Россия Федерациясынынъ законодательствосы ман аьр бир 18 ясына толган эр киси (27 яска дейим алынадылар) аьскер сырасында эр борышын толтырмага керек болады. Бизим элде аьскер сырасында эр борышты толтырув киелилер ишинде энъ де маьнелиси болады.
Аьскер сырасына кетеек эр киси, кайсы аьскер боьлигине ол бараяк болса да, алдыда оны не зат куьтетаганын ол билмеге тийисли, туврасын айтканда, аьскер сырасы деген анълам ман таныс болмага керек.
Аьскер сырасына кетеек заманда, яс аьдемнинъ яшавында терен сезимлерди козгайтаган шак деп те айтар эдим. Увыллар оьзлери бир сезимлерге бийленедилер, олардынъ ата-аналары олар уьшин, канатланып увылларынынъ ушувына кыйналадылар, кайдай ерге туьсерлер экен деген ойларга каладылар. Сол заман бек маьнели, неге десе Элинънинъ алдында борышынъды толтырмага эр кисидинъ киели борышы. Биревлер бу яшав кесегиннен коркадылар, баскалар йигерленип, яшав мектебин оьтедилер, бу заманда эр балалардан беркиген йигитлер де боладылар.
– Аьр бир эр киси аьскер сырасында болмага тийисли, сол тек патшалык алдында тувыл, оьзинънинъ алдынъда да турган борыш болады, –дейди Нариман авылынынъ яшавшысы, аьлиги заманда оьзининъ киели борышын Нижегородский областиндеги радиационный биолого-химический аьскер боьлигинде толтырып турган эр киси Арсланбек Искаковтынъ анасы Марина Танъгатар кызы.
Оьзек те, увылынъды аьскер сырасына йиберуьв тынышлардан тувыл, мени мен хабарласа келип, оьзининъ ойлары ман боьлиседи Марина Искакова, боьтен де аьлиги кыйынлы заманларда, согыс спецоперациясы не шаклы аьскерши яслардынъ яшавын курманлыкка аькелип турганда, ама Арсланбектинъ аьскер сырасына бармага деп токтасканын ога тек кабыл этип алмага туьсти.
Марина оьткен йылдынъ июль айында тийисли кепте аьели мен увылы Арсланбекти йолга салдылар. Оны ман бирге Ногай районымыздан алты кеде аьскер сырасына кызмет кылмага кетти.
– Балалар ман аманласкан шакта, сол йигитлерге карап, коьмекейим толганлай, юрегимдеги оьктемлигим де оьсти, коьбиси аьдемлерге Аталыкты саклав бек сыйлы ис экенин анъладым, – дейди Марина.
Ызгы заманларда аьскердинъ маьнелилиги оьседи эм аьскер сырасында болган эр кисилерге карас та баска болады. Тек аьскер сырасында болганларга, оьзлерин тийисли кепте юритип болувды да билмеге керек болады. Сонда туьрли аьдемлер, касиетлери де баскаланады, бу ерде де аьскерши болып турган яс аьдемге шыдамлык керек. Ол бир йыл ишинде баска яшавга уьйренмеге керек болады. Солай ок, ол оьзининъ физический аьзирлигин де коьрсетпеге борышлы.
Сен мунда эртенликте, белгиленген йорыкларга коьре турмага, ашамага эм ислемеге керексинъ. Мунда куллык этетаган етекшилеринъди атлы-аты ман танув да сенинъ борышынъ болады. Эгер оьзинъди ийги этип юритсенъ, салынган йорыкларды толтырсанъ, сага ефрейтор яде киши сержант деген аьскерши аты да берилмеге болады.
Аьскерши Арсланбекке аьскер сырасындагы йорыкларды тутув, соларга уьйренуьв айлак уьйкен кыйынлыклар тувдырмады, неге десе онынъ сайлаган кесписи де сога усап келеди. Ол Нариман авылынынъ Алимхан Асанов атындагы мектебин окып кутарганнан сонъ, Махачкаладагы гражданлык коршалав эм ЧС колледжин окып кутарган.
Бизим ногайымызда бир ийги соьз бар «Анадынъ юреги – балада, баладыкы – далада», сога коьре, аьлиги заманларда балалар оьзлери далада болса да, ана оны коьзи мен коьргиси, йылы асын асып ашаткысы келеди. Муратали мен Марина увылын аьскер сырасына йибергеннен сонъ, артыннан ога конакка барып келдилер.
– Увылымды коьзим мен де коьрип, юрегим рахатланды, тоьгерегимизге ногай ясларды йыйып, миллетимиздинъ асы – йилик эт пен ынкалды асып ашатып, суьйинип кайтып келдик, – дейди йылы куьлемсиреви мен Марина Танъатар кызы Искакова.
Аьскер сырасында болув бизим йигитлердинъ тек борышы болып калмайды, оларды беркиткен ер де болады.
Россиядынъ келеектегиси – йигерли йигитлердинъ аркаларында!
Г.Курганова.
Суьвретте: Арсланбек Искаков.