Оьз исининъ устасы

Совет заманында ислеген аьдемлер куллыгына айлак та алал боладылар, ис аьрекетин баслаган ерде олар коьп йыллар узагына ислейдилер. Сол йыллар ишинде олар кеспи усталарына айланадылар эм яслар ман сулыбы ман боьлиседилер.

Соьйтип, Терекли-Мектеб авылынынъ яшавшысы Оразманбет Кульчимаев бир ерде – «Ногайское ДЭП №29» АО-да 47 йылдан бери ислейди. Ол – асылы ман Кумлы авылыннан. Сол авылдынъ кенъ кырларында мал багып, ата-анасына коьмегин этип, яслай куллыкка шыныккан. Оразманбет Аджиниязович Махачкаладагы курылыс техникумында окыган. Ростов каласында халк хозяйстволык институтында да билимин арттырган. Техникумда окыяктан алдын яс «Путь Ленина» овцесовхозында слесарь болып ислеп баслаган. Белгиленген окув ошагын кутарып, ол бактысы байланыслы болаяк «Дагестанавтодор» Ногай йол курылыс боьлигинде дорожник-техник куллыгын баслайды, бир йылдан инженер-дорожник исин юритеди. Бу куьнлерде Оразманбет Кульчимаев айтылган ерде ислеген биринши йылларын йылувлык пан эсине алады. Сол йыллар йол курылыс боьлигининъ етекшиси болып ислеп баслаган Таждин Баубеков (яткан ери ярык болсын) яс куллыкшыларга коьрим, яшавда эм куллыкта уьлги, насихатшы болганын белгилейди. Солай ок ийги соьзлер Оразманбет Кульчимаев ис йолдаслары сырасыннан, сол заманда бас инженер болып куллык эткен, Рашид Янмурзаев (яткан ери еннетли болсын) акында айтады. Рашид Кунтувганович яс куллыкшыга йол аьрекетининъ сулыбын алмага, документлер туьзбеге ярдам эткен.
Оразманбет Кульчимаев Ногай районда асфальт йоллар негизин салувшыларынынъ сырасына киреди. 1978-нши йыл ол Ногай районында биринши асфальт-бетон заводынынъ курылысын баслар уьшин уста куллыкшысы этип коьширилген. Бу завод бизим районда салынсын деп, Ногай КПСС РК-нинъ 1-нши секретари Бальбике Аджибаева (яткан ери еннетли болсын) коьп куьш салган. Оразманбет Аджиниязович асфальт-бетон заводынынъ алатларын Махачкаладан районымызга коьшируьвинде де катнаскан.
– Завод алатларын районымызга коьширер уьшин, Хасавюрттан автокоьлик алып, Махачкалага бардым. Алатлар айлак уьйкен болганга оларды тек кешелеп коьширетаган эдик. Толысынша заводтынъ алатларын коьширмеге эки юма кетти. Сонъ Москва областине заводтынъ етиспеген алатларын алмага бардым эм Ростов каласында заводты канагатлав бойынша билим алдым. 1980-нши йыл бизим мырадымыз толды – завод аьрекетлеп баслады эм йолга тоьсемеге биринши асфальт-бетоны шыгарылды. Соьйтип, Терекли-Мектеб авылынынъ Эдиге, Крайняя, Садовая, Отечественной войны, Орджоникидзе, Ветеринарная орамларындагы йолларга биринши асфальт тоьселди. Сол заманлар Ногай районга Каракалпак АССР-дан кардаш конакларды куьтип туры эдик, олардынъ келуьвине Терекли-Мектеб эм Нариман авылларын байланыстырган йолга асфальт тоьселди. Оннан сонъ Терекли-Мектеб – Кумлы, Терекли-Мектеб – Куьнбатар йолларына тас тоьселди, солай ок Терекли-Мектеб – Карагас йолына Ставрополь крайынынъ япсарларына дейим асфальт тоьселди. Сол заманлар бир йыл ишинде заводта 7000-8000 тонна асфальт шыгарылатаган эди, – деп О.Кульчимаев эсине алады. Сол йыллар ол ийги иси уьшин «Социалист базласынынъ енъуьвшиси» деген коькирек белгиси мен савгаланган.
Оразманбет Кульчимаев Ногай йол-курылыс управлениесининъ план-производстволык боьлигининъ етекшиси болып он йылга ювык заман ислеген, 1992-нши йыл Ногай йол ярастырув-курылыс участогынынъ етекшиси этип беркитилген. Ол етекши болып ислеген йыллар предприятиеге техника аькелуьв, янъы асфальт-бетон заводын салув, Ногай районынынъ йолларына асфальт тоьсев эм ярастырув ман байланыслы коьп куллык эткен. Сол заводта шыгарылган асфальт сонъгы йыллар районымыздынъ йолларына тоьселген эм бу куьнлерге дейим аьрекетлейди. Оразманбет Кульчимаев сол заманлар йол тармагынынъ производстволык маьселелери бойынша Ногай райисполкомынынъ председатели Аскерхан Аджиевтен коьмек тилеген эм тилеклери яшавга шыгарылган.
Оразманбет Кульчимаев, Ногай районынынъ йол тармагында ислеп, ямагат яшавында да белсенли катнаскан. Ол Терекли-Мектеб авыл советининъ халк депутаты этип сайланган. 1978-1982-нши йыллар – Ногай район йол участогынынъ комсомол организациясынынъ секретари болган. 1983-нши йыл белгиленген предприятиединъ партийный организациясынынъ секретари этип, 1989-ншы йыл КПСС Ногай райкомынынъ уйгынлав боьлигининъ инструкторы этип беркитилген.
Коьп йылларын Оразманбет Кульчимаев суьйикли куллыгына багыслап келеди. Онынъ коьзининъ алдында йоллар салынганлар, оларга караганда, оьзек те, ясуьйкенимизди сол уьйкен эм керекли исине куьш салганына суьйиниш бийлейтаган болар. Оразманбет Кульчимаев районымызда йол тармагынынъ оьрленуьвине уьлис коскан эм косып келеди. Ол ис йолдаслары сырасында сый-абырай казанган. Кайсы йылларда да, кайсы орында да ясуьйкен оьзининъ куллыгына янын берип ислейди. Колыннан келген исти дайым да этпеге баьри куьшин салып шалысады. О.Кульчимаевтинъ ОАО «Ногайское ДЭП №29» етекшисининъ куллыгын бардырган заман ДР Оькиметининъ Председатели М.Меджидовка йоллардынъ маьселелери соравлары бойынша тилек салувы ман 2013-нши йыл Бораншы – Куьнбатар, Терекли-Мектебтинъ Ставрополь крайынынъ япсарындагы, Терекли-Мектеб – Куьнбатар йолларынынъ кесек ерлерине тас эм асфальт тоьселген.
Ийги иси уьшин Оразманбет Кульчимаев «Ногайский район» МР администрациясынынъ Сый грамотасы ман, Дагестан Республикасынынъ авыл хозяйство бойынша агентствосы ман «270 лет дорожной отрасли России» мерекели медали мен савгаланган.
Бу куьнлерде О.Кульчимаев «Ногайское ДЭП №29» АО-сында бас инженер куллыгын юритеди. Ол Ногай районында автокоьлик йоллар тармагынынъ оьрленуьви бойынша программаларында белсен катнасады, район эм республикалык ГИБДД-сы ман тар байланыс тутады. Ызгы 3 йыл ишинде «Ногайское ДЭП №29» АО-сы ман канагатланган йолларда болатаган кате-баьлелер 30 % азайган.
2014-2020-ншы йылларда Карагас – Уьй-Салган автокоьлик йолларына тас тоьгилген. «Меним Дагестаным – меним йолларым» программасы бойынша 2019-ншы йыл асфальт-бетон заводы ман 850 тонна асфальт шыгарылган, Терекли-Мектеб авылында 2,3 миллион маьнет акшага йол куллыклар этилинген. Сол программа бойынша 7,3 миллион маьнет акшага орамлардынъ йолларына асфальт тоьселген. Солай ок Терекли-Мектеб пен Кумлы авылларын байланыстырган йоллар ярастырылган.
Оразманбет Кульчимаев – ийги куллыкшы эм аьел басы. Ол хатыны Апузат пан ярты оьмир татымлыкта яшайды. Олар экевлери бир увылы Фазильди эм кызлары Нурбике эм Нарбикеди оьстирип яшав йолына салганлар. Бу куьнлерде Оразманбет пен Апузат 5 уныгынынъ куьезине суьйинип яшайдылар.
Быйыл Ораза байрамы куьн Оразманбет Кульчимаев 70 ясына толды. Ораза айында тувган уьшин, ога Оразманбет деп ат такканлар. Биз ясуьйкенди мерекеси мен кутлап, берк ден савлык эм куллыгында уьстинликлер йораймыз.
Н.Кожаева.
Суьвретте: О.Кульчимаев хатыны, увылы эм келини мен.