Россия оьз Элине алал болган увыллары ман данъклы. Бизим аьскершилер дайым да Аталыгынынъ кавыфсызлыгы уьшин оьз яшавын бермеге аьзирлер. Уллы Аталык согысы йылларында урысларда аьскершилеримиз «Эл уьшин» деген шакырув астында олардан нешаклыга да коьп савыт-садагы болган явга карсы турганлар. Аьлиги заман бизим коркынышсыз йигитлер НАТО куьшлерине карсы турадылар.
– Мен согыс спецоперациядынъ борышларын толтырган заманда аьелимди коьтергишлеп турган халкыма бек разыман. Элим, халкым, сондай ердеслерим уьшин мен оьз яшавымды бермеге де аьзирмен», – дейди согыс спецоперация катнасувшысы Нариман авыл яшавшысы Даниял Ильясов.
Даниял Ильясов Элининъ бактысы шешилип турган заманда шеттен карап турып болмаган. Ога 50 яс толганлы коьп заман болмаган, ол оьзининъ тувган ерине рахатлы кепте яшап эм ислеп турмага да болар эди. Ама ол оьз Аталыгынынъ алал увылы кимик, фашизм мен куьреске уьлис коспага суьйген. Онда согыс исинде сулып болган, неге десе бизим ердес – Афганистан согысынынъ ветераны.
Даниял Астемировичтинъ оьз Элине пайдалы болмага эм коршалавшылардынъ сыраларына турмага кайдай онынъ уьйкен аваслыгы болганын мен мунавдай соьзлериннен сонъ анъладым. «Бас деп согыс спецоперациясына 50 ясына толганларды аькетпейтаган эдилер. Тек сонъ 55 ясына толганларды аькетип басладылар мен сол заман кетип уьлгирдим ше», – деп тавысында уьйкен суьйиниш пен айтты согыс спецоперация катнасувшысы.
Узак 1987-нши йыл Даниял Ильясовты аьскер сырасына Новочеркассктагы инженер-мелиоративлик институтынынъ 1-нши курсын окып тамамлаган сонъ аькеткенлер. Оларды бес ай узагына Казахстанда Отар каласында согыс исине уьйреткенлер. Сонъ бизим ердесимизди баска яслар ман Афганистанга йибергенлер. Даниял Ильясов пан бирге Афганистанда бизим баска ердесимиз Мурат Мамутов та службасын бардырган, олар баска аьскер боьликлерде болганлар. Афганистанда Даниял Астемирович службасын Шинданд, Герат эм Кандагар калаларында бардырган. Сонда алган согыс сулыбы бизим ердесимизге СВО борышларын толтырувда бек пайдалы болган.
– Аьли бизим элимизге коьп баска эллер карсы турылар. Киев режимининъ ягында савлай дуныядан аьскершилер согысадылар, олардынъ сыраларында поляклар бек коьп. Россия уьшин тек биз – россиянлылар турганмыз. Биз бек наьсипли уллы Россияда тувганымызга. Мунда баьри де оьзин бир аьелдинъ аьдеми, бир ана – Россиядынъ увылы деп санайды. Баьрининъ де мырады бир – нацизмди енъип, элимиздинъ боьлинмеслигин саклав. СВО озып турган ерде аьр бир бизим аьскерши согыс йолдасына ийинин салмага аьзир. Бизим офицерлер эм аьскершилер бир де яралы йолдасларын таслап кетпейдилер. Явга оларды яралы кепте яде, амал тавып, кевделерин де калдырмайдылар. Бизим врачлар, оьз яшавын сынавга салып, согыс болып турган майданлардан яралы аьскершилерди аькетедилер. Бирев де оьзининъ яшавы эм кавыфсызлыгы акында ойламайды. Алдын Уллы Аталык согысы заманында медицина куллыкшысына согысларда атпаска шалысканлар. Аьли ондай зат йок. Медицина куллыкшысын йойытсалар, куткарылган аьскершилер де йок деп санайдылар. Бизим врачлар эм санитарлар соны ийги билип, дав майданларга дейим де етедилер. Явда болса сондай бирлик, ярдамласув йок. Олар бир элдинъ эм ердинъ увыллары тувыл, олар бир-бирине агалы-инили тувыл. Мага коьре, олардынъ аьр бирисининъ – оьз мырады. Кишкей кавыфлык келсе, олар оьзлерининъ яралы согыс йолдасларын таслап кетедилер. Куьнбатар эллери нацистлерге ярдам этедилер, савыт-садаклар, танклар, артиллерия, азыклар йибередилер. Бизде болса, баьри зат оьзимиздики. Элимиз согыс аьскершилерди кийим мен де, азык пан да канагатлайды. Аьскершилеримиз де – енъуьвшилер несилининъ уныклары ман немерелери. Олардынъ коьтеринъки ян-коьнъил куваты туьсирилмеек! Олардынъ Енъуьвге сенимин бирев де тартып алып болмаяк! Олар баьри де – Эли эм РФ Президенти уьшин. Бизге халкымыздан да коьп посылкалар, сувык кыстынъ куьнлеринде, нацизм мен каты куьресте эр кисилердинъ юреклерин йылыткан хатлар да келетаган эди.
Бизим арамызда согыс спецоперациясы озып турган ерге оьз эрки мен кеткенлер коьп. Олардынъ сырасында бир де службасын бардырмаганлар, солай ок ыхтыяр саклав органларынынъ ветеранлары, Шешен еринде озган согыслар катнасувшылары эм Нагорный Карабахта болганлар бар эди. Олардынъ согыс усталыгы бек баалы эди. Кызмет кылмаганлар сырасында туьбек атып болмаганлар да коьп эди. Атып болмаса да, олардынъ Элин коршаламага аваслыгы уьйкен. Биз оларды оьзимиз билгенге уьйретпеге шалыстык. СВО озып турган ерге оьзлерининъ аталары артыннан увыллары да келдилер. Олар бир авылда болса да, бир-бирин коьрип болмайдылар. Тек бир бириннен узак тувыл эдилер, сол узак зат та оларга куьш беретаган эди.
Афганистан согысынынъ катнасувшысы болганыма коьре, меним етекшилевим астында 2-3 аьдем борышлар толтыратаган эди. Мен оьз йигитлерим мен бирге душпан ягыннан диверсионлык куьплер биз турган ерлерге кирмесин деп тергеймиз. Олар бизим катерларга мина салмага яде катерлар ман янасып келип уьйкен калиберлы пулеметлар ман атпага боладылар. Солай ок диверсантлар биз алган ерлерге терен кирип кетпесин деп те карайтаган эдик.
Согыста болган, онда коьрген затларды соьз бен айтып болмайсынъ. Баьри зат меним эсимде эм юрегимде. Меним Элим, согыс йолдасларым, меним ердеслерим – ол меним оьктемлигим эм меним тиревим.
«Ногайский район» МР администрациясына ис орынымды саклаганлары уьшин, мен согыс спецоперациясынынъ борышларын толтырып турган мезгилде меним аьелимди коьтергишлегенлери уьшин уьйкен разылыгымды билдиремен. Дагестан Аькимбасы Сергей Меликов меним аьелиме 100 мынъ маьнет акша тапшырган. Айырым разылык Нариман авыл яшавшыларына. Олар тез-тез меним уьйиме келип, кайдай коьмек керек деп сорап, ярдам эткенлер. Элди коршалавга йолланганда, авыл администрациясы мени Махачкалага коьлик пен эртенъги 9 саьатке еткердилер, – деп хабарлайды Даниял Ильясов.
Кайдай суьйим мен Даниял Астемирович оьз халкынынъ акында айтады, ердесимиз оьзининъ яшавын да олар уьшин аямаяк экенин билдиреди. Онынъ йогарыда белгиленген соьзлеринде баска эллердеги аьдемлерди рахатсызландырган эм кызыксындырган соравга явап таппага болады. Неге совет солдатлары танклар астына каргып туьскенлер, яв ман бирге оьзлерин де граната атып оьлтиргенлер. Россия аьскершилери де сондай болып оьз Элиннен яшавын аямайдылар.
СВО катнасувшысы ман хабарлаятып, согыс спецоперация кайзаман тамамланар деп ойлайтаганын, сорамай болмадым. «НАТО Киев режимин савыт пан, азыклар ман канагатлавын токтатса, бир юма ишинде тынышлык келер», – дейди Даниял Ильясов. Ол Енъуьв бизики болаягында шекленмейди. Нацистлерде бизим йигитлердей коркынышсыз, оьз элине эм согыс йолдасларына алал болган аьскершилер йок.
Н.Кожаева.
Суьвретте: Д.Ильясов
