Янъыларда Астраханьнинъ белгили архитектор-реставраторы, суьвретшиси, Россия архитекторлар союзынынъ, Россия реставраторлар союзынынъ, Савлайроссиялык тарих эм маданият эстеликлерин саклав бойынша ямагатынынъ агзасы, Россиядынъ сыйлы архитекторы, ямагат аьрекетшиси Абдрахман Махмудов оьзининъ 70 йыллык мерекесин белгиледи.

Абдрахман Абдрахимович Наримановский районынынъ Карагали (Каргалык) авылында исши аьелинде тувган. Бала шагыннан алып яста ясамага аваслыгы болган. Китаплердеги суьвретлерди, аьдемлерди кагытта ясамага суьйген. Живопись акында билимин оьстируьв мырады ясты каладынъ биринши номерли художестволык мектебине аькеледи. Орта мектебин эм балалар уьшин художестволык мектебин тамамлап, ол 1967-нши йыл Астрахань каласынынъ П.Власов атындагы художестволык училищесине туьседи. Дипломын йогары белгилерге яклап, ол Ленинград каласынынъ И.Е.Репин атындагы живопись, скульптура эм архитектура институтына туьсип, архитектор-суьвретши деген кесписининъ иеси болады. Ол туьрли йылларда Казахстанда, Узбекистанда эм Астраханьде суьвретши, реставратор эм архитектор болып аьрекет эткен.

1989-ншы йыл оьз дослары ман бирге ол «Ярканон» деген илми-тергев проектлик фирмасын туьзеди. Сол проектлик фирмасын Абдрахман Махмудов 1988-нши йылдан алып етекшилеген. Абдрахман Абдрахимович кайсы ерде аьрекет этсе де, кайдай куллыкта ислесе де, оьз куллыксуьерлиги мен, йогары кеспилиги мен, исине яваплыгы ман баскаланып келген.

Яшавынынъ элли йылын ол суьйген кесписине багыслап келди. Онынъ исининъ емислери, тек Астрахань каласын тувыл, Астрахань областиндеги авылларын да ярасыклап келедилер. Абдрахман Махмудовтынъ энъ де белгили проектлерининъ сырасына «Алимпик» деген сатув-юбанув орталыгын, «Аль-Паш» деген гранд-отелин, ваьлий князь Владимирдинъ храмын, Никольской орамынынъ тарихлик кебин, Криушинский эм Ак межигитлерининъ, Благовещенский девичий монастырининъ архитектура эм маданият эстелик асабалыкларын эм сондай баска ерлерди янъыртувы, кайтадан туьзуьви киргенлер. Оьнерли архитектордынъ алтын коллары яшав эндирген тарих эм маданият асабалыгы болган объектлерин де мысалы этип аькелмеге болады. Солардынъ аьр кайсысына да ол янын салган, юрегиннен, ойыннан оьткерген.

Абдрахман Абдрахимовичтинъ ойы ман Астрахань каласындагы инженер-курылыс институтында архитектуралык боьлиги де туьзилген. Коьп йыллар бойы ол Астрахань патшалык консерваториясынынъ театраллык боьлигинде живописьтен дерислер берген. ЮНЕСКО астраханьдеги боьлигинде квалификацияды коьтеруьв курсларында лекциялар окыган. Ол Кубыла социаллык-гуманитарлык институтынынъ (Нальчик каласы) профес-соры, Россия Федерациясынынъ маданият бойынша министерствосында Россия халк-ларынынъ маданият асабалык объектлерин саклав тармагында технический советининъ агзасы болады.

Ногай миллетли Абдрахман Махмудов астрахань ногайларынынъ аьдетли маданиятынынъ оьрленуьвине уьйкен косымын эткен. «Бирлик» деген ногай маданиятын туьзуьвде катнаскан. Ол мектеблерде ногай тилди окытувын киргистуьвде уьйкен куллыклар юриткен. Онынъ каныгыслы ис юритуьви мен, коьплеген яшавшылар оьзлерин карагаш ногайлары деп белгилеп баслаганлар. Ол дайым да уьйкен суьйим мен оьз халкынынъ тарихи, аьдетлери акында хабарлайды. Турцияда, Карашай-Шеркеш Республикасында, Дагестанда оьткен Савлайроссиялык эм халклар ара конференцияларында ногайлардынъ маданияты эм тарихи оьрленуьв эм сакланув соравлары бойынша коьп кере докладлары ман шыгып соьйлеген. Ногай ярыкландырувшысы Абдулхамид Джанибековка багысланган эстелиги – онынъ энъ суьйикли проектлерининъ бириси болады. Ол Астрахань каласында 2019-ншы йылдынъ сары тамбыз айында ашылаяк. Абдрахман Махмудовтынъ кеспилик етимислери – ол Россия маданият эм Россиядынъ регионаллык оьрленуьви бойынша министерстволары атыннан, Астрахань областининъ губернаторы атыннан, Астрахань областининъ Думасыннан, Астрахань областининъ туризм эм маданият министерствосыннан, Астрахань митрополиясыннан эм баска ерлерден Сый грамоталары боладылар.

Мерекешиге берк ден савлыкты, келеекте де кызыклы проектлерди, толы коьнъилди эм баьри баславларынынъ эм ойларынынъ толувын йораймыз.

Р.Шугаипов.
Суьвретте: А.Махмудов.