27-нши канътар – Ленинград блокадасы тайдырылган куьн ______________________
27 канътар айы Россиядынъ аьскершилик данъкынынъ куьни – сол куьн 1944-нши йылда совет аьскершилери толы кебинде Ленинград калады немец-фашистлерининъ курсавыннан босатканлар.
Герман аьскерлерининъ «Барбаросс» планы бойынша Ленинградты колга алув – ол орыс революциясынынъ бесиги деп саналатаган, Лениннинъ атын юритетаган эм совет халкы уьшин уьйкен маьнеси болган калады бийлеп алув эди. Ленинград уьшин согыс 1941-нши йылдынъ 10 шилле айыннан 1944-нши йылдынъ 9-ншы сары тамбыз айына дейим юритилген.
Гитлершилер уйгынлаган блокада Ленинградты оьлтируьвге эм ер юзиннен йок этуьвге каратылган эди. Согыска дейим Ленинградка ас-сув коьликлердинъ аркасы ман еткерилген, калада керидеги заманларга деп сакланатаган азык-туьлик коьп болмаган. Сол себептен блокада кала яшавшылары уьшин ашлык аькелмеге болаяк эди. 1941-нши йылдынъ 20-ншы караша айыннан алып оьтпекти карточкалар ман беруьвдинъ энъ де аз оьлшемлери токтастырылады: исшилерге эм инженер-техникалык куллыкшыларына – 250 грамм, служащийлер, асырав аьдемлерге эм балаларга – 125 грамм, алдыдагы фронт сызыгында турган аьскершилерге эм морякларга – 500 грамм. Буьгуьнлерде тарихшилердинъ куллыкларында дав йылларында кырылган ленинградшылардынъ саны 800 мынънан 1,5 миллион аьдемге дейим етиседи. Ызгы заманларда 1,2 миллион аьдемлер акында билдируьвлер коьрсетилинеди.
Сога карамастан, кала явга берилмеген. Онынъ яшавшылары ман етекшилери калады эм оьзлерин аман саклав уьшин колыннан келген баьри амалларды да кулланганлар. Каладынъ промышленности керекли савыт-садак эм согыс алатлары ман Ленинград фронтын канагатлаган.
Согыс йылларында совет аьскершилери 4 кере кала блокадасын йырмага деп шалысканлар. Тек 1943-нши йылдынъ канътар айында вермахттынъ бас куьшлери Сталинград туьбине йыйылган аьсерде каладынъ курсавын йырмага амал табылган. Толы кебинде блокада 1944-нши йылдынъ 27-нши канътар айында тайдырылган эм сол куьнди Москва байрам салюты ман белгилеген. Ленинград каладынъ йигитлиги элимиздинъ тарихинде яркын бетлери болып саналады, сога фашистлерге карсы болган баьри патшалыклар да уьйкен сый эткен. Калага согыстан сонъ «Баьтир-кала» деген йогары ат берилген.
