Бир кере эки агалы-инили Нурсултан ман Камиль дуныя кезип, оьзининъ наьсибин излеп кетедилер. Бир неше куьннен олар бир патшалыкка етедилер. Сол ердинъ патшасынынъ эки кызы болады. Уьйкени, коьз айырып алмастай, бек ярасык болады, экиншиси ярасыклык пан мактангандай болмайды.
Сонда Нурсултан оьз инисине айтады:
– Мен оьз наьсибимди таптым, мен бу ерде каламан эм патшадынъ кызына уьйленемен. Онынъ бу соьзлерине иниси булай явап береди:
– Агам, дурыс ойга келгенсинъ. Патшадынъ уьйкен кызы бек ярасык, уьйлен.
Сонъ агасы патшадынъ уьйкен кызын тувыл, экиншисин алаягын билдиреди. Иниси ога тамашага калады, ога оьз ойын да айтады, ама агасы оны тынъламайды.
Камиль оьз наьсибин излеп баска ерлерге кетеди, онынъ агасы болса патшадынъ кызын айттырып барады. Кыз уьшин бу ерлерде 10 сыйыр бермеге керек болады. Он сыйырды айдап, йигит патшадынъ уьйине барады. Оьз ниетин ога билдиреди. Патша разы болады.
– Уьйкен кызым меним оьзи ярасык, оьзи акыллы, – дейди патша.
Йигит патшага уьйкен кызын тувыл, экиншисине уьйленмеге суьетаганын билдиреди. Сонъ патша экинши кызы уьшин он сыйыр тувыл, уьш сыйыр алаяк болады. Йигит патшадынъ экинши кызы уьшин он сыйыр бермеге суьйгенин билдирип, он сыйыр калдырады. Яслар уьйленедилер.
Бир неше йылдан сонъ, иниси агасына кыдырып келеди. Келсе, уьйкен уьйде балалары ойнап-куьлип юрилер. Ол агасыннан яшавы калай экенин сорайды. Агасы ога оьзининъ наьсипли яшавы акында хабарлайды.
Сонъ уьйге бек ярасык хатын киреди. Агасы инисин хатыны ман таныстырады.
– Сен тагы да бир кере уьйлендинъ ме? – деп сорайды иниси агасыннан.
– Йок, бу меним биринши хатыным, – деген явапты ол алады. Йигитлердинъ кишкейи бек тамашага калады. Яс заманда ярасык болмаган, аьли кайдай ыспайы хатын болган», – деп ойлайды. Кызыксынувыннан шыдамага куьши калмай, ол кыскаяклыга янасып, онынъ соьйтип туьрленуьвининъ сырын сорайды. Сога агасынынъ хатыны булай явап береди:
– Бир куьн мен 10 сыйырга тенъ калымга тийисли экенимди анъладым.
Кыска хабарлардан соравларга явап алмага бек кыйын болады. Оьзин аьдем баалап билер уьшин, касында ога сенген эм суьйген аьдемлер болмага керек.
Ызгы заман коьп аьдемлер оьзининъ яшавы, куллыгы, окувы ман разы болмайдылар. Олар аваслыгы болса да, бир затты да туьрлендирип болмайдылар. Аьдемлер туьрленислерге биринши абыт алалмайдылар, неге десе оларды ювыклары анъламайдылар эм коьтергишлемейдилер.
Мысалыга, бир аьдем савда ман каьр шекпеге мырат этеди экен, ама онынъ аьли юритетаган, янына рахатлык аькелмейтаган, исте ийги кыйын ак тоьленеди. Сога коьре ювыклары ога савда ман каьр шекпеге разылыгын бермейдилер. Солай ок бир яс кеде оьзининъ ата-анасынынъ маслагаты ман абырайлы йогары окув ошагына окымага туьскен. Оьзи болса, суьврет ясамага бек суьеди.
Йогарыда айтылган аьдемлердинъ янына якын исти ювыклары мисетсинмейдилер. Кардаш-тувганларына аьр бир аьдем карсы турып болмайды. Булай караганда, ювыклардынъ сенуьви эм коьтергишлеви янъы исинде уьстинликлерге етиспеге коьмек этеек эди. Соьйтип, (йогарыда айтылганлай) айлак ярасык болмаган хатын, оны баалаган эм суьйген эрге барганда, туьрленген эм бек сылув хатынга айланган.
Н.Эрежепова аьзирлеген.