Районымыздынъ оьктемлиги __________________
Ярыкбай Абдулкадыров
Ярыкбай Шомат улы Абдулкадыров 1949-ншы йылда, «Червленные буруны» патшалык заводында бириншилерден болып, Социалист Истинъ Баьтири деген йогары ат пан савгаланган. Ол аьли бала шагында Ногай шоьллигиндеги Нестеренко помещиклерининъ сансыз отарларын баккан. 1928-нши йылда «Червленные буруны» совхозы куралганда ол сонынъ биринши бас койшыларынынъ бириси болады.
Ярыкбай ногай авлаклары уьшин сога келисли койлар тукымын асыллав керек деп санаган. Аьли де согыстан алдын совхозда элимиздинъ айтылган малшылык аьлимлери янъы койлар тукымын шыгарув уьстинде ислеп баслаганда, Я.Абдулкадыров сол ислерге уьйкен суьйиниш пен косылган. СССР Министрлер Советининъ 1951-нши йылдынъ 15-нши сентябриндеги токтасы ман «Грозненский меринос» деген йибек юнли койлар тукымы беркитилгенде, сол тукымнынъ соавторларынынъ бириси деп СССР Авыл хозяйство министерствосынынъ буйрыгы ман Ярыкбай Абдулкадыров та белгиленген.
Онынъ ис сулыбы сонъында элимиздинъ коьп койшы бригадаларынынъ, совхозларынынъ эм колхозларынынъ куллыгында кенъ кулланувга алынган.
Туркманбет Ажманбетов
Туркманбет Ажманбетов оьзининъ ис аьрекетин 1925-нши йылда алдынгы кулакларда ыргат юруьвден баслаган. 1928-нши йылда «Червленные буруны» совхозы курылган сонъ, ол бу хозяйствога келген эм совхоз койларын багып баслаган. 1935-нши йылда Туркманбетке яс токлылар отарын тапшырганлар эм ол малшылыкта бийик ис коьрсетимлерине етисип баслайды.
Уллы Аталык согысы басланганлай, совхоздынъ бир кесек койларын Бабаюрт эм Хасавюрт районларына айдаганлар. Т.Ажманбетовка 200-ге ювык атларды каравды тапшырганлар. 1941-45-нши йылларда оьзининъ намыслы ис кайратлыгы ман Туркманбет йыл сайын 100 аттан 100 кулынлар алып эм соларды авыр аьллерге де карамастан, 2-3 ясларына дейим саклап оьстирген. Т.Ажманбетовтай малшылардынъ каныгыслы ис баьтирлиги мен совхоз фронт эм Енъуьв уьшин керекли атларды иркуьвсиз оьстирип келген.
СССР Элимиз Туркманбет Ажманбетовтынъ коьпйыллык минсиз етимисли куллыгына тийисли баасын берген эм ога 1949-ншы йылда Социалист Истинъ Баьтири деген йогары савга тапшырылган.
Батир Карагулов
Батир Карагуловтынъ ис аьрекети де бек яслай, аьли де ерли байларда куллык этуьвден басланган. Ол да 1928-нши йылда айтылган «Червленные буруны» совхоздынъ койшысы болып, тукымлы койлар оьстируьвши хозяйстводынъ туьзилуьвине ис уьлисин коскан.
Кыйынлы согыс эм согыстан сонъгы йылларда Б.Карагуловтай койшылардынъ ис йигитлиги, дав куватындай куьшининъ аркасы ман совхоздынъ кой отарларын сакламага, сонъында оьстирмеге амал табылган.
Тувган Элимиз Батир Карагуловтынъ кайратлы куллыгына уьйкен сый эткен. Ол уьш кере Ленин ордени, 1950-нши йылда болса Социалист Истинъ Баьтири деген атка тийисли этилинген.
Камо Сабутов
Камо Баймурза улы Сабутовка 1937-нши йылдан алып, оьзининъ атасы, «Червленные буруны» патшалык заводынынъ айтылган койшысы Баймурза ман бирге кой отарларын бакпага туьскен.
1947-нши йылдан баслап, Камо оьзи алдына койшылык бригадасын басшылаган эм баслапкы йылларында ок та ийги ис коьрсетимлерине етискен. Соьйтип, 1949-ншы йылда К.Сабутов аьр бир яс кошкардан 8,2 килограмм юн кыркып алган. Ол сол йыллардынъ ис рекорды болган. Онынъ отарындагы тукымлы кошкарларды Орта Азияга, Казахстанга, Оренбург областине, Монгол Халк Республикасына да сатканлар.
1951-нши йылда СССР Оькиметининъ токтасы ман беркитилген янъы меринос тукымлы койларды шыгарувда катнаскан Камо Сабутов та сол тукымнынъ соавторы деп белгиленген.
1950-нши йылда айтылган койшыга ана койлар отарына етекшилик этуьвди сенгенлер. Мунда да ол оьзининъ малшылык усталыгын яркыратып коьрсеткен эм аьр 100 ана койдан 125-131 козы алувга, аьр бир ана койдан 7-8 килограмм юн кыркувга етискен.
1965-нши йылда койшылыктагы уьйкен ис коьрсетимлери уьшин Камо Сабутовка Социалист Истинъ Баьтири деген йогары савга тапшырылган.
Кадыр Сабутов
Кадыр Сабутов та белгили койшы Янмурза Сабутовтынъ увылы. Ол 1953-нши йылдан алып тувган «Червленные буруны» патшалык заводында ислеп баслаган. Онынъ сав ис оьмири «Грозненский меринос» йыныслы койларды оьстируьвге багысланды. Кадыр етекшилик эткен койшылар бригадасы коьп йыллар узагында бийик ис етимислерине етисип келген.
1968-нши йылда ога ДАССР ат казанган койшысы деген сыйлы ат берилген. Онынъ койшылар бригадасы 1971-нши йылда аьр 100 ана койдан 135 козы алып, аьр койдан 9,3 килограмм юн кыркувга етискен.
СССР Оькимети Кадыр Сабутовтынъ ис уьстинликлерине йогары баасын берген эм ога 1971-нши йылда Социалист Истинъ Баьтири деген ат пан Ленин орденин эм Алтын юлдыз медалин тапшырган. 1976-ншы йылда болса, ога экинши Ленин ордени де берилген.
Кадыр Сабутов тек заводтынъ тувыл, районымыздынъ, республикамыздынъ эм элимиздинъ ямагат-политикалык яшавында да белсенли ортакшылык эткен. 1979-1984-нши йылларда ол СССР Оьр Советининъ депутаты, КПСС Дагестан обкомынынъ, Ногай район комитетининъ агзасы болган. Бир неше кере ДАССР Оьр Советининъ, Ногай район депутатлар Советининъ депутаты болып та сайланган.
Зекарья Шомаров
Ис Данъкы орденининъ толы иеси Зекарья Кошер улы Шомаров 1930-ншы йылдынъ 28-нши ноябринде Караногай районынынъ Сылув-Тоьбе авылында йыныслы койшылар аьелинде тувган. Он уьш ясыннан алып атасына кой бакпага ярдамласкан. 1963-нши йылдан алып 1991-нши йылга дейим «Червленные буруны» патшалык заводында койшылар бригадасын етекшилеген. Онынъ бригадасы хыйлы йыллар узагында уьйкен ис уьстинликлерине етисип келген.
З.Шомаров 1965-нши йылдан алып СССР ВДНХ катнасувшысы болган, сонынъ медальлери, «Койшылык устасы» деген ат пан савгаланган.
Республика бойынша ийги ис уьстинликлери уьшин (100 ана койдан 132 козы алган) Зекарья Шомаровка 1975-нши йылда СССР Оьр Советининъ Президиумынынъ Указы ман «Ис Данъкы» орденининъ 3-нши дережеси, 1976-ншы йылда 2-нши дережеси эм соннан он йыл оьткен сонъ 1-нши дережеси тапшырылган.
