Элимизде йыл сайын 21-нши ноябрьде Россия Федерациясынынъ налоговый органларынынъ куллыкшыларынынъ куьни белгиленеди. Бу куьн олардынъ кеспи байрамы этип босына сайланмаган. 1991-нши йылдынъ 21-нши ноябринде Россия Федерациясынынъ Президентининъ буйырыгы ман Патшалык налоговый службасы айырым ведомство эсабында беркитилинген. Структура 7 йылдан сонъ министерствога туьрленген, 2004-нши йылда болса, Федераллык налоговый службасына.
Коьп реорганизациялар сырагысында бу куьнлерде Ногай район еринде Дагестан Республикасы бойынша 15-нши номерли Россиядынъ Федераллык налоговый службасынынъ районлар ара инспекциясы (Ногай район бойынша ТОРМ) калган. Мунда аьрекетлеген уьш боьликте яваплы, исине мукаят куллыкшылар – Гуля Агаспарова, Ася Мусабекова, Олимпия Шангереева ислейдилер. ТОРМ куллыкшылары ман 15 йылдан бери Тагир Караев етекшилейди.
Муннан 30 йыл артта, янъы курылган Ногай районы бойынша налоглар эм йыювлар бойынша министерствосына яс куллыкшы Тагир Караев ислемеге келеди. Ол янъы Дагестан патшалык университетининъ экономический факультетин окып тамамлаган болган. Сол заманларда белгиленген организацияды Тайбат Манкаева етекшилеген.
– Мен ислеген баслапкы йылларда Ногай районы бойынша налоглар эм йыювлар бойынша министерствосында отыздан артык куллыкшы ислейтаган эди, куллыкшылардынъ 95 проценти яслар эди. Тайбат Багатовна бизде ислеп баслаган ясларды колтыклап, оларды исинде баьри керек затка уьйретти.
Налоговая инспекциясы янъы курылган йыллар, налоглар тармагы баьрине де янъы болганга, ислемеге тыныш тувыл эди. РФ Налоговый кодекси беркитилингенде, таянмага болган негиз салынган сонъ, ислемеге енъил болды.
Сол йыллардан бери коьп янъы туьрленислер болды. Алдынгы эм аьлиги заманларды куллык этуьвден тура тенълестирип караганда, аьли ислемеге кыйын болса да, кызыклы. Ызгы бир неше йыллар ишинде налоглар тармагына налоговый инспекторларга эм налог тоьлевшилерге ярдам эткен билдируьв ресурслар киритилген. Айтпага, «Личный кабинет налогоплательщика» онлайн-сервиси, «Узнай свой ИНН» интерактивный буйымы эм сондай баскалар.
Йылдан-йылга план толтырув оьлшеми оьседи. Биз дайым да налоглар йыюв бойынша планды толтырамыз. Оьзек те, бу исте бизге яшавшылар да ярдам этедилер. Олар ер, муьлк, коьлик эм баска налогларды тоьлевден басларын акашпайдылар. Ногай районынынъ тысында аьрекетлеген ердеслеримизге биз занъ согып, налог- лар тоьлев керегин билдиргенлей ок, олар тоьлейдилер. Оннан оьзгелей, яшавшылар сырасында занъ согып оьзлери налог тоьлевден тура кагыт не уьшин аьли де келмегенин сорайтаганлар да боладылар. Бу бизим ердеслеримиздинъ тек оьзининъ ийги аты тувыл, яшаган ерининъ эм элининъ экономикалык онъайлыгы акында ойланувын шайытлайды. Соьйтип, уьстимиздеги 2021-нши йылдынъ январь-октябрь айларында налоглар тоьленуьв бойынша туьскен акша планы 99 процентке толтырылган, 83 миллион маьнет акша орынына 82,9 миллион маьнет акша йыйналган. Озган йылдынъ январь-октябрь айлары ман тенълестирип караганда, 7,2 миллион маьнет акшага артык налоглар йыйналган.
2005-нши йылда Ногай эм Тарумов районларынынъ налог инспекциялары бирлестирилдилер, районлар ара налог инспекциясынынъ орталыгы Тарумов районына коьшкен, аьли орталык Кизляр районында. Сол заманда туьрленислер Федераллык законы бойынша савлай Россияда болган. Кайдай да бир структуралар бирлестирилип, уьйкен бирев болады. Солай болды Ногай эм Тарумов районларынынъ налог инспекцияларында да. Сол туьрленислерден сонъ биз, куллыкшылар кыйынлыкларга йолыкпадык, тек яшавшыларга баслап Тарумовкага аьли Кизлярга бармага керекли болады. Сога коьре налог тоьлевшилерге кыйын болмасын деп, биз олардынъ соравларын мунда, еринде шешпеге шалысамыз, – деп куллыгы акында ДР бойынша 15-нши номерли РФ ФНС МРИ бас патшалык инспекторы, Ногай ТОРМ бойынша яваплы куллыкшысы Тагир Караев хабарлайды.
Тагир Караевти район яшавшылары оьз исин бажарымлы толтырган, аьдемлерге коьмегин этпеге дайым аьзир куллыкшы деп таныйдылар. Ол халк арасында сый-абырай ман пайдаланады.
Тагир Мусаевич налоговый органларында коьпйыллык яваплы иси уьшин Дагестан Республикасы бойынша Россия Федерациясынынъ налоглар эм йыювлар бойынша министерствосынынъ управлениесининъ, «Ногайский район» МР администрациясынынъ Сый грамоталары ман савгаланган.
Караевлердинъ аьелинде аталары юриткен иске суьйим несилден-несилге коьшеди. Тагир Караевтинъ атасы Муса налог агентининъ куллыгын юриткен. Ол эткен исти увылы Тагир, эндиги уныклары Алан эм Альбина бардырадылар. Алан да, Альбина да мектебти алтын медальге окып тамамлаганлар, экеви де Москва патшалык университетининъ экономикалык факультетинде окыганлар, аьли Москва каласында ислейдилер.
Кеспи байрамы ман биз ДР бойынша 15-нши номерли Россиядынъ МРИ ФНС куллыкшыларын кутлаймыз, оларга ден савлык, онъайлык эм исинде йогары уьстинликлер йораймыз.
Н.Кожаева.
Суьвретте: Т.Караев.
