Бу куьнлерде Россия элинде миллионлаган аьдемлер секерли диабет пен авырыйдылар. Йылдан-йылга сол авырув ман авырыйтаганлар саны да бир неше кере артып оьсип турады. Аьлиги заманларда медицина тармагында да бу авырувды эмлев кеплери оьрленип турады. «Кизлярская ЦГБ» ГБУ-да, уьйкенлер уьшин поликлиникада «Секерли диабет мектеби» аьрекет этип баслаган.
Диабет мектеби бу куьн- лерде мараз бан куьресуьвде энъ де куьшли алат болады. Сонынъ бас ниети–авырувлы аьдемди сол каста ман куьресип уьйретув.
Аьлиги заманларда Кизляр каласындагы кала больницасынынъ негизинде туьзилген мектебтинъ бас мырады – секерли диабет пен авырыйтаган аьдемлерди оьзлерин тергев йо- сыкларды тутып уьйретуьв, врачтынъ белгилеген эмлевин яшавына киритип болдырув, авырувдынъ оьткир болжалында оьзлерин юритип болувды анълатув, авырувга карасты кеплев.
Бу куьнлерде сондай мектебтинъ болувы коьп затлардынъ алдын шалувга се- беплигин этеди эм авырувлы аьдемлерге де бек уьйкен маьнели болады.
Бу мектеб не уьшин керек?
Коьбисинше врачларга секерли диабет пен авырыган аьдемлерге оьзлерин кайтип юритпеге, не затлар ашамага, ишпеге ярайтаганын яде ярамайтаганын айтып олтырмага заман етпейди. Сонынъ уьшин бу мектебтинъ болувы коьп маьселелерди шешеди эм врачларга ярдам да этеди эм, оьзинде секерли диабет барын билген аьдемге де баслапкы куьнлерде соны кабыл этип алув бир аз кыйын болады, бу ерде де «Секерли диабет мектеби» оьз ярдамын этеди.
Бу мектебке келген авырувлы аьдем кайдай пайда алмага болады?
Мектеб катнасувшысы болув – авырувлы аьдемге коьп пайда аькеледи. Ол оьзининъ тамакланувын тергеп уьйренуьвден баскалай, тыншаюв заманын да белгилеп уьйренеди. Мунда оьзиндей авырувлы аьдемлер мен бирге секерли диабетке карсы шыгувдынъ йорыклары ман танысады.
«Секерли диабет мектебинде» куьп пен ислейдилер. Бир куьпте 5–10 аьдем болады. Сога коьре, сулып пан боьлисуьвге де мунда орын табылады. Эси- нъизде сакланъыз, аьр аьдем оьз савлыгынынъ иеси оьзи, а врач болса, тек ярдамшы болады.
Бу мектебте уьйретуьв тегин.
А.Абдурахманова,
ТФОМС Кизляр филиалынынъ врач эксперти тамада специалист.