Сиз, бай тарихи мен халк

Янъыларда ис йорыгы ман Ногай районында Информатизация эм баспа министри Умаросман Гайбуллаевич Гаджиев делегация басында болып кетти. Бу куьнги йолыгыстынъ бас темасы «Терроризм идеологиясына карсы турув комплексли программасын эм планын яшавга шыгарув» эди. Тармак министри, Дагестан Респуб- ликасынынъ Аькимбасы Ногай районына келеектен алдын, бар маьселелерди, ямагаттынъ ойын билуьв ниет пен келип кеткен эди. Оны ман бирге Ногай районында туьзилисинде Дагестан Республикасынынъ Аькимбасындагы аьдем ыхтыярлары эм гражданлык ямагатынынъ оьрленуьви бойынша советининъ етекшиси Зикрула Ильясов, ДР ОП агзасы Мустафа Билалов, республикадынъ АТК-сындагы экспертли советининъ агзасы Заид Абдулагатов эм орынбасарлары болган экспертли куьп те бар эди.

Келген конакларды «Ногайский район» МР администрациясынынъ аькимбасы Мухтарбий Аджеков эм район активи йылы йолыкты. Йолыгыстынъ басында Мухтарбий Аджеков келген конакларга етимислер эм етиспевликлер акында айтып, бу куьнлерде баьри элимиз бойынша оьткир туратаган вакцинация маьселесине уьйкен эс этти эм сол бизим ра- йонымызда тийисли дережеде оьтетаганын айтып кетти. Умаросман Гаджиев йолыгыстынъ барысында аьлиги заманда савлай элимиз, сол санда республикамыз да кыйын заманларда яшайтаганы акында билдирип, социал-экономикалык оьрленуьв соравларын коьтерди. Аьр бир аьдемнинъ косымы, республика аькимбасынынъ тоьгерегинде йыйылысув республикамыздынъ ийги якка карап оьрленуьвине косым болар. Солай ок, бу йолыгыста Информатизация эм баспа министри ямагат яшавында белсен катнасатаганларды, тувган тил эм адабиат окытувшыларын, терроризм идеологиясына информационлык карсы турув уьстинде ислейтаганларга Сый грамоталар ман китаплер тапшырды.


Ногай район активинде бу куьн Информатизация эм баспа министри мен келген конакларды да тынъламага мырсат болды. Келген конаклардынъ аьр бириси терроризм идеологиясына карсы республикамызда кайдай куллыклар этилинетаганы акында айтып, анълатув ислер де юриттилер. Хабарласув аьлинде бизим районымыздан Сирия Республикасына кеткенлер саны да белгиленди эм олардынъ армаганда бактысы кайдай болганын да айтып кеттилер. Ногай районымыздагы бу куьнги аьллер акында, кайдай куллыклар юритилетаганы акында «Ногайский район» МР администрациясынынъ аькимбасынынъ кавыфсызлык бойынша орынбасары, АТК яваплы секретари Баймагомед Ярлыкапов оьз докладында айтып кетти. Келген конаклар онынъ доклады бойынша соравлар да бердилер.
– Ногай районы Дагестан Респуб- ликасынынъ он сегиз процент ерин алады. Аьлиги заманларда бизим муниципаллык япсарда террористлик йорыгы болган кыянатлык бары белгиленмеген. Сонынъ да себеплери белгили, неге десе ыхтыяр саклавшы органлардынъ куллыкшылары оьз ис борышларын бек яваплы толтырады. Районымызда антитеррористлик аьрекети терроризм эм экстремизм идеологиясына карсы турув комплексли программасына таянып юритиледи. Аьр бир белгиленген сорав бойынша соларды толтырув уьшин аьдемлер де белгиленгенлер, – деди ол.
Терроризм идеологиясына карсы турув уьшин бизим районымызда аз куллыклар этилмейди. «Ногайский район» МР администрациясынынъ аькимбасы ман 2021-2023-нши йылларга комплексли программа да туьзилип, беркитилген, айырым аьдемлер мен профилактикалык ислер планы да туьзилген, олай дегенимиз, бизде де бу куьнлерде, оькинишке, Сирия элине кеткен 31 аьдем белгили, (олар бизим районымыздынъ яшавшылары деп тек документте белгиленген, ама оьзлери Россия элининъ баска калаларында ис аьрекет бардыратаган заманларда кеткенлер), солардынъ кайтып келген хатынлары ман балалары да бар, олар ман туьрли хабарласувлар озгарыладылар. Дин куллыкшылары ман да аз куллыклар этилмейдилер. Мектеб куллыкшылары да терроризмге карсы турув шаралар озгарып турадылар, балалар бу тема бойынша коьп шараларда катнасадылар, балалардынъ ден савлыгын беркитуьвге де уьйкен маьне бериледи. Террористлерге карсы турып, ян берген полиция куллыкшылары Замир Акмурзаев эм Эльдар Аджигельдиевтинъ эстеликлерине багысланып озгарылатаган спорт турнирлери де оьсип келетаган несилге пайдалы болатаганы, оларды мысал этип, ясларды тербияламага болатаганы акында Б.Ярлыкапов билдирди.
«Ногайский район» МР администрациясында Дагестан Республикасынынъ Информатизация эм баспа министри мен йолыгыс ямагат ваькиллери мен хабарласув ман тамамланды. Берилген соравлар ишинде энъ де маьнелилери – ногай тил бойынша китаплер эм Кадрия Темирбулатовадынъ аьзирленген уьш топламалы китабининъ баспаланувы акында эди. Соравлар берилдилер, энди маьселелердинъ шешилуьвин куьтип турайык.
Экинши йолыгыс Терекли-Мектебтинъ А-Х. Джанибеков атындагы орта мектебинде болды. Мунда келген конаклар окувшыларга терроризм идеологиясына карсы турув йорыкларды анълатып, мысаллар келтирип, сонынъ зыяны кайдай болатаганы акында айтып кеттилер. Сол айтылган мектебтинъ етекшиси Курасхан Ярикбаева мектебте ис аьрекетин бардыратаган окытувшылар коллективининъ йогары кеспилиги акында билдирип, бу куьнлерде Ногай районынынъ негизли мектебине капиталлы ярастырув кереги акында айтты. Соны тийисли дережели органларга еткермеге тилек салды мектеб етекшиси.
Келген конаклар А-Х.Джанибеков атындагы мектебининъ китапханасына 100 китап савгалады. Ногай районына келген экспертли куьптинъ ызгы йолыгысы «Шоьл тавысы» газетасынынъ янъы ярастырув куллыклар битип турган меканында болды.
Г.Сагиндикова,
РФ Журналистлер союзынынъ агзасы.
Суьвретте: ДР экспертли куьби Ногай районынынъ А-Х.Джанибеков атындагы мектебинде.