Мине соьйтип айтпага болады шаиримиз Куруптурсын Утеш увылы Мамбетов акында. Онынъ да себеби йок тувыл. Сонъгы йылларда автордынъ язган асарларын окып шыксанъ, соны сезбеге кыйын тувыл. Боьтен де, шаирдинъ язылган кыска ятлавлары сонынъ акында аьруьв шайытлайдылар. Бу затты биз автордынъ 2019-ншы йылда Дагестан китап баспасында шыккан «Юлдызлы кешелер» деген йыйынтыгын окыганлай сеземиз.
Белгили язувшымыз Солтахан Аджиков: «Ногай Ордасы тарих дуныясында терен ыз калдырганлай, соьз дуныясында да терен ыз калдырган. Аллага шуькир, буьгуьнлерде де солардынъ ызын басып келетаган зейинли шаирлеримиздинъ бириси – Куруптурсын Мамбетов», – деп белгилеген.
Быйыл бу белгили ногай шаири эм коьшируьвши тувганлы 70 йыл толады. Ол 1951-нши йылдынъ 20-ншы канътар айында Шешен Республикасынынъ Шелков районынынъ Каршыга авылында тувган. Орта мектебти окып биткен сонъ, Куруптурсын Махачкаладагы Дагестан пединститутынынъ филология факультетине окувга туьседи эм соны 1975-нши йыл уьстинликли битиреди. Сол заманнан алып Куруптурсын Мамбетов онлаган йыллар узагында коьп туьрли ерлерде окытувшы, журналист болып ислеген. Мине сол йылларда ол оьз ятлавларын орыс эм ногай тиллеринде язып келеди эм аьлиги заманларда 10-га ювык йыйынтыклардынъ авторы болып саналады. Онынъ ятлавларына йырлар да язылган.
Оьзининъ асарларында Куруптурсын Мамбетов дослык, татымлык, суьйимлик, тил бирлик, кардашлык, авылдаслык акында язады. Ол ногай эм орыс тиллеринде шыккан «Тамада», «Полумесяц золотой», «Ийгилик солкымлары», «Ер тынысы», «Четки лет перебирая», «Слово истины», «Юлдызлы кешелер» деген китаплердинъ авторы болады.
Куруптурсын Мамбетовтынъ коьп ятлавлары Ставрополь, Махачкала, Пятигорск, Нефтекумск калаларында баспаланатаган газеталарда эм журналларда шыгып турадылар. Ол оьзи де Сырт Кавказ ерлеринде болатаган баьри де шараларда белсен кепте катнасады эм оьзининъ язганларын окувшыларга окып еткерип те болады.
Бизге коьре, онынъ язган ятлавларына Ногай шоьллиги тар болып, соьз оьнери савлай Ер юзине талпынадылар. Сондай асарлар да шаирде аз тувыл. Айтпага:
Кобыз согып,
Йырлап-бийип кувана,
Келген халктынъ
Кара каслы ясы биз.
Алтын юзик
Болса бизим дуныя,
Сол юзиктинъ
Асыл таслы касы биз…
* * *
Казгырлар табылар,
Казганынъ болсын.
Окувшы табылар,
Язганынъ болсын…
* * *
Буьлкилдеген, дувлайтаган
Юректи тыяалмайман.
Куьрсинеген, кувнайтаган
Дуныяга сыяалмайман…
К.Мамбетов аьли де оьзининъ яратувшылык аьрекетин аьр куьн сайын Ставрополь крайынынъ Нефтекумск районынынъ Коясыл авылында бардырады эм крайдынъ туьрли ерлеринде болатаган баьри адабиат шараларында катнасады.
Халкымыздынъ белгили шаирин 70 йыллык мерекеси мен кутлаймыз эм ол оьз окувшыларын тагы да янъы асарлары ман суьйинтер деп сеним этемиз. Мерекенъ хайырлы болсын, Куруптурсын Утеш увылы!
А.Култаев.
К.Мамбетов
Ювсан калше йолымда
Шоьллигиме келгенимде кыдырып,
Мен тагы да тувган-оьскен адырда.
Келгенимди сезип ата-бабалар,
Суьйинерлер ер астында камырда.
Кайтканыма разы болар кеткенлер,
Алганыма ювсан оьлен колыма.
Бурынгысы аталардынъ шагындай,
Тоьселеди ювсан калше йолыма.
Кардаш
Халкымыздынъ тили бай ды,
Бир соьзинде – ак шашы.
Баскасында – кара тас ты,
Коьнъил соьзде – асылтас.
Яшавда номай болады,
Соьзлер уьшин ян берген.
Бала шактан биле ногай
Ийги соьз «кардаш» деген.
Бу соьз – аданас белгиси,
Аьдемлер байланысы.
Сонда бар – алал эр киси,
Дослардынъ сенимлиги.
Халкымыздынъ тили бай ды,
Ата-баба тамырлары.
Аданастынъ, карындастынъ
Кардаш деп айтувлары.
* * *
Айланганда
Мырадымды анълаталмай,
Мен оьзимди
Коьремен бир етимдей.
Коьп бузлардынъ
Арасыннан шыгалмай,
Йылы куьнди
Куьтип турган кемедей…
