Тарихтинъ мутылмас бетлери

Кырк кийик айынынъ 27-нши куьнинде Махачкала каласында Р.Гамзатов атындагы Миллет китапханасында «Уллы Аталык согысы йылларында Дагестан халклары» деп аталып, илми конференция оьтти. Бу шара Дагестан Республикасынынъ дин ислери эм миллет политика бойынша министерствосы ман уйгынланган эм Ногай районынынъ ерин немец-фашистлерден босатылганлы 80 йыллыгына багысланган.

Конференцияда ДР дин ислери эм миллет политика бойынша министрининъ биринши орынбасары Гарун Давыдов, ДР авыл хозяйство эм азык-туьлик бойынша министри Мухтарбий Аджеков, профессор, тарих илмилерининъ докторы Даниял Кидирниязов, «Ногайский район» МР аькимбасынынъ орынбасары Баймагомед Ярлыкапов, Ногай районынынъ Билимлендируьв боьлигининъ етекшиси Алтын Агаспарова, «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ бас редакторы Эльмира Кожаева, муниципалитеттинъ ямагат организацияларынынъ ваькиллери, мектеблер директорлары, республикадынъ окув ошакларынынъ студентлери эм баскалар катнастылар. Ногай районыннан келген конаклар район еринде 1942-нши йылда болган согысувлар акында хабарладылар.
Архивли документлерге коьре, Уллы Аталык согысы йылларында Караногай районынынъ яшавшылары савлай совет халкы ман бирге элимизди коршалавга турганлар. Районнан давга баьриси 2560 аьдем кеткен, олардынъ ишиннен тек 520-сы кайтканлар. Терекли-Мектебте сол йылларда Совет аьскерлери йыйылып, савыт-садак алып, куьнбатарга карап кететаган болган. 1942-нши йылдынъ сары тамбыз айынынъ 25-нши куьнинде фон Либенштайннынъ согыс куьби 75-нши артиллерия полкынынъ 2-нши дивизионынынъ, 6-ншы танклар полкынынъ, 201-нши танклар полкынынъ 2-нши батальонынынъ сырасында Терекли-Мектебти алган эм Караногай районынынъ баска авылларына да кирген. Терекли-Мектеб авылга гитлеровшылар биринши кере 1942-нши йылдынъ казан айынынъ 4-нши куьнинде бомбалар атканлар.
Махач Дахадаев атындагы партизан отряды акында Ногай районынынъ Уллы Аталык согысы, Савытлы куьшлер эм правосаклав органларынынъ советининъ председатели Акманбет Сангишиев, Кумлы авылынынъ мектебининъ директоры К.Нукаева эм Джанибеков атындагы мектебининъ 10-ншы классынынъ окувшысы Алина Шугаипова хабарладылар. Партизан отрядыннан баскалай, Терекли-Мектебте кавалерия боьлиги де орынласкан. 24 самолетлардан авылга юзлеген бомбалар туьскенлер. Авыл янган, сол отлар баска авылларга дейим коьринген.
– 1932-нши йылдынъ сары тамбыз айында партизан отряды туьзилген, онынъ бас борышы халк арасында анълатув хабарлар юргистуьв, ямагат малын эм баска баалыкларын куткарув болган. Бизим шоьлимизден куьнтувар бетке коьплеген совет аьскерлер боьликлери кеткенлер, солардынъ ишинде генерал Кириченкодынъ кавалериясы да болган, – деп хабарлады А.Сангишиев. Орта-Тоьбе авылынынъ мектебининъ директоры Сапият Межитова Москва Хутор еринде яраланганларга госпиталь болганы акында айтты.
Оьз соьйлевинде «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ бас редакторы Эльмира Кожаева Уллы Аталык согысында Енъуьвдинъ 65 йыллыгына шыгарылган китапти янъыртув керек деген маслагат берди. Солай ок ол студентлерди сак болынъыз, социаллык тармакларда Дагестан ясларына Куьнбатар эллериннен эм Украинадан кир ниетли ойларын ябыстырмага суьйгенлерди коьтергишлеменъиз деп шакырув этти.
Конференция кызыклы оьтти.
Бизим хабаршы.
Суьвретте: конференция барысында