Суьйиниш те, кайгы да — ортак

Аьелди курып, балалы-шагалы болув кыйынлы тувыл. Яшав бойынша бирге баьри кыйынлыкларды оьтпеге, суьйиништи боьлиспеге, балаларды ийги аьдем этип тербияламага тыныш тувыл.

Аьел — наьсип, суьйим, онъайлык, балалардынъ тувувы, олардынъ биринши абыты, биринши соьзи. Английс философ Френсис Бекон айткан: «Аталыкка суьйим аьелден басланады». Сол да акыйкат соьзлер, неге десе аьелде бизим баьри касиетлеримиз де кепленеди, сонъында сол касиетлерди биз аьвлетлеримизге коьширемиз.
Ильяс Абдурахман увылы эм Альфия Амангельди кызы Койлубаевлердинъ аьели туьзилгенли тезден 48 йыл болады. Буьгуьнлерде, Аллага шуькир, Койлубаевлердинъ татым аьелинде балалардынъ балалары уьйди занъыраган сеслерине толтырадылар.
Ильяс Койлубаев асылы ман Карагас авылыннан, яслай калды атасыннан, уьйде оннан уьйкен аьптеси болса да, Ильяс Абдурахман увылы анасына коьмекши, кишкей бебелерине тирев эм коршалавшы эртеден болды. Сол заман болса ярайды, онынъ оьз аьели уьшин яваплылык касиети де кепленген. Сол яваплылыкты яшав бойынша тутып келеятыр Ильяс Абдурахман увылы, балаларын да аьелди биринши орынга салув керек деп уьйретеди. Альфия Амангельди кызы Терекли-Мектеб авылынынъ Оразбаевлердинъ аьелинде тунъгыш аьвлети эди. Танълыкка, оьзденликке, ясуьйкенди сыйлавга оны аьелде уьйреткенлер, сол касиетлер кыскаяклыга ийги келин, алал ян йолдас, шынты ана болмага демевлик бергенлер.
1974-нши йылдынъ карагыс айынынъ 5-нши куьнинде Койлубаевлердинъ яс аьели туьзилди. Яслар туьрли авылларда яшаса да, бир-бириси мен коьрисип, таныскан, сол йолыгыс алал эм уьйкен суьйимге айланган. Сол танысувдынъ акында тиклеп сорамага болмадым, мен ойлайман, аьр бир аьелдинъ сондай янына ювык, юреклерди телезиткен сырлары болмага тийисли.
Ильяс Абдурахман увылы эм Альфия Амангельди кызы Дагестан авылхозяйстволык институтынынъ туьрли факультетлерин биткенлер. Ильяс — зооинженер, Альфия — бухучет бойынша экономист, олар экеви де кеспи бойынша иследилер. Яслар Карагас авылында яшайтаган эдилер, буьгуьнлерде Альфия Амангельди кызы йылувлык пан кайынанасы Марие Абубакар кызын эсине алады, янъы аьелге туьскен яс хатынга кашан да кыйынлы болады бирден кирисип кетпеге, болса да, Марие-абай аьелде тутылатаган аьдетлерге, уьйшиликтинъ сулыбына Альфия-келинин уьйреткен. Альфия Амангельди кызы сондай да тынълавлы, ийги келин болган, аьлиги заманда да оны янъы туьскен келинлерге коьрим этетаганын мен неше кере де эситкенмен.
Меннен «кимди сиз энъ де алал ян косак деп айтар эдинъиз?» деп сорасанъыз, мен бир такыйка да ойланмай, Альфия Койлубаевады коьрсетер эдим. Бир-бирисине оларды бир де тавыс коьтерип коьрмегендир деп ойлайман. Кашан да, уьйде кайдай аьллер де болып калады, Альфия болса, оьзининъ танълыгы ман, парахатлыгы ман экевине де сол аьллердинъ оьткир муьйислерин оьтпеге амал табады. Ильяс Абдурахман увылы аьелди кайзаман да биринши орынга салып, сайлап алган аьлейи, аьвлетлери уьшин янып-соьнеди. Ол балаларда баьри зат та болсын, олар керексинмесинлер деп кеше-куьндиз юреди. Аллага шуькир, ялгыз увылы Абдурахманнынъ увыллары Ислам эм Ильяс (оьзининъ атын тагып койыпты атай) буьгуьнлерде танълагысы куьн онынъ исин бардырмага аьдем бар деген ой ман тынышландырадылар. Сол тувыл ма яшавын аьвлетлерине багыслап турган инсанга куьез эм суьйиниш?
Койлубаевлердинъ аьелинде 1975-нши йыл тунъгыш бала — кызы Мадина тувды, ол Махачкала каласында яшайды, эри Ильяс Заргишиев пен доьрт бала тербиялайдылар, ерли медакадемияды битирип, врач куллыгын бардырады. Кишкей кызы Фатима да Махачкалада аьели мен турады, ян косагы Мурат Балигишиев пен Галия ман Аминады оьстиредилер. Фатима республикамыздынъ бас каласында кадастровый палатада ислейди, сонда халк хозяйстволык институтын эм Правовой академияды битирди. Ялгыз увылы Абдурахман Ростов каласында юридический институт битирген, аьли Терекли-Мектебте Россельхозбанк етекшиси болып ислейди.Терекли-Мектеб авылында яшайды, аьлейи Марина ман уьш бала тербиялайдылар. Уныклар, йиенлер Ильяс эм Альфия Койлубаевлердинъ энъ де уьйкен байлыгы боладылар. Мадинадынъ увылы Абдулла юрист болып ислейди, кызы Айсылув, анасынынъ йолын алып, Дагестан медакадемиясында окыйды. Расиль, Минарет, Ислам, Галия, Алтын-ай мектебте окыйдылар, Ильяс пан Амина — аьли де кишкей.
Янъыларда Ильяс эм Альфия Койлубаевлер оьзлерининъ 70 йыллык мерекелерин уьйкен той этип байрамшыладылар, аьвлетлери кайдай ярасык байрам уйгынладылар ата-аналарына. Увылы Абдурахман, уныклары Альфия-абамызды ортага алып бийигенде, кайтип куьшли суьйиндим. Бу яшавда Альфия Амангельди кызы оьзининъ бас борышы — хатын эм ана, тетей эм эней болып калмай, сол ога Кудай ман берилген энъ де уллы савгады шынтылай да толтырган деп ойладым. Эм онынъ касында коьплеген йыллар ога тирев болып келеятырган ян йолдасы — Ильяс Абдурахман увылы. Мине сонда хатыннынъ уьйкен деген наьсиби.
Меним аьелиме де Койлубаевлер узак аьдемлер тувыл, неше йыллардан бери суьек алыскан куда болып келеятырмыз. Койлубаевлер катнасувга бек шугыл, бавырмалы аьдемлер. Бириншилердинъ арасында суьйиниште де, кайгыда да етип каладылар.
Мен ак юректен Койлубаевлердинъ татым аьелине баьри ийгиликлерди йорайман. Аьли де коьп йыллар бирге оьмирин суьрсинлер деп сагынаман, немерелерин коьрип, олардынъ тойларында Ильяс Абдурахман увылы шанъ шыгарып бийисин, Альфия Амангельди кызы ак тастар байлап, тоьрде аьлиги заманда энъ де кишкей йиени Аминадынъ аьвлетлерин бесикте шайкасын. Сол куьн де, ИншАлла, келер.

Г.Бекмуратова.
Суьвретте: Ильяс эм
Альфия Койлубаевлер.