Тувган Эли уьшин согыскан

Кан тоьгисли Уллы Аталык согысы кутылганлы 76 йыл озды. Ол 27 миллион совет аьскершилерининъ, миллионлаган картлар, хатынлар эм балалардынъ яшавын аькетти. Коьплердинъ бактыларын бузды, ювыкларыннан айырды. Уллы Енъуьвден неше йыл оьтсе де, совет аьскершилерининъ согыс майданларында эткен йигитликлери, картлар ман хатынлардынъ тылда «Баьри зат фронт уьшин, баьри зат енъуьв уьшин» деген шакырув ман ислеви, балалардынъ да уьйкенлер мен бирге оьзлерин аямай элине пайдалы болмага шалысувы акында эс халктынъ юрегинде яшайды эм дайым да яшар. Аьр бир аьелде баьтир атайлары яде ювыклары акында эс мутылмай оьмирленеди.

Согыс ветераны Казбий Ярлыкаповтынъ немерелери де бу куьнлерде атайынынъ Уллы Енъуьвди ювыклатувда оьз уьлисин косканына оьктемсийдилер.
Казбий Ярлыкапов 1925-нши йылдынъ 25-нши декабринде тувган. Кызыл аьскер сырасына 1943-нши йыл шакыртылган. Ол маршал Коневтинъ етекшилиги астында 1-нши Украина фронтынынъ 155-нши гвардия аьскерининъ, 659-ншы стрелковый полкында согыскан. Ногай яс Киев, Житомир, Винница калаларын босатувда катнаскан. Солай ок Корсунь-Шевченковский операциясында ортакшылык эткен. 1944-нши йыл Винница каласынынъ туьбинде Казбий Койбагар увылы каты яраланган. Ол аьрекетлеген взводка бийдай тиелген эшелонды баска совет полклары келгенше саклап турмага буйырык берилген. Аьскершилер немец-фашистлери, сол авыр йыллар, баасы боьтен де куьшли оьскен бийдайды, Германияга айдап аькетип коймасын деп караганлар. Бир урысларда онынъ аягына явдынъ аткан куьллеси тиеди эм аягынынъ асыгын ушыртады. Канга боялып яткан Казбийди йолдаслары тавып, аькетедилер. Ол Киевтеги госпитальде заьлим заман эмленеди эм сонъында согыс аьрекетти бардырып болмаяк деп белгиленеди.
Сол йыллар Казбийди тувган еринде ялгыз карындасы Шарбике куьтип турады. Коьп заманлар ол аданасыннан хат алмайды эм Казбий аман ма яде дуныядан кешкен ме экенин билмейди. Уллы Енъуьв куьниннен сонъ коьп кеш калмай, Шарбике аданасыннан хат алады. Сол хатта яс йигит карындасы аман ма экен деп сорап язган. Эгер онынъ суьйикли карындасы аман болса, ол тувган ерине кайтаяк, эгер йок болса, баска якта калып ислеегин билдирген. Аявлы аданасыннан келген хатты окып, карындасы суьйинген куьннен айлак коьп заман кетпей, Казбий оьзи де келеди. Сол коьрисуьвдинъ акында айтар уьшин кайдай соьзлер таппага керек экен? Ол – кайдай уьйкен наьсип.
Казбий Ярлыкаповтынъ согыстан кайтканын эситип, авылдаслар, ювыклар олардынъ уьйинде йыйыладылар. Уьш куьннен сонъ йигит военкоматка барып, эсапка алынады. Сонда ога коьмекке бир кунажын эм тагы бир затлар бередилер. Сонъ Казбий Койбагар увылын Москва хуторга зоотехник болып ислемеге йибередилер. Бир кесек заманнан сонъ ол партия райкомында куллык этеди. Нукай Арслановтынъ маслагаты ман Серноводский авыл хозяйстволык техникумында заочно окыйды. Сол окув ошагын 1950-нши йыл кызыл дипломга окып тамамлайды. Оннан кайтып «Путь Ленина» совхоздынъ 1-нши боьлигининъ управляющийи болады. Казбий Ярлыкапов кайсы ерде де куллыгын яваплылык пан толтырады. Аьел басы эсабында да коьплерге коьрим болады. Ол хатыны ман бирге доьрт бала оьстиреди.
Казбий Койбагар увылы 1996-нши йыл Жуков медали мен, 1985-нши йыл 1-нши дережели Аталык согысынынъ ордени мен эм мерекели медальлер мен савгаланган. Ногай районынынъ «Путь Ленина» совхозындагы Сый китабине онынъ аты киргистилинген.
Н. Кожаева.
Суьвретте: К.Ярлыкапов.