Дагестан Республикасында патшалыктан уьйкен баргылар алган аьдемлер ондай да коьп тувыл. Айтпага, совет йылларында ол замандагы коьримли баргылардынъ бириси – Ленинши баргыды алганлардынъ сырасында хирурглар Александр Вишневский эм Гавриил Илизаров, поэт Расул Гамзатов, физик-ядерщик Амир Амаев, баьриси сегиз дагестанлылар. Тек дагестанлылар арасында энъ де биринши болып бу баргыды белгили совет генераллык инженер-конструкторы Генрих Алиевич Гасанов алган деп саналады.
Генрих Гасанов 1910-ншы йылдынъ 8-нши шилле айында Дербент каласында тувган. Ол 1927-нши йылда исшилер мектебин окып кутылып, Ленинградтагы М.Фрунзе атындагы согыс-тенъиз училищесине туьседи. Болса да савлыгы осалланганнан себеп, ога Махачкалага кайтпага эм Дагрыбтрестининъ агаш боькшелер ясайтаган заводында куллык этпеге керек болады. Оны сол йылларда заводтынъ ийги исшилери сырасында Азербайджан нефть институтына окувга йибергенлер. 1931-нши йылда ол 2-нши курстан сонъ Ленинградтагы кеме курувшы институтка окувга коьшириледи. Соны окып биткен сонъ 1935-нши йылда оны инженер-конструктор эсабында Ленинград каладагы Балтийский кеме курувшы заводына ислемеге йибергенлер.
Генрих Гасанов тенъиз кемелердинъ казанларын проектлев туьркиминде ислеп баслайды эм кыска заман ишинде бу тармакта алдышы специалист болып токтайды. Ол 1938-нши йылда проект куьбин етекшилейди. Оьзининъ 40 йыллык ярык эм дайым да оьнершилик ой-ниетлерине толган яшавын Генрих Алиевич аталык тенъиз энергетикады курувга эм оьрлентуьвге берген. Аьли де согыска дейим ол сынавлар стендин туьзген, сонда кеме энергетикалык алатларынынъ тирилигин канагатлав вариантлары тергелген. Гасановтынъ келеектегиди коьрип болатаган сулыбы эм прогнозларынынъ оьлшеми аталык флотынынъ йойымларын кемитпеге амал берген.
1942-нши йылда, Уллы Аталык согысынынъ кайнаган аьсеринде, Генрих Гасановка бир неше илми куллыкларында орын тапкан бай ис сулыбы уьшин Биринши дережели СССР Патшалык баргысы тапшырылган. Ол 1943-44-нши йылларда Кара тенъиз, Тынык океан эм Сырт флотларынынъ согыс кемелеринде кайратлы куллык этуьв эм сынавлар юритуьв уьстинде оьткерген. Сондай яваплы эм онълы иси уьшин ол эки «Куллык Кызыл Байрагы» орденлери эм бир неше медальлер мен савгаланган.
1946-ншы йылда ол С.Орджоникидзе атындагы Балтийский кеме курувшы заводындагы Бюродынъ етекшиси – бас конструкторы болып беркитилген.
Гасанов акында онынъ ис йолдаслары ол куллыкта энъ де баслап бас конструктор, оннан сонъ етекши экени акында айтып хабарлаганлар. Согыстан сонъ Генрих Алиевичтинъ етекшилиги астында эм онынъ оьзининъ катнасувы ман кеме казанларынынъ бир неше конструкциялары туьзилген, сонынъ уьшин ога 1958-нши йылда Ленин баргысы, 1970-нши йылда болса, Тенъиз энергетика тармагында янъы ашувлар эткени уьшин ога Социалист Истинъ Баьтири деген йогары патшалык савгасы берилген.
Генрих Гасанов 1973-нши йылдынъ 28-нши курал айында оьлген.
Гасанов оьзининъ акында яшавда ийги ыз калдырган эм 1976-ншы йылдынъ 28-нши шиллесинде тенъиз кенълигине биринши кере шыккан Сырт флотынынъ уьйкен танкерине онынъ аты берилген.
Суьвретте: Г.Гасанов.
