Яз акында ятлавлар_______________________

Гамзат Аджигельдиев
Ясынок
Тынык ава. Тынык тав, иссилик ерде.
Ел. Коьтерилди куйын да, козгалды масак.
Эки булыт – эки дав урынды бирден,
Сис ийнединъ ушындай коьринди ясынок.

Гуьл шешекей
Шешекейлер арасында каркыранъ
Баьриннен де йогарланып ерлескен.
Мага коьре куьн мен тенъсинъ малкылдап,
Тоьгерегинъ салкынсымал ел эскен.

Тек мен коьрдим, конъыз конды касынъа,
Савлай суьтин ишти усай калдырмай.
Йыйылыса баскалары басынъа,
Авырлыктан сав каркыранъ калтырай.

Тек ушыртып сен оларды болмадынъ,
Савлай кынанъ тайып, акка айландынъ.
Оны коьрип, тура берип эректе,
Терен тыныс алып мен де ойландым.

Конъыз сага келип тувра конганда,
Ушыртпага бир де эбин таппадынъ.
Буьгуьн неге сен буьгилдинъ тонъгандай,
Шоькирлеринъ неге ога каппады?

Кадрия

Шилле аьли канъыраган шоьлликте…
Шилле аьли канъыраган шоьлликте
Ойсыз еллер ап-ак тоьсин тырнайды,
Аьлсиз яткан яс хатындай шоьлимди
Исси еллер ян-ягыннан кармайды.
Эм курыган камыс бойы коллардай,
Коькке карап ямгыр тилеп созылган.
Явмайдылар, явмайдылар ямгырлар:
Иссиликтен савлай яшав бузылган.
Ама бирден коькке булыт йыйылып,
Ямгыр явса, кумлак бавга айлана.
Шоьл куслардынъ занъыраган сеслери
Яшав деген йылы соьзге байлана.
Соьйтип яшав, бирев ийтлик эткенде,
Ийгиликти баскалардан тилейсинъ.
Эм арада алал досынъ кол созса,
Дос баасын калай сонда анълайсынъ.

Мурат Авезов
Язгы ямгырды эскеруьв
Язгы бавда кыдырганда,
Ямгыр явды. Соннан кашып,
Бардым сенинъ босаганъа.
Йолыктынъ сен, эсик ашып,
Бав ишинде йылы уьйинъ
Ак елкенли ак кемедей…
…Таьтли эди бизим суьйим,
Аьлбелидей, аьлбелидей.

Сав туьн бойы явды ямгыр,
Куьмис анълы таза ямгыр,
Йылы ямгыр, йырлы ямгыр,
Емис даьмли язгы ямгыр.
Кетти яз да. Озды куьз де.
Етти шагы сувык кыстынъ.
Коьп айландым ер юзинде,
Мутпадым сол сылув кызды:
Кардан да ак юмсак этин,
Карга тамган кандай бетин,
Аьлбелидей эринлерин,
Аьйле сарккан кирпиклерин…

Туьслериме энди ямгыр,
Куьмис анълы таза ямгыр,
Йылы ямгыр, йырлы ямгыр,
Емис даьмли язгы ямгыр…

Бавга буьгуьн мен кайтканман,
Ява ямгыр баягыдай.
Босаганъа шалт бараман
Аьсиретлим тек йолыкпай.

Бав ишинде боп-бос уьйинъ
Иримес кыс куьртигиндей.
Таьвесилди бизим суьйим
Эртегидей, эртегидей…

Суюн Капаев
Яз эртенълиги
Шолпан тувды, ай батты,
Танъ сес берди, туьн кашты,
Ярык севип дуныяга,
Куьн кушагын кенъ ашты.

Алтынланып тоьгерек
Куьн саьвлелер тоьгилди,
Коьгоьленде шык яйнап,
Ерге нурлар себилди.

Ян-янувар куванды:
Ярык куьн-ав, тувды деп,
Туьн тынлыгын бийлеген
Уьстимизден кувды деп.

Яз эртенълик яслыктай,
Ер де, коьк те коьрк атып.
Яс балалар ойнайды
Куьнди коьрип, боьрк атып.

Солтанбек Аджиков

Авлакта туьн
Уьйилип бастынъ туврасында
Ак юлдызлар йылтырай.
Куьмис булытлар арасында
Алтын ай да яркырай.

Оьрлерде акырын сыбырдайды
Ел эскенде камыслар.
Тоьгерек якта кыбырдайды
Туьрли айван эм куслар.

Бу язгы туьннинъ авалары
Янга калай енъил ди.
Онынъ аьйлели авазлары
Юбантады коьнъилди.

Магомет Кожаев

Балшыбыншыдынъ кызы
Гуьл шешекей
Оьскен ясыл тогайда
Кызды коьрдим –
Яслыгымнынъ язлыгындай ярасык.
Танъдай таза
Юзин онынъ танымай,
«Кимнинъ кызы?» –
Деп сорадым мен акырын янасып.
«Балшыбынлар
Асырайган агайдынъ
Яны суьйген
Ялгыз кызы!» – деди яйнап ол мага.
Куьн саьвлели
Коьзлери мен шакырып,
Гуьл шешекей
Айлак шебер биткен ясыл тогайга.
Шоьлге карап,
Куьлемсиреп, шексинип
Бас деп кыздынъ
Айтканына коьп ынанмай
тынъладым.
Балшыбыншы
Карттынъ кызы экенин
Бал татыган
Эринлерден оьпкеннен сонъ анъладым.

Фарида Сидахметова

Танъ атканда биялага карайман…
Танъ атканда биялага карайман,
«Аьруьвсинъ ме?» – деп оьзимнен сорайман.
Куьлемсиреп, шашларымды тарайман,
Тувган куьнге коьп яхшылык йорайман.

Шоьлге шыгып, шешекейлер йыйнайман,
Ясыл ел мен куваласып, ойнайман,
Арыганда, оьленлерге авнайман,
Яз бан бирге яс баладай ойнайман.

Коькке карап, юмсак ерде ятаман,
Саьвлелердинъ йылувына батаман.
Сол вакытта ызаларды мутаман.
Кайтарадан балалыкка кайтаман.

Сонъ сав куьн оьз каьримди шегемен,
Ойларыма оратылып юремен,
Кайгы мени басалмаяк билемен,
Куьнлеримди яшавыма оьремен.

Танъ атканда биялага карайман,
Куьмисленген шашларымды тарайман…

Салимет Майлыбаева

Язгы коьнъил
Сеземен мен яз тынысын алганын,
Туьрли туьске боялганын коьремен.
Кыс пан бирге сувык ойлар калганын,
Кутлы оьтеди яз шаклары, билемен.

Япырактан тамып аккан танъгы шык,
Тап коьзястай юрегиме туьседи.
Яным отта, тоьгеректе – тынышлык,
Шынжыр ойлар бийикликке оьседи.

Сосы шакта дертленемен байлыктан,
Ерди-коькти кушагыма аларем,
Толкынлардай кайнап кеткен танълыктан
Аьр инсаннынъ юрегине саларем.

Гульфира Бекмуратова
Мен суьемен
Мен суьемен куьн саьвлесин шашканын
Савкат этип кенъ яйылган шоьлиме.
Мен суьемен нурлы ямгыр явганын,
Куванаман яйдынъ исси куьнине.

Мен суьемен аьр куьн сайын шоьлимнинъ
Тынъламага таза сувдай йырларын.
Мен суьемен данъылымнынъ язларын
Алтын куьзин, кар тоьселген кысларын.

Мен суьемен гуьл шашылган тогайда
Куьпелектинъ шешекейге конганын.
Мен суьемен туьрли туьсли курткашык
Ямгырдан сонъ таза коькти япканын.

Мен суьемен суьйгенимнинъ куьлкисин,
Мен суьемен суьйим толган каравын.
Мен суьемен шоьллигимнинъ ясларын
Эм ярасык, кара шашлы кызларын.

Болсын дайым элимизде эмишлик
Ак юректен бу соьзлерим айтылсын.
Мен суьемен ногайымнынъ болганын
Куьн саьвлеси наьсип болып шашылсын.

Явгерет Дильманбетова
Яздынъ юмартлыгы
Яз куьнинде куьн бек тоьмен туьскендей,
Калай исси алав кырга яйыла!
Баьри зат та исси сувда калккандай,
Аьлсизленип йыгылмага аз кала.

Калай юмарт иссиликке яй айлар,
Эш аямай тоьгип туьпсиз боькшеден.
Ортасында шилле айды савгалар –
Салкынлыкты кашырып тоьгеректен.