Бу куьнлерде календарь бойынша музей куллыкшылары оьзлерининъ кеспи байрамын белгиледи.
Музейде – халктынъ тарихи, маданияты, яшав-турмысы. Кайсы музейге кирсенъ де, кызыксынув тувады, сондагы аьр бир алатка карап, сонынъ кулланувда болган заманын, иеси ким болганын да билгинъ келеди. Музейде болув аьдемнинъ маданиятын да коьтереди, деген ойга да келемен. Сонда ис аьрекетин бардыратаган аьдемлер де келген конаклардынъ коьнъиллерин коьтеруьвге аз куьш салмайдылар. Келгенлер разылык пан кетселер, музейдинъ куллыкшыларына да коьнъиллик косылады.
Ногай район орталыгымыздагы А.Тахо-Годи атындагы музейининъ филиалында 20 йылдан артык заман каравшы ис аьрекетин бардырып келди Марипат Абдулкерим кызы Манкаева. Музей етекшиси Дагестан Республикасынынъ ат казанган маданият куллыкшысы Каирбек Сейдахмет увылы Бальгишиев бу ис аьрекет тынышлардан тувыл экени акында айтады.
– Сав куьн узагында музейдеги экспонатлардынъ саклыгын карап турув, аьр бирисине аявлы ян кимик карав, келген аьдемлер соларды аявсыз ыслап, зыян келтирип кояды экен деп коркып турув, оннан сонъ арты не болаягын ойлав, элбетте, тыныш тувыл. Марипат Абдулкерим кызынынъ яваплылыгын мен биревдики мен де тенълестирип болмайман. Бу аьдем баска несилдинъ ваькили экенин, яшав аьлине коьре де, баска заманда тувганын анъламай болмайсынъ, ол, совет заманларында да ис аьрекет бардырган аьдем, исине айлак мукаят: мунда сол йылларда бир йойым да, экспонатларга зыян келтирилгени бир де болмаган. Дайым оьзининъ ис борышларын патриотизм сезимлерин алды орынга салып, толтырып келди.
Оьзи дайым музейимиздинъ тарлыгын айтып, кыйналып туратаган эди. Онынъ соьзинде: «Айхай, бир аьруьв ярык, бар экспонатларды коьрсетип болгандай, мекан болса экен», – дегенди коьп кере эситкенмиз. Тек, оькинишке, ол сол меканда олтырып, ис аьрекетин бардырмады, тийисли тыншаювга кетти, биз аьли де сол куьнъиртленген меканымызда олтырамыз, бу бизим энъ де уьйкен маьселемиз эм бас авырувымыз, тек байрамда сонынъ акында айтпага да суьймеймен, – деп соьзин тамамлайды Каирбек Бальгишиев.
Аьли соьзимди ис ветераны Марипат Манкаева акында бардыраман. Мен оьзим де ис борышыма коьре, ерли музейде аз болмаганман, дайым кайдай куллыгым болып барсам да, Марипат-абай йылы йолыгатаган эди.
Марипат Абдулкерим кызы оьзи – асылы ман Ногай районынынъ Червленные Буруны авылыннан. Бактысы оны Шешен Республикасынынъ Шелковской районынынъ Сары-Су авылына аькетти. Сонда эрге барып, 6 балады тербиялап, оьстирди. Аьр бирисине билим де берип, яшав йолына шыгарды.
Баьрисининъ де эсинде Шешен Республикасынынъ аьдемлери 90-ншы йылларда айлак авыр заманларды басларыннан оьткердилер. Сондай кыйынлыкларды Манкаевлердинъ аьели де оьтти. Экинши аьскершилик кампаниясы озган шакларда Марипат-абай аьели мен Терекли-Мектебке коьшип келди. Соннан бери де аз заманлар оьтпедилер.
Аьдем деген кайда да ерлесип те, аьллесип те болады, сол да аьдемге табиат пан берилген касиет. Марипат та мунда кайсы ис орында да иследи, аьдемлер араларында абырай да казанды. Ол Шешен Республикасында ислейтаган шакларда, онынъ суьврети Сары-Су авылынынъ Сый тактасында да тез-тез коьринетаган болган, аьли онынъ уьй архивинде коьплеген Сый грамоталары сол йыллардан сакланадылар.
Буьгуьнлерде сыйлы ясуьйкенимиз бес кызынынъ, бир увылынынъ увыллары ман кызларына суьйинип турады. Олардынъ куьези Марипат Абдулкерим кызынынъ яшавын тек куванышка толтырады.
Байрам куьнинде сыйлы яс- уьйкенди, музей исининъ ветеранын, кеспи куьни мен кутлап, алдыда тек наьсипти йораймыз.
Г.Сагиндикова,
РФ Журналистлер союзынынъ агзасы.
Суьвретте: М.Манкаева.
