Белгили шаир эм окытувшы А.Каплановка – 70 йыл

АЛИБЕК КАПЛАНОВ

Тувган шоьлим

Кимнинъ юрегине суьйим толкын урынмас,
Эм юректе толы ойды калдырмас,
Ойларында тувган юрты токтаса,
Шавып-ойнап кезген ягын эске алса.

Тувган юртым, тувган ягым, шоьллигим,
Оьмирлерге халкым аты тагылган.
Куьнали ди мутса сени оьз улынъ,
Оьрден каргып, оьленинъде авнаган.

Дайым кетип, коьп заманлар йок болсам,
Дайым кетип якларынъа мутылсам,
Эскеремен тап анамдай дайым да,
Сенинъ коьркинъ тыныш бере яныма.

Авылларынъ коьк юзи мен яраскан,
Тап алыстан келип олар янаскан,
Кенъ тоьселип коьгоьленинъ шайкалган,
Язлык ели эркинине яйылган.

Эм айланып йылгаларынъ созылган,
Сербет сувдан кысмет-ырыз мол болган.
Ян-янувар ыз-ыз болып шубырган,
Балдай коьрип, бавырынъа ябыскан.

Увылларынъ, бийкелеринъ шат куьлген,
Еннет муьйис болып тоьсинъ коьсилген.
Ярк деп атып тоьбенъдеги юлдызлар:
«Узак яша, Ногай Эли», – дей болар.

Язлык келип, тоьгерек як буьрленип,
Язлык келип, авылга йол мен алып,
Келген сайын бек якынлап тусынъа,
Йылмаяман яйнап турган яйкынъа.

Яйна, ягым, яйна, шоьлим, яйнашы,
Увылынънынъ коьнъилине шат яйшы.

70 йыл ман, тенълерим!

Даьврен дуныя уьйреншикли айланып,
Алдымызга 70 йылды аькелди.
Касуьветсиз яслыгымыз кагылып,
«Эсли агай, амансынъ ма!» – дей аьли.

Тек Таьнъирдинъ ийгилиги сол экен –
Яслык куват ден савлыкты ыслайды.
Бу даьвреннинъ кызыгына бас ийген,
Аьр куьнимиз мыратларга кыстайды.

Кайбир кайгы уьстинликли шешилсе,
Тоьрди бийлеп парахат сен ятасынъ.
Сав ойларынъ балалыкка тигилсе,
Алыстагы озган куьнге батасынъ.

Коьз алдыга янъы туьскен суьвреттей,
Бала шагынъ ярк-ярк этип келеди.
Саьвле созган язлык саьар куьниндей,
Ата-ана, авылдаслар энеди.

Мине атам, мине анам авызда
Танъ манъында авылдас пан сырласа.
Таьтли сорган уьллеси мен авызда,
Баска конъсы куьлемсиреп янаса.

Ялп-ялп этип яйылады танъ сеси,
Янъы куьн де куьшейтеди тынысын.
Аварасыз, минсиз яткан кенъ авлак,
Эсинейди, таркатады уйкысын.

Танъ пердеси ашылады кенънен-кенъ,
Тоьгеректе яр-тоьбелер шонъкайган.
Камыс-кога шынъын шалып энъкейген –
Бала шагым канатланган бу бой ман.

Бала шаклар! Бир кайгысыз мезгиллер!
Ата-ана савкатлаган баргы ды.
Балалыктынъ байлыгында кезгенлер
Неше саьбий – ата-ана ярыгы.

Уьймелесип, ян ийиткен оьзгерис,
Аьр кимге де безекленип келеди.
Бу даьврен мен этейикши кенъ юрис,
Таьнъиримиз ызын бизге бергенше.

Ногай шай

Ногай шайым, сары шай!
Сары майлы, даьмли шай.
Мезгил сайын ишилип,
Денге куват соккан шай.

Шоьлди шилле якканда
Сувсын баскан салкын шай.
Увыт аяз сыкканда,
Алав урган йылы шай.

Ногай шайым, сары шай!
Эл байлаган юмарт шай.
Конъсы кирсе янма-ян,
Увыртлаган ырым шай.

Ногай шайым, сары шай!
Эл иширткен юма шай.
Карты-ясы дува этип,
Иширилген тилек шай.

Сыйлы асым – ногай шай!
Аяк-аяк сары шай.
Баьле-каста кесилсин
Деп иширген дува шай.

Оразада, Курманда
Ногай шайым — кие шай.
Барымызды, йогымызды
Эскерттирген каьмбил шай.

Эркинлеп келемен

Авылым Эдиге,
Атадан бегиген.
Шобытлы этегин
Шашырап бийлеген.

Эдиге-авылым,
Баладан куьйлеймен.
Энди де алыстан
Баладай келемен.

Эркинлеп келемен,
Эректен коьзлеймен.
Шобытлы энъилде,
Камысы энъкейген.

Киремен элиме,
Юрегим кенъее,
Куьлемен куьнге,
Куьезли оьспирге.

Авылым буьркейди,
Айыры тереклер.
Авлагым коьркемдей,
Атып ал шешеклер.

Авылым Эдиге,
Тарихке ол синъген.
Бабалар атагы,
Эстелик буьгуьнге.