая луна» ООО) Бальманбет Рахмедовтынъ бу меканды кайтадан тургызбага ниети бар, тек бу ис яшавга кайтип шыгарылар экен. КБО меканы янганы аьдемде район эстелигининь бир кесеги йок болгандай оькинишли сезим тувдыргандай. Энди, мага коьре, район яшавшылары алдында турган борыш – бу район тарихинде орын тапкан меканды кайтадан тургызув. Б.Рахмедовка муннан 30 йыл артта банкрот астына туьскен бу халк аьжетсизлев комбинатын етекшилев этип бу организация аьрекетин онъламага маслагат берилген эди. Соннан алып ол бу исти тийислисинше бардырып келди. – Мунда 20-дан артык аьдемлер ис пен каьрлейтаган эдилер, энди олар куллыксыз калдылар. Оьз аьрекети мен каьрлейтаган эди коьп организациялар да. Айтпага, аяк кийим ремонтлав бойынша мастерской, фото-ателье эм сондай баскалар. А Владимир Уразакаевтинъ суьвретлер архиви ше? Оларда – ногай халкынынъ тарихи, ердеслеримиздинъ яшавында болып озган туьрли оьзгерислер, – деп боьлисти «Шоьл тавысы» ногай газетасынынь хабаршысы ман Бальманбет Рахмедов. ДР Халк аьжетсизлев тармагынынъ ат казанган куллыкшысы, Россия Журналистлер союзынынъ агзасы Владимир Уразакаев уьйкен разылыгын билдиреди оны аьжелден куткарган Румия Акбулатовага. – Фото-ателье – меним яшайтаган уьйим эди. Болып кеткен бу баьле-казадан аьлиге дейим эсимди йыялмайман. Бек разыман мен Румия Акбулатовага. Ол тез ок, адаламайсаспай, тап бир МЧС куллыкшысына усаслы баьри затты да дурыс этип, оьз акында ойламай, от янув куьшейип, каранъа туьтин бийлеген мекан ишиннен мени шыгарды, тилсиз явдан куткарып. Оькинишке, баьри фотоархив, Сраждин Батыровтынъ суьврети, меним байыр затларым, меним эстелигим янып соьндилер, – дейди В. Уразакаев, коьзлерин бийлеген коьзясларын тегаран ясырып. Ол, солай ок, сол куьннен алып ога келетаган эм, оьз коьмегин этпеге ниетин билдируьв мен ян-яктан ( шет эллерден де) занъ согатаган юзлеген аьдемлерге разылык соьзлерин каратады. – Эл ваьлий деген акыйкат соьзлер экен. Мундай кыйынлы аьллерде ямагат ара катнаслык деген оьткир сезиледи. Энди мен карындасым уьйинде тураякпан. Басыма туьскен баьле-казада табылган баьрисине де ак юректен разыман, – дейди Владимир Уразакаев.

Э.Кожаева, «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ бас редакторы.